Đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẳng định, dù có biến động khách quan, cơ quan này vẫn kiên định chính sách ổn định tỷ giá, bảo đảm đáp ứng đầy đủ nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của doanh nghiệp; đồng thời, các ngân hàng thương mại cũng chủ động lên kế hoạch ứng phó, sẵn sàng cung ứng vốn với mặt bằng lãi suất ổn định và ở mức thấp.
Bảo đảm nhu cầu ngoại tệ hợp pháp
Trong bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu leo thang, nhiều doanh nghiệp lo ngại biến động tỷ giá sẽ làm tăng chi phí hoạt động.
Ông Bill Nguyễn, Giám đốc Kinh doanh Công ty TNHH Cainver, một doanh nghiệp xuất khẩu gỗ, cho biết, các doanh nghiệp trong ngành đang đối mặt nhiều thách thức, nhất là nguy cơ mất đơn hàng vĩnh viễn do ảnh hưởng từ các biện pháp thuế đối ứng của Mỹ. Nhiều đối tác lớn đã lên kế hoạch chuyển sang tìm nguồn cung từ các quốc gia có mức thuế thấp hơn.
Trước áp lực thuế quan ngày càng gia tăng, doanh nghiệp rất cần sự hỗ trợ từ ngành ngân hàng trong việc ổn định tỷ giá và triển khai các chính sách đồng hành thiết thực.
Không chỉ ngành gỗ, các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, thủy sản... cũng chịu áp lực từ chính sách thuế khó lường của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Vì vậy, việc chuẩn bị các kịch bản ứng phó, bao gồm yếu tố tỷ giá, là cần thiết.
Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Khu vực 2, ông Nguyễn Đức Lệnh cho biết, với nền kinh tế mở như Việt Nam, áp lực tỷ giá là khó tránh. Tuy vậy, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vẫn kiên định giữ ổn định tỷ giá và đáp ứng đầy đủ nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của doanh nghiệp.
Các chính sách vĩ mô hiện hành cũng đang hướng tới hỗ trợ doanh nghiệp và thúc đẩy tăng trưởng. Hiện, các doanh nghiệp xuất khẩu có thể vay ngắn hạn bằng VND với lãi suất không quá 4%/năm, theo chính sách ưu đãi dành cho 5 nhóm ngành ưu tiên.
Ông Nguyễn Đức Lệnh cho biết, chính sách này nhằm giúp doanh nghiệp giảm chi phí tài chính, hỗ trợ duy trì và phát triển trong bối cảnh chịu tác động từ thị trường và các chính sách thuế mới của Mỹ. Tuy nhiên, để hạn chế rủi ro tỷ giá, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khuyến nghị doanh nghiệp cần chủ động xây dựng chiến lược phòng ngừa, trong đó nên sử dụng các công cụ phái sinh như mua bán ngoại tệ kỳ hạn, hoán đổi tiền tệ… nhằm giảm thiểu tác động từ biến động tỷ giá.
Chủ động các kịch bản ứng phó
Bên cạnh chính sách ổn định tỷ giá từ cơ quan điều hành, các ngân hàng thương mại cũng chủ động đưa ra giải pháp riêng.
Ông Nguyễn Đức Vinh, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), cho biết, tác động từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ đến hoạt động ngân hàng này là không đáng kể, do doanh thu từ khách hàng xuất khẩu sang Mỹ chỉ chiếm khoảng 3%.
Hiện, VPBank phục vụ khoảng 500 công ty nước ngoài, nhưng phần lớn đang ở giai đoạn đầu phát triển nên chưa chịu tác động từ chính sách thuế mới. Tuy nhiên, ông Vinh lưu ý, lĩnh vực bất động sản công nghiệp có thể bị ảnh hưởng trong thời gian tới và cần được theo dõi sát sao. VPBank đang phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý để có giải pháp phù hợp.
Đáng chú ý, mối lo lớn nhất hiện nay theo VPBank là tác động gián tiếp đến sức mua và thu nhập người tiêu dùng, từ đó ảnh hưởng đến khả năng chi tiêu và trả nợ của khách hàng. Ngân hàng sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường và cập nhật kế hoạch kinh doanh vào giữa năm để kịp thời điều chỉnh.
Chủ tịch HĐQT Vietcombank Nguyễn Thanh Tùng cho biết, nếu Mỹ áp thuế suất cao tới 46%, khoảng 55–56% kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ sẽ bị ảnh hưởng, tác động đáng kể đến Vietcombank - nơi có tỷ trọng thanh toán quốc tế và tài trợ thương mại chiếm 20% toàn ngành. Ngân hàng này đang phục vụ nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thuộc các ngành dễ tổn thương như điện tử, gỗ, thủy sản, nhựa... và có danh mục khách hàng FDI chiếm tỷ trọng lớn.
Vietcombank đang chủ động hỗ trợ khách hàng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và đề xuất giải pháp với cơ quan quản lý để giảm thiểu rủi ro.
Chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV Phan Đức Tú cho biết, tổng dư nợ các khách hàng có thể bị ảnh hưởng bởi thuế quan hiện vào khoảng 300.000 tỷ đồng, chiếm 15% dư nợ toàn ngân hàng. Các ngành chịu tác động lớn gồm thép, nhựa, cơ khí, thủy sản, dệt may, logistics, bất động sản khu công nghiệp..., nhất là các doanh nghiệp xuất khẩu sang Mỹ và các doanh nghiệp phụ trợ ngành điện tử.
Trước rủi ro từ chiến tranh thương mại, BIDV đã thành lập ban chỉ đạo riêng để chủ động ứng phó.
Ông Phan Đức Tú nhận định, tác động từ việc áp thuế không chỉ ảnh hưởng sản xuất mà còn lan rộng sang lĩnh vực tín dụng ngân hàng. Khi hoạt động kinh doanh chững lại, nhu cầu vay vốn và huy động, nhất là từ khu vực FDI, có xu hướng giảm.
Dịch vụ ngân hàng như thanh toán quốc tế, chuyển tiền, bảo lãnh... cũng bị thu hẹp do gián đoạn thương mại, làm giảm nguồn thu phi tín dụng. Đồng thời, doanh thu doanh nghiệp sụt giảm có thể làm tăng nợ xấu, buộc ngân hàng phải trích lập dự phòng nhiều hơn, ảnh hưởng đến lợi nhuận. BIDV đang rà soát từng doanh nghiệp bị ảnh hưởng để có những hỗ trợ phù hợp.
