Doanh nghiệp vẫn “mù mờ” về chính sách thuế
Dù đã có những chính sách hỗ trợ về thuế cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) cũng như những DN được ưu tiên miễn giảm, nhưng trên thực tế, không ít DN vẫn “mù mờ” vì chưa biết mức giảm thuế cụ thể đối với mình là bao nhiêu. Theo Luật gia Nguyễn Ngọc Tuấn, Giám đốc Công ty CP Thuế Kế toán Luật Việt Á, cho biết, Luật Hỗ trợ DNNVV có hiệu lực từ ngày 1-1-2018 và từ tháng 3-2018 có Nghị định (NĐ) số 39/2018/NĐ-CP để hướng dẫn. Tuy nhiên, đến nay, nhiều DN vẫn chưa biết có điều khoản giảm đối với DN nhỏ và siêu nhỏ, hoặc những DN ứng dụng khoa học công nghệ, hay các DN mà góp vốn là phụ nữ chiếm hơn 51% thì sẽ được miễn thuế thu nhập. Đã gần hết năm, nhưng các DN thuộc diện được miễn, giảm thuế vẫn chưa biết mức giảm thuế cụ thể đối với họ là bao nhiêu. Điều này làm các DN nhỏ mới thành lập còn nhiều băn khoăn…
Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) cũng là vấn đề mà nhiều DN, đặc biệt là những DN nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh cá thể quan tâm trong những buổi đối thoại với Bộ Tài chính. Nhiều ý kiến cho rằng nếu luật này đơn giản hóa sổ sách kế toán và thủ tục về thuế, cùng với những ưu đãi trong Luật Hỗ trợ DNNVV, các hộ kinh doanh cá thể, hiện cả nước còn khoảng hơn 5 triệu hộ kinh doanh, sẽ hào hứng, gián tiếp tạo động lực để chuyển lên thành DN thực thụ, gián tiếp thúc đẩy đạt mục tiêu đến năm 2020 cả nước có 1 triệu DN.
Theo ông Nguyễn Ngọc Tuấn, “ưu điểm của dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) là tạo thuận lợi cho DN và người nộp thuế (NNT) thông qua việc kê khai nộp thuế điện tử, kể cả thực hiện hóa đơn điện tử trong quá trình từ khâu chuẩn bị sổ sách kế toán về kê khai nộp thuế trước khi nộp thuế và trong quá trình thực hiện nộp thuế. Việc thanh kiểm tra thuế cũng dựa trên cơ sở nguyên tắc quản lý rủi ro.
Nói về việc cải thiện chỉ số Khởi sự kinh doanh tại Việt Nam có liên quan đến ngành thuế, theo đại diện Tổng cục Thuế, để cải thiện chỉ số này vừa phụ thuộc vào NNT, vừa phụ thuộc vào cơ quan thuế. Với cơ quan thuế thì thủ tục hành chính (TTHC) phải đơn giản, tiếp tục cắt giảm những thủ tục rườm rà nhằm bảo đảm phù hợp thông lệ quốc tế và áp dụng điện tử trong tất cả các khâu.
Thực tế, trong vài năm trở lại đây, Việt Nam đã có những nỗ lực trong việc cải thiện thời gian nộp thuế. Theo tính toán mới đây của Ngân hàng Thế giới (WB), thời gian tuân thủ nghĩa vụ thuế của Việt Nam hiện còn 351 giờ. Trong số 351 giờ này có đến 334 giờ là thời gian dành cho việc tính toán số liệu và chuẩn bị tờ khai, thời gian cho việc nộp tờ khai và nộp thuế chỉ còn 17 giờ. Mặc dù có nhiều nỗ lực, nhưng thời gian nộp thuế của Việt Nam được cho là vẫn còn cao so các nước trong khu vực ASEAN. Điều này cho thấy dư địa để cải thiện thủ tục nộp thuế của Việt Nam còn nhiều. Về phía DN trong quá trình thực hiện cũng chưa hiểu, nắm bắt được hết, nên khó tránh khỏi lúng túng.
Tháo gỡ nhiều vướng mắc cho doanh nghiệp
Trong tháng 11 vừa qua, Bộ Tài chính đã chủ động phối hợp Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), các cơ quan chức năng liên quan tổ chức các cuộc đối thoại gỡ vướng cho DN về chính sách thuế và hải quan.
Cụ thể, ngày 27-11, Bộ Tài chính phối hợp VCCI đã tổ chức hội nghị đối thoại về chính sách thuế và TTHC thuế, hải quan năm 2018 cho các DN phía bắc. Chủ trì hội nghị này Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết, thực hiện các Nghị quyết 19/NQ-CP năm 2016, 2017, 2018, Chính phủ luôn ưu tiên chú trọng việc cải cách TTHC, trong đó có thủ tục về thuế, hải quan để tạo môi trường kinh doanh (MTKD) ngày càng thuận lợi cho các DN, tạo thuận lợi trong việc thực hiện các nghĩa vụ về thuế với NSNN.
Tiếp đó, ngày 30-11, tại TP Hồ Chí Minh, Bộ Tài chính đã phối hợp VCCI tổ chức hội nghị đối thoại với các DN khu vực phía nam nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực thuế và hải quan. Tại hội nghị này, Thứ trưởng Vũ Thị Mai khẳng định, có được kết quả tích cực về kinh tế - xã hội năm 2018, trong đó đáng chú ý là lĩnh vực thu NSNN là do có sự đóng góp và nỗ lực không nhỏ của cộng đồng DN. Những hoạt động hoàn thiện thể chế, cải cách TTHC, hiện đại hóa tạo thuận lợi cho DN được Bộ Tài chính triển khai thời gian qua, bước đầu đã đạt được những kết quả tích cực.
Tuy nhiên,Thứ trưởng Vũ Thị Mai cũng nêu rõ, các chính sách và TTHC về thuế và hải quan đòi hỏi phải liên tục được hoàn thiện, cập nhật kịp thời cho phù hợp yêu cầu thực tế. Trong khi hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN lại rất sôi động, đa dạng. Do đó, trong quá trình áp dụng các quy định của chính sách và TTHC vào thực tiễn không tránh khỏi có các khó khăn, vướng mắc. Bộ Tài chính sẵn sàng lắng nghe những ý kiến đóng góp từ phía các DN để tiếp tục hoàn thiện chính sách, đồng thời tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về TTHC, chính sách thuế và hải quan, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN, góp phần thúc đẩy MTKD và đầu tư tại Việt Nam…
Qua hai hội nghị, nhiều DN đã tỏ ra khá hài lòng và đánh giá cao công tác cải cách TTHC thuế, hải quan trong những năm qua. Đồng thời, các DN cũng đánh giá cao những nội dung mà lãnh đạo Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan đã trả lời tại hội nghị, đã giúp DN tháo gỡ vướng mắc về chính sách thuế, hải quan.
Riêng về Dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc chia sẻ, việc áp dụng nguyên tắc tính thuế trên cơ sở bản chất giao dịch quyết định hình thức trong việc xác định nghĩa vụ thuế của NNT đã góp phần tháo gỡ vướng mắc cho DN, NNT. Những quy định có lợi cho NNT của dự thảo luật, cũng như những kết quả về cải cách TTHC đã được WB, cộng đồng DN ghi nhận, đánh giá rất cao. Khi tiếp xúc với DN, họ đã nói với chúng tôi rằng họ được tôn trọng…
Ngành thuế đã có những nỗ lực trong việc cải thiện thời gian nộp thuế. Ảnh: SONG ANH
Tiếp tục hoàn thiện chính sách
Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn, các DN cần lưu ý hơn về tuân thủ chính sách thuế, tránh mắc phải sai phạm, bị truy thu, xử phạt về thuế, bởi qua công tác thanh tra thuế thời gian gần đây, cơ quan thuế phát hiện một số DN kê khai thuế sai, chưa tuân thủ các quy định về chính sách thuế, thời gian kê khai nộp thuế, dẫn đến việc bị truy thu thuế, bị xử phạt… Các vướng mắc chủ yếu liên quan đến các vấn đề như: Xuất hóa đơn đối với hàng hóa biếu tặng, ưu đãi thuế cho các dự án đầu tư, ưu đãi thuế dịch vụ, sản xuất; thu nhập chịu thuế; áp thuế nhập khẩu theo C/O; hoàn thuế giá trị gia tăng; dự phòng và trích dự phòng, cơ quan để DN nộp báo cáo quyết toán…
Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết, vừa qua Bộ Tài chính đã xây dựng, trình Quốc hội (QH) cho ý kiến (tại kỳ họp thứ 6 QH khóa XIV vừa qua) đối với dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 7 QH khóa XIV.
Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành các NĐ trong lĩnh vực tài chính, thuế và hải quan với các quy định về cắt giảm TTHC, cắt giảm điều kiện kinh doanh (ĐKKD) nhằm tạo thuận lợi cho DN. Đặc biệt, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành NĐ số 151/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung 14 NĐ trong lĩnh vực tài chính, qua đó cắt giảm, đơn giản hóa 117 ĐKKD thuộc lĩnh vực quản lý của mình. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan rà soát và xây dựng các chương trình hành động cụ thể, nhằm giảm bớt TTHC và giảm thời gian nộp thuế, thời gian khai hải quan cho NNT và người khai hải quan; ứng dụng mạnh mẽ vào công tác quản lý thuế, hải quan. Năm 2018, kết quả xếp hạng Chỉ số đánh giá chi phí tuân thủ TTHC 2018 (Chỉ số APCI 2018) thì ngành Thuế xếp thứ nhất trong tám nhóm TTHC được đánh giá với chi phí tuân thủ là thấp nhất (là 73,75 nghìn đồng). Trong đó, thời gian thực hiện trung bình của DN cho một TTHC chỉ là 2,9 giờ làm việc. Tính đến nay đã thực hiện khai thuế qua mạng internet đối với 99,96% số DN thuộc diện quản lý thuế. Đây là minh chứng rõ nhất cho những nỗ lực vì sự thuận lợi cho DN của Bộ Tài chính. Kết quả triển khai cải cách của ngành Tài chính nói chung và ngành Thuế, ngành Hải quan nói riêng đã được cộng đồng DN, tổ chức quốc tế ghi nhận tích cực. Đây là sự động viên to lớn đối với Bộ Tài chính để tiếp tục đồng hành cùng DN và đẩy mạnh các giải pháp cải cách, tạo thuận lợi cho DN, hướng tới MTKD ngày càng lành mạnh, đáp ứng yêu cầu chính đáng của DN và các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
