Khởi nghiệp sáng tạo - đòn bẩy mới cho phát triển kinh tế, xã hội địa phương

Trong khuôn khổ TECHFEST Việt Nam 2025, sáng 12/12 tại Hà Nội, Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) tổ chức Hội thảo chính sách phát triển kinh tế địa phương thông qua hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Hội thảo chính sách phát triển kinh tế địa phương thông qua hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tổ chức sáng ngày 12/12 tại hội trường Báo Nhân Dân.
Hội thảo chính sách phát triển kinh tế địa phương thông qua hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tổ chức sáng ngày 12/12 tại hội trường Báo Nhân Dân.

Hội thảo đã làm rõ vai trò kiến tạo của Nhà nước, sự chủ động của địa phương và doanh nghiệp trong xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp bền vững.

Thực tiễn từ nhiều tỉnh, thành cho thấy khởi nghiệp sáng tạo đang dần trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng mới, gắn với khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Nền tảng cho hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương

Hội thảo diễn ra trong bối cảnh cả nước đang triển khai mạnh mẽ Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là trụ cột đột phá cho phát triển nhanh và bền vững. Theo đó, khởi nghiệp sáng tạo không còn là hoạt động kinh tế đơn lẻ, mà đã trở thành một cấu phần quan trọng trong chiến lược tăng trưởng quốc gia và địa phương.

1.jpg
Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ Phạm Hồng Quất phát biểu tại hội thảo.

Với sự tham dự của các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp… đến từ nhiều tỉnh, thành phố, nhiều ý kiến tại hội thảo nhấn mạnh vai trò dẫn dắt của Nhà nước trong việc khắc phục các “thất bại của thị trường” - đặc thù phổ biến của hoạt động đổi mới sáng tạo với yêu cầu vốn lớn, rủi ro cao và thời gian thu hồi dài.

Theo đại diện lãnh đạo nhiều địa phương, chỉ có Nhà nước mới đủ thẩm quyền và nguồn lực để đầu tư vào hạ tầng số, trung tâm đổi mới sáng tạo, các quỹ hỗ trợ khoa học và công nghệ, qua đó tạo nền tảng để khu vực tư nhân, doanh nghiệp và startup phát triển.

Năm 2025 cũng ghi dấu bước hoàn thiện thể chế quan trọng khi hàng loạt luật và nghị định liên quan đến khởi nghiệp sáng tạo được ban hành. Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ Phạm Hồng Quất cho biết, các văn bản như Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; Luật Công nghiệp công nghệ số; Luật Chuyển giao công nghệ… cùng các nghị định về quỹ đầu tư mạo hiểm, công nhận trung tâm đổi mới sáng tạo đã tạo “đường băng thể chế” quan trọng, giúp khởi nghiệp sáng tạo đi vào chiều sâu, thực chất hơn.

Mỗi địa phương một cách làm, gắn với lợi thế riêng

Thực tiễn từ các địa phương cho thấy khởi nghiệp sáng tạo đang được triển khai theo nhiều mô hình khác nhau, gắn với điều kiện, lợi thế và định hướng phát triển riêng.

3.jpg
Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Đồng Nai Võ Hoàng Khai với phần trình bày tại hội thảo.

Tại Đồng Nai, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đã hình thành với khoảng 90 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, 16 doanh nghiệp khoa học-công nghệ và hàng chục sản phẩm được thương mại hóa.

Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Đồng Nai Võ Hoàng Khai cho biết, địa phương xác định đổi mới sáng tạo là động lực chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực khoa học-công nghệ, thu hút nhân tài và thúc đẩy liên kết “4 nhà”. Đáng chú ý, Đồng Nai đang hướng tới hình thành “tam giác phát triển” gồm Khu công nghệ số tập trung Long Thành, Khu đổi mới sáng tạo và Khu công nghệ cao.

5.jpg
Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Ninh Vũ Thị Kim Chi chia sẻ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.

Với Quảng Ninh, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo được coi là phương thức khơi thông nguồn lực, đa dạng hóa mô hình kinh tế và nuôi dưỡng tinh thần sáng tạo của thế hệ trẻ.

Theo Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Ninh Vũ Thị Kim Chi, tỉnh tập trung cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và startup, đồng thời thành lập Trung tâm Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và hỗ trợ chuyển đổi số. Việc duy trì các câu lạc bộ đầu tư và khởi nghiệp với khoảng 500 hội viên đã góp phần hình thành mạng lưới kết nối rộng khắp trong hệ sinh thái.

9.jpg
Phó Giám đốc Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo thành phố Cần Thơ Nguyễn Thanh Điền giới thiệu về các hoạt động khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.

Ở Cần Thơ, khởi nghiệp sáng tạo được đặt trong tầm nhìn dài hạn trở thành trung tâm sản xuất, dịch vụ thông minh và đổi mới sáng tạo của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Phó Giám đốc Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo thành phố Cần Thơ Nguyễn Thanh Điền cho biết: “Thành phố đã kết nối, cố vấn cho khoảng 40 dự án khởi nghiệp với tổng giá trị quan tâm đầu tư lên tới hàng trăm nghìn USD”.

Tuy nhiên, theo các đại biểu, thách thức vẫn còn lớn khi đầu tư xã hội cho nghiên cứu-phát triển chưa tương xứng, liên kết giữa các chủ thể trong hệ sinh thái chưa thật sự chặt chẽ, đòi hỏi chính sách đồng bộ hơn ở cả tầm địa phương và quốc gia.

Nâng chất hệ sinh thái: từ đổi mới sáng tạo xanh đến bài toán vốn và nhân lực

Bên cạnh những địa phương có lợi thế về công nghiệp và dịch vụ, nhiều tỉnh đang lựa chọn hướng đi khởi nghiệp sáng tạo gắn với nông nghiệp công nghệ cao và phát triển xanh.

Sau sáp nhập, Lâm Đồng có quy mô khoảng 24.000km² với 3,4 triệu dân, hình thành 3 vùng động lực gồm cao nguyên-duyên hải-trung du. Địa phương xác định tầm nhìn trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo xanh, lấy nông nghiệp công nghệ cao làm trụ cột, đẩy mạnh ứng dụng IoT, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu môi trường, công nghệ sinh học, truy xuất nguồn gốc và blockchain. Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng Phạm Thị Nhâm cho rằng, thách thức lớn nhất hiện nay là thiếu nhân lực chất lượng cao, chưa hình thành các quỹ đầu tư mạo hiểm đủ mạnh và khả năng thương mại hóa kết quả nghiên cứu còn hạn chế.

4.jpg
Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng Phạm Thị Nhâm trình bày tham luận tại hội thảo.

Trong khi đó, Khánh Hòa đang đối mặt với bài toán nâng cao chất lượng đổi mới sáng tạo khi phần lớn doanh nghiệp có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, hoạt động R&D và đổi mới sáng tạo còn ở mức thấp. Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Khánh Hòa Võ Quang Lãm cho biết, tỉnh sẽ tập trung nâng cao năng lực cho Trung tâm Thông tin Ứng dụng khoa học và công nghệ, đồng thời xây dựng mạng lưới liên kết khởi nghiệp sáng tạo giai đoạn 2026-2030 nhằm từng bước gắn kết hệ sinh thái địa phương với mạng lưới đổi mới sáng tạo quốc gia và quốc tế.

Tổng kết hội thảo, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ Phạm Hồng Quất nhấn mạnh, để khởi nghiệp sáng tạo thực sự trở thành động lực tăng trưởng mới, các địa phương cần đẩy mạnh liên kết vùng, phát triển nguồn nhân lực, hình thành thị trường vốn mạo hiểm và các cơ chế thử nghiệm chính sách phù hợp.

TECHFEST Việt Nam 2025, với nhiều đổi mới về cách tổ chức và nội dung, tiếp tục đóng vai trò là không gian kết nối chính sách, doanh nghiệp và cộng đồng đổi mới sáng tạo, góp phần lan tỏa tinh thần khởi nghiệp sáng tạo trong toàn xã hội.

8.jpg
Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ Phạm Hồng Quất trao tặng Bằng khen cho nhiều doanh nghiệp tiêu biểu, doanh nhân, cán bộ quản lý và chuyên gia có đóng góp nổi bật.

Nhân dịp này, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và doanh nghiệp công nghệ Phạm Hồng Quất đã trao tặng Bằng khen cho nhiều doanh nghiệp tiêu biểu, doanh nhân, cán bộ quản lý và chuyên gia có đóng góp nổi bật, ghi nhận những sáng kiến, giải pháp thiết thực, có giá trị trong thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp sáng tạo và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tại các địa phương.

Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo-TECHFEST Việt Nam 2025 do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội tổ chức, diễn ra từ ngày 12 đến 14/12 tại phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm. Chủ đề năm nay - “Khởi nghiệp sáng tạo toàn dân-Động lực tăng trưởng mới”, phản ánh định hướng đưa đổi mới sáng tạo trở thành một hoạt động rộng mở, gắn với mọi tầng lớp xã hội.

Có thể bạn quan tâm

Lễ khai mạc Diễn đàn Khoa học và Giáo dục “Việt Nam-Liên bang Nga: 75 năm hợp tác”.

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam khẳng định vai trò nòng cốt trong hợp tác khoa học Việt-Nga

Diễn đàn Khoa học và Giáo dục “Việt Nam-Liên bang Nga: 75 năm hợp tác” diễn ra tại Moscow từ ngày 11-13/12 với sự tham dự của lãnh đạo cấp cao hai nước. Đoàn Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam do Phó Chủ tịch Thường trực Trần Hồng Thái dẫn đầu tham dự và có đóng góp nổi bật vào thành công chung của sự kiện.

Lãnh đạo hai bên thực hiện lễ ký kết.

Vĩnh Long ký kết hợp tác chuyển đổi số với Tổng Công ty viễn thông MobiFone

Chiều 12/12, Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long tổ chức Lễ ký kết hợp tác về chuyển đổi số giai đoạn 2025-2030 với Tổng Công ty viễn thông MobiFone. Dự lễ có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Vĩnh Long Hồ Thị Hoàng Yến, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long Trần Trí Quang, Thiếu tướng Trương Sơn Lâm, Chủ tịch Tổng công ty MobiFone.

Lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh ký kết với 3 đối tác trong lĩnh vực quản trị thông minh, đổi mới sáng tạo dựa trên trí tuệ nhân tạo và phát triển bền vững.

Tây Ninh chủ động hội nhập phát triển quản trị thông minh và đổi mới sáng tạo

Nhằm mở ra cơ hội mới cho doanh nghiệp khởi nghiệp, tạo ra sản phẩm, dịch vụ công nghệ cao mang thương hiệu Tây Ninh, ngày 12/12, Ủy ban tỉnh Tây Ninh ký kết bản ghi nhớ hợp tác với Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh; Viện Đào tạo quốc tế và Đại học Inha; Viện Nghiên cứu Chính sách và Quản trị thông minh (Hàn Quốc).

Các bạn trẻ tham quan, trải nghiệm sản phẩm công nghệ tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia năm 2025. (Ảnh: HÀ LINH)

Tạo không gian pháp lý cho đổi mới sáng tạo

Quan điểm lập pháp cần chuyển từ tư duy “tiền kiểm”, “an toàn tuyệt đối” sang chủ động chấp nhận rủi ro có kiểm soát; đẩy mạnh ứng dụng khoa học-công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) trong xây dựng pháp luật... đã nhận được sự quan tâm của nhiều chuyên gia và người dân.

Trong không gian Triển lãm 95 năm Cờ Đảng soi đường do Báo Nhân Dân thực hiện tại Trung tâm Triển lãm quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), nhiều người thích thú khi tương tác với robot được tích hợp AI để nhận diện khuôn mặt, giọng nói và phản hồi linh hoạt.

Đột phá trong phát triển các công nghệ chiến lược quốc gia

Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, việc lựa chọn sản phẩm công nghệ chiến lược bám sát 3 tiêu chí gồm
giải quyết các bài toán lớn của đất nước; có khả năng thương mại hóa, thay thế nhập khẩu và xuất khẩu; và có điều kiện làm chủ công nghệ lõi, giữ được giá trị Việt Nam trong chuỗi sản phẩm, dịch vụ.

Một số mẫu hạt giống tại Ngân hàng Hạt giống Intihuasi. (Ảnh: Đại sứ quán Chile tại Việt Nam cung cấp)

Nơi bảo tồn hạt giống trước biến đổi khí hậu và thảm họa tiềm tàng

Ngân hàng Hạt giống Intihuasi thuộc Viện Nghiên cứu Nông nghiệp (INIA), thành phố Vicuña, Chile là nơi lưu trữ và bảo vệ hơn 33.000 mẫu hạt giống (ngũ cốc, cây ăn quả, các loài thực vật đặc hữu) như một lá chắn trước những thảm họa hoặc tổn thất do biến đổi khí hậu gây ra. Rất nhiều trong số chúng là duy nhất trên thế giới.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tổng kết công tác nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV. (Ảnh: VŨ HIẾU)

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tổng kết công tác nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV

Chiều 10/12, tại Nhà Quốc hội, đồng chí Lê Minh Hoan, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị tổng kết công tác nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường. Cùng dự có đồng chí Nguyễn Đức Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội.