Ông lo lắng: “Chúng ta sống ở đây lâu rồi, quen với không gian này, giờ chuyển lên những tòa cao vút, không biết có dễ thở hơn không. Điều tôi sợ hơn, là sợ đông đúc, tắc nghẽn giao thông”.
Điều ông Tùng nói cũng là điều tôi đã nghĩ mấy hôm nay. Việc xây dựng những tòa chung cư cao từ 40 đến 48 tầng trong các khu tập thể như Kim Liên, Trung Tự hay Thành Công, dù là một bước tiến về mặt đô thị hóa, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là về giao thông.
Hiện nay, các khu tập thể này có mật độ xây dựng thấp, dân cư tương đối ổn định và giao thông nội khu khá thông thoáng, do có nhiều đường thoát cho phương tiện giao thông. Tuy nhiên, khi xây dựng những tòa cao tầng, số lượng cư dân ít nhiều sẽ biến đổi theo hướng tăng lên, cùng với đó là nhu cầu giao thương, xe ô-tô cá nhân, trường học, vườn hoa và rất nhiều dịch vụ khác… Điều này sẽ tạo ra một áp lực lớn lên hạ tầng giao thông, nếu không tính toán kỹ sẽ khiến các con đường nội khu có thể trở nên tắc nghẽn, đặc biệt trong những giờ cao điểm.
Chúng ta có thể rút ra bài học từ những khu đô thị đã phát triển các tòa nhà cao tầng, như ở khu chung cư Linh Đàm hay Lê Văn Lương. Những khu vực này đã và đang đối mặt với tình trạng tắc nghẽn giao thông nghiêm trọng do mật độ dân cư quá cao, trong khi hệ thống đường sá giao thông lại không thể đáp ứng kịp thời. Các tuyến đường nhỏ hẹp, thiếu chỗ đỗ xe và các cơ sở hạ tầng không được cải tạo đồng bộ đã tạo ra rất nhiều khó khăn cho người dân.
Vì vậy, khi triển khai cải tạo khu tập thể Kim Liên, Trung Tự hay Thành Công từ nhiều tòa nhà thấp tầng thành vài ba tòa cao 30-48 tầng, điều quan trọng là phải xem xét kỹ lưỡng về tác động của dự án đối với giao thông và hạ tầng xã hội. Không thể chỉ tập trung vào xây dựng các công trình cao tầng mà quên đi việc mở rộng các tuyến đường, nâng cấp hệ thống giao thông công cộng, và xây dựng các dịch vụ đi kèm như trường học, bệnh viện, khu vui chơi. Nếu không làm được điều này, chúng ta sẽ rơi vào tình trạng tương tự như những khu chung cư cũ đã cải tạo mà vẫn chưa giải quyết triệt để vấn đề giao thông.
Hà Nội đang đẩy nhanh tiến độ cải tạo các khu chung cư cũ. Đây là điều nên làm, vì việc này sẽ giúp cải thiện không gian sống và diện mạo đô thị. Nhưng chúng ta cần đặc biệt chú ý đến việc phát triển hạ tầng đồng bộ. Nếu không, nguy cơ tắc nghẽn giao thông sẽ tiếp tục gia tăng.
Ngoài ra, cần phải lắng nghe ý kiến của người dân và chuyên gia trong quá trình quy hoạch, bảo đảm sự hài hòa lợi ích giữa nhà đầu tư và cộng đồng. Một giải pháp có tính gợi mở, đó là có thể chia sẻ quỹ đất ở ngoại thành cho các chủ đầu tư để xây dựng các dự án phát triển khu đô thị đồng bộ, giảm bớt áp lực cho khu vực nội đô. Chỉ khi có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và cân nhắc kỹ lưỡng các yếu tố liên quan, chúng ta mới có thể cải tạo thành công các khu chung cư cũ mà không tạo ra những vấn đề nghiêm trọng về giao thông và hạ tầng đô thị.
