Đối thoại thay đối đầu

Những tranh cãi liên quan chương trình hạt nhân của Iran tiếp tục là “mớ bòng bong” khó gỡ khi cuộc họp của Hội đồng Bảo an về vấn đề không phổ biến vũ khí hạt nhân mới đây đã chứng kiến bất đồng sâu sắc giữa các thành viên cơ quan quyền lực Liên hợp quốc. 

Mặc dù Iran và Mỹ tiếp tục khẳng định cam kết đối với con đường ngoại giao, song khoảng cách đến một thỏa thuận còn rất dài và nỗ lực nhằm giải quyết “hồ sơ hạt nhân” của Iran vẫn gian nan.

Sau thời gian dài đình trệ kể từ khi Mỹ đơn phương đình chỉ thỏa thuận hạt nhân ký với Iran, thời gian qua, các cuộc đàm phán gián tiếp giữa hai bên được nối lại trong nỗ lực giải quyết những vấn đề tồn đọng.

Trải qua 5 vòng đàm phán, Washington và Tehran đã lên kế hoạch cho vòng thương lượng mới. Tuy nhiên, việc Israel bất ngờ tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran và cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran hồi tháng 6/2025, trong đó Mỹ cũng cùng Israel ném bom các địa điểm hạt nhân của Iran, đã làm tiêu tan các nỗ lực hòa giải.

Kế hoạch đàm phán bị hủy bỏ, Tehran bác bỏ thương lượng với Mỹ, dẫn tới nhóm E3 (Anh, Pháp, Đức) kích hoạt cơ chế tái áp đặt các lệnh trừng phạt Iran hồi tháng 10 vừa qua. Bất chấp những nỗ lực ngoại giao được tăng cường trong nửa cuối năm 2025, vẫn chưa có thỏa thuận nào về hướng đi tiếp theo liên quan chương trình hạt nhân của Iran.

Tại cuộc thảo luận mới đây, lập trường của Hội đồng Bảo an về các hoạt động hạt nhân của Iran vẫn còn chia rẽ, giữa bên ủng hộ việc khôi phục các lệnh trừng phạt và bên cho rằng các lệnh trừng phạt nên được dỡ bỏ vĩnh viễn. Nguồn cơn của sự chia rẽ giữa các thành viên Hội đồng Bảo an là tranh cãi liên quan thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA), được Iran và các cường quốc nhóm P5+1 ký năm 2015.

Việc Pháp, Đức, Anh kích hoạt cơ chế tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran khiến Nga và Trung Quốc cho rằng JCPOA không còn hiệu lực pháp lý, qua đó ảnh hưởng tính hợp pháp của việc triệu tập cuộc họp tại Hội đồng Bảo an về vấn đề này.

Trong khi đó, Mỹ, Anh, Pháp và các thành viên khác của Hội đồng Bảo an lập luận rằng, Nghị quyết dẫn đến thỏa thuận hạt nhân Iran vẫn còn hiệu lực, do đó Hội đồng nên tiếp tục thảo luận vấn đề không phổ biến vũ khí hạt nhân. Kể từ sau cuộc chiến 12 ngày, quan hệ giữa Iran và Mỹ bị đẩy lên nấc thang căng thẳng mới.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi xác nhận, Iran đã ngừng các kênh liên lạc với Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff từ nhiều tháng nay. Mặc dù cả Mỹ và Iran vẫn để ngỏ khả năng đạt thỏa thuận bằng con đường ngoại giao, song đều đi kèm những điều kiện khó có thể thỏa hiệp.

Iran luôn khẳng định lập trường cứng rắn cho rằng chương trình tên lửa của nước này mang tính chất phòng thủ và được thiết kế để ngăn chặn các cuộc tấn công, đồng thời nhấn mạnh không thương lượng về sự tồn tại của kho vũ khí này. Iran tiếp tục tiến hành các cuộc tập trận tên lửa ở nhiều thành phố.

Trong khi đó, giới chức Israel cảnh báo về các cuộc tập trận của Iran, cho rằng Tehran đang xây dựng lại và mở rộng sản xuất tên lửa đạn đạo, cũng như nghi ngờ Tehran đang khôi phục chương trình làm giàu hạt nhân sau khi chịu thiệt hại nặng nề do các cuộc không kích của Israel và Mỹ.

Giữa lúc Iran và Mỹ nhiều mâu thuẫn, Phó Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ tại Trung Đông, bà Morgan Ortagus khẳng định, Mỹ vẫn sẵn sàng đàm phán chính thức với Iran, nhưng chỉ khi Tehran sẵn sàng cho một cuộc đối thoại trực tiếp và có ý nghĩa. Iran khẳng định vẫn cam kết với các nguyên tắc cốt lõi của JCPOA, trong đó đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, song cũng nhấn mạnh, việc Mỹ kiên quyết yêu cầu Tehran không làm giàu uranium là trái với các quyền của Iran theo JCPOA.

Lựa chọn tốt nhất cho cả Iran và phương Tây cũng như cộng đồng quốc tế là đàm phán và đạt giải pháp bảo đảm chương trình hạt nhân của Iran vì mục đích hòa bình. Đối thoại thay đối đầu, thúc đẩy xây dựng lòng tin mới có thể giải quyết được những mâu thuẫn sâu sắc tồn tại bấy lâu nay, nhằm khôi phục JCPOA, văn kiện pháp lý quan trọng góp phần bảo đảm hòa bình và an ninh cho khu vực.

Có thể bạn quan tâm

Tuyến đường gom Đại lộ Thăng Long (đoạn qua khu vực gần Thiên Đường Bảo Sơn) chìm trong lớp bụi dày đặc, mịt mù. Cây cối ven đường đổi sang màu trắng đục, phủ đầy lớp bột mịn. (Ảnh: THÙY LINH)

Ô nhiễm không khí: Thách thức nghiêm trọng

Theo Báo cáo chất lượng không khí thế giới năm 2025 do tổ chức IQAir công bố, chỉ có 7 quốc gia đáp ứng ngưỡng PM2.5 theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), còn lại hơn 90% số quốc gia vượt xa mức an toàn.

Cờ của Liên minh châu Âu (EU). (Ảnh: Tân Hoa xã)

Liên minh châu Âu ưu tiên tự chủ chiến lược

Năm 2025, tự chủ chiến lược trở thành yêu cầu cấp bách của Liên minh châu Âu (EU) trong các lĩnh vực, từ an ninh, quốc phòng cho đến kinh tế-thương mại, công nghệ. Giữa một thế giới nhiều biến động, việc EU muốn giảm sự phụ thuộc, tăng cường sức mạnh nội tại và vị thế là điều dễ hiểu. 

Ảnh minh họa. (Nguồn: THX)

Nhận định lạc quan về thị trường dầu mỏ toàn cầu

Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) vừa dự báo thị trường dầu mỏ toàn cầu sẽ duy trì trạng thái ổn định trong năm 2026, khi nguồn cung dự kiến tiếp tục cân bằng chặt chẽ với nhu cầu trong bối cảnh kinh tế thế giới đối mặt những rủi ro vĩ mô ở mức vừa phải.

Quang cảnh thành phố Bukavu, tỉnh Nam Kivu, Cộng hòa dân chủ Congo. (Ảnh: THX/TTXVN)

Gia tăng ảnh hưởng

CHDC Congo và Cộng hòa Rwanda vừa ký kết hiệp định hòa bình tại Washington, dưới sự chứng kiến của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Sự kiện này một lần nữa phản ánh vai trò trung gian quan trọng của ông Trump trong các vấn đề quốc tế, đồng thời cũng cho thấy Xứ Cờ hoa đang trở lại với Lục địa đen sau một thời gian dài xao nhãng.

Toàn cảnh một phiên họp Quốc hội Syria ở thủ đô Damascus. (Ảnh: SANA/TTXVN)

Bước chuyển quan trọng của Syria

Từ một đất nước bị chiến tranh tàn phá nặng nề và bị cô lập về ngoại giao, kinh tế, Syria đang có những bước đi chứng minh quyết tâm hướng tới sự ổn định, vừa tối đa hóa viện trợ nước ngoài, vừa nỗ lực cân bằng quan hệ với các nước lớn và các nước trong khu vực.

Tổng thống Nga Vladimir Putin. (Ảnh: Cơ quan báo chí Điện Kremlin)

Củng cố trục đồng minh Á-Âu

Dù chỉ gói gọn trong 2 ngày, nhưng dư luận quốc tế dồn sự chú ý vào chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Nga Vladimir Putin tới Ấn Độ - quốc gia đông dân nhất thế giới, nhằm mục đích củng cố trục đồng minh chiến lược Á-Âu, trong bối cảnh hai nước đang chịu sức ép lớn từ phương Tây.

Cảng Los Angeles, California, Mỹ. (Ảnh minh họa: THX/TTXVN)

Nền kinh tế thế giới: Bức tranh tươi sáng

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đánh giá nền kinh tế thế giới năm nay vẫn duy trì được sức bền và khả năng chống chịu với các cú sốc. Chỉ số tích cực của các nền kinh tế lớn, nhất là Mỹ và châu Âu, đã tô điểm các gam màu tươi sáng cho bức tranh kinh tế thế giới.

Dù có những trắc trở, song nỗ lực duy trì tiếp xúc, đàm phán, giải quyết bất đồng từ hai nước cho thấy triển vọng quan hệ Mỹ-Brazil vẫn tích cực.

Quan hệ Mỹ-Brazil: Vừa hợp tác, vừa cạnh tranh

Trong bối cảnh trật tự quốc tế bước vào thời kỳ tái cấu trúc mạnh mẽ, quan hệ Mỹ-Brazil nổi lên như một mối quan hệ then chốt và có tầm ảnh hưởng. Dù hợp tác ở nhiều lĩnh vực, quan hệ hai nước vẫn tồn tại nhiều điểm va chạm, phản ánh giai đoạn “vừa hợp tác, vừa cạnh tranh”.

(Ảnh: NGUYỄN AN/TTXVN)

Biển, hiệp ước và tương lai

Hiệp ước Địa Trung Hải: Một biển, Một hiệp ước, Một tương lai” vừa chính thức ra mắt, đánh dấu bước tiến lịch sử trong quan hệ giữa Liên minh châu Âu (EU) và các nước phía nam Địa Trung Hải. Hiệp ước được xem là nền tảng quan trọng để kiến tạo một không gian Địa Trung Hải gắn kết, hòa bình và thịnh vượng.

Người dân Palestine tại Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Xung đột tại Dải Gaza: Hy vọng mong manh

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất từng nhen lên hy vọng về chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm qua tại Dải Gaza. Thế nhưng, bất chấp những nỗ lực thúc đẩy của cộng đồng quốc tế, kế hoạch này đang bị bao phủ bởi một màn sương mù nghi kị do những mâu thuẫn về lợi ích chính trị và sự thiếu lòng tin giữa các bên.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Tân Hoa xã)

Mối lo “bong bóng AI”

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, là nhân tố quan trọng định hình bản đồ công nghệ toàn cầu. Khi “cơn sốt” AI ngày càng tăng nhiệt và chưa có dấu hiệu dừng lại, giới công nghệ đang bùng lên cuộc tranh luận: Liệu giá trị của thị trường AI có đang bị thổi phồng quá mức, trở thành “bong bóng” có thể vỡ bất cứ lúc nào?

(Ảnh minh họa: Tân hoa xã)

Hệ lụy từ dân số già

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) vừa công bố báo cáo hằng năm, qua đó khuyến cáo nhiều quốc gia cần nhanh chóng hành động để ngăn chặn đà tăng trưởng dân số chậm lại gây tổn hại nghiêm trọng triển vọng kinh tế dài hạn. Dân số già hóa cũng gây nhiều hệ lụy xã hội phức tạp.

Châu Âu đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo. (Ảnh minh họa)

Châu Âu cần tăng sức đề kháng

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cảnh báo, "lục địa già" đang ngày càng dễ tổn thương trước các cú sốc như thuế quan của Mỹ, đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo (AI).