Từ cán bộ thôn làm trái
Thời gian qua, chúng tôi nhận được phản ánh của người dân thôn Thành Vinh về việc ông Phan Thanh Nga, Phó bí thư thôn Thành Vinh sai phạm trong quá trình thi công đường bê-tông nông thôn mới. Cùng với đó là tình trạng tự ý mua bán, giao đất nông nghiệp trái phép cho các hộ dân làm lăng mộ.
Năm 2021, ông Nga mua đất lúa của 4 hộ dân là ông Đỗ Xuân Đình, Trần Văn Tân, Trần Văn Học, Trần Văn Nghĩa, tổng cộng 5.159,2 m2, với giá 35 triệu đồng/500m2. Sau đó, ông Nga chia lô bán cho dân với giá 1 triệu đồng/m2.
UBND xã Đông Nam đã kiểm tra và kết luận: “Hành vi tự ý phân lô bán đất lúa của trưởng thôn và bí thư là trái pháp luật. Cấp ủy, Ban giám sát, Ban kiến thiết thôn Thành Vinh không thực hiện đúng quy định dẫn đến việc xây dựng các tuyến đường nông thôn mới có sai phạm về kích thước, chiều cao”.
Kết quả cũng cho thấy: bí thư, trưởng thôn Thành Vinh tự ý giao đất nông nghiệp trái phép để dân xây dựng lăng mộ là trái quy định của Luật Đất đai, cán bộ thôn tự ý thu của 21 hộ dân tổng số tiền 859 triệu đồng. Trong đó, 3 hộ dân tự nguyện cung tiến 90 triệu đồng, còn lại thu của 18 hộ dân 769 triệu đồng là sai quy định.
UBND xã Đông Nam đã yêu cầu ông Phan Thanh Nga - Trưởng thôn, ông Nguyễn Đình Hải - Bí thư chi bộ trả lại tiền cho người dân theo danh sách, trả lại hiện trạng mặt bằng ban đầu, báo cáo về xã sớm nhất.
Nhắc lại chuyện nghĩa trang bị cán bộ thôn phân lô bán nền, bà Trần Thị T. (65 tuổi, người dân xã Đông Nam, chưa hết bức xúc: “Cán bộ thôn phân lô bán nền nghĩa trang cho dân xây dựng mà Chủ tịch, UBND xã không biết gì thì thật là tắc trách, trong khi nghĩa trang thôn Thành Vinh chỉ cách UBND xã chưa đầy 2 km, nói đúng hơn là nằm ngay phía sau trụ sở xã. Khu đất trên là đất lúa, không hiểu có bàn tay nào dẫn đường chỉ lối mà họ dám làm trái pháp luật. Sự việc rõ như ban ngày nhưng khi người dân có đơn xã mới đi xử lý. Đến nay, sự việc xảy ra đã lâu nhưng vẫn chưa giải quyết dứt điểm cho nhân dân”.
Bà Lê Thị Th. (68 tuổi, người dân xã Đông Nam) cũng bức xúc: “Bí thư và trưởng thôn đã bị kỷ luật theo quy định nhưng những việc đó phải có trách nhiệm của UBND xã mà đứng đầu là Chủ tịch UBND. Bởi vì, một thôn ngay gần UBND xã mà chủ tịch không hay biết thì chủ tịch không sát dân. Đây là người dân kiến nghị nhiều lần xã đứng ra giải quyết nhưng vẫn chưa xong”.
Đến dấu hiệu tiêu cực và buông lỏng
Tại thôn Thành Vinh không chỉ nghĩa trang bị phân lô bán nền trái phép, người dân cũng tố cáo về sai phạm trong xây dựng các tuyến đường xây dựng nông thôn mới.
Việc chính quyền quy định buộc mỗi gia đình phải đóng hơn 6 triệu đồng trên 1 khẩu cứng, 3 triệu cho 1 khẩu mềm dưới 6 tuổi là quá sức. Đơn cử như nhà bà Th. (thôn Thành Vinh) có 7 khẩu thì phải nộp hơn 60 triệu. “Gia đình nhà nông, số tiền đó là quá sức nên chúng tôi phản đối. Tôi hỏi các xã trong huyện cũng không nơi nào nộp cao như vậy mặc dù họ xây dựng nhiều hơn”. Bà Th. chia sẻ.
Có một nghịch lý là người dân đóng tiền cao để nâng cao chất lượng công trình nhưng 2/3 các tuyến đường tại thôn Thành Vinh bị tố thi công không đúng thiết kế, kém chất lượng, độ dày tuyến đường không đạt, sai hợp đồng. Cụ thể, như dự án làm đường ra nghĩa trang dài chưa đầy 800 m, nhà tâm linh xây gạch mái ngói chưa đầy 1 m2 nhưng kinh phí xây dựng hơn 700 triệu đồng bị tố bớt xén vật liệu. Tất cả công trình xây dựng tại thôn Thành Vinh, 2/3 công trình tại xã Đông Nam do một cá nhân làm là ông Nguyễn Hữu Phúc (người địa phương) nhưng không có tư cách pháp nhân (chưa lập công ty), có nhiều tố cáo về chất lượng công trình thì người dân phản ánh là có cơ sở.
Về kinh phí đóng góp xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2020 - 2023, đến ngày 23/7/2023, người dân còn phải đóng góp hơn 5,2 tỷ đồng. Sau nhiều lần họp dân, tổng số tiền đóng góp giảm xuống 3,2 tỷ đồng nhưng dân vẫn chưa đồng thuận.
Mong cơ quan chức năng sớm vào cuộc
Chúng tôi đã có buổi làm việc với ông Lê Cao Thắng, Chủ tịch UBND xã Đông Nam. Theo ông Thắng, người dân tố cáo trưởng thôn, bí thư tự ý phân lô bán nền trái phép đất nông nghiệp để làm lăng mộ là đúng. Bí thư, trưởng thôn Thành Vinh đã kiểm điểm, nhận thiếu sót trong quá trình làm việc. Về thực trạng đất nghĩa trang, xã yêu cầu trả lại mặt bằng, hoàn lại tiền cho nhân dân. Ông Thắng thừa nhận có buông lỏng quản lý, quản lý không xuể nên để dẫn đến sự việc như trên.
Nội dung dân tố nhà thầu ăn bớt vật liệu nên độ dày của tuyến đường ra nghĩa trang, đường ra Công ty phân Phú Nông, đường từ nhà ông Phương đến nhà ông Bích, đường từ bà Quang đến nhà ông Chức không có biên bản nghiệm thu. UBND xã vào cuộc phát hiện các tuyến đường nông thôn mới tại thôn Thành Vinh nhà thầu thi công không đủ độ dày như trong hợp đồng, thiết kế, không biên bản nghiệm thu. Cụ thể, tại một số vị trí, đường chỉ dày 7,5 cm nhưng trong hồ sơ hợp đồng ghi dày 15 cm, tức là giảm độ dày một nửa so quy định. Số lượng, khối lượng, đất, đá, bê-tông tại các tuyến đường sau kiểm tra đều thiếu so số liệu trong hợp đồng. Như vậy, việc dân phản ánh là đúng. Nguyên nhân do quá trình thi công, ban giám sát thôn không thực hiện theo quy trình, không công khai, dân chủ với dân, không làm tròn trách nhiệm, đề nghị xử lý theo quy định.
Việc chính quyền xã cho một cá nhân không có pháp nhân làm nhiều tuyến đường nông thôn mới trên địa bàn xã nhưng lại có dấu hiệu tiêu cực về chất lượng công trình, ăn bớt vật liệu đặt dấu hỏi về năng lực, chất lượng công trình. Trước thực trạng trên, mong các cơ quan chức năng, UBND huyện Đông Sơn, UBND tỉnh Thanh Hóa nhanh chóng xác minh, làm rõ.