Doanh nghiệp FDI lên kế hoạch mở rộng sản xuất

Ngày 21/1, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) đã tổ chức công bố Kết quả khảo sát thực trạng doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư tại nước ngoài năm 2024. Trong số 5.007 doanh nghiệp trả lời hợp lệ có 863 doanh nghiệp Nhật Bản đang đầu tư tại Việt Nam (nhiều nhất trong 20 quốc gia, vùng lãnh thổ tại châu Á, châu Đại Dương). Theo đó, tỷ lệ doanh nghiệp tại Việt Nam có lãi lần đầu sau 5 năm vượt mức 60%, đạt 64,1%, tăng 9,8 điểm so với năm trước.

Lợi nhuận kinh doanh được cải thiện

Nhìn nhận kết quả này, ông Ozasa Haruhiko, Trưởng đại diện JETRO tại Hà Nội cho rằng, Việt Nam có nhiều lợi thế của môi trường đầu tư như quy mô thị trường rộng lớn, nhiều tiềm năng tăng trưởng và tình hình chính trị, xã hội ổn định. Về triển vọng năm 2025, có hơn một nửa số doanh nghiệp dự báo lợi nhuận kinh doanh sẽ cải thiện so với năm 2024. Theo đó, có 56,1% số doanh nghiệp cho biết, sẽ mở rộng kinh doanh trong 1-2 năm tới, dù giảm 0,6 điểm % so với năm trước nhưng Việt Nam vẫn dẫn đầu các nước trong khu vực ASEAN.

Tương tự, ông Bruno Jaspaert, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu (EuroCham) cho biết, các doanh nghiệp châu Âu ngày càng đánh giá tích cực về Việt Nam như một điểm hút các dự án đầu tư nước ngoài. Theo đó, phần lớn các doanh nghiệp đã lên kế hoạch mở rộng hoạt động tại Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp cho biết, họ đang cân nhắc hợp tác với các nhà máy sản xuất hoặc nhà cung cấp dịch vụ Việt Nam, trong khi hơn một phần năm số doanh nghiệp tham gia khảo sát mong muốn mở rộng sự hiện diện của mình tại quốc gia này. Thêm vào đó, 30% các doanh nghiệp khác dự định tăng cường các hoạt động nhập khẩu/xuất khẩu và chuyển hoạt động sản xuất sang Việt Nam để tận dụng những lợi thế mà quốc gia này mang lại.

Điểm nổi bật nhất là 75% số nhà lãnh đạo tham gia khảo sát cho biết, họ sẽ giới thiệu Việt Nam như một điểm đến đầu tư lý tưởng. Dữ liệu này nhấn mạnh sự công nhận ngày càng gia tăng về tầm quan trọng chiến lược của Việt Nam như một trung tâm đầu tư trong khu vực Đông Nam Á. Mặc dù đối mặt với những thách thức toàn cầu, môi trường đầu tư tích cực của Việt Nam vẫn đang tạo ra nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp châu Âu.

Còn theo ông Hong Sun, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KOCHAM), 2024 là năm thành công của các nhà đầu tư Hàn Quốc tại Việt Nam, đặc biệt nhiều nhà đầu tư lớn như Samsung, LG… tập trung mở rộng hoạt động kinh doanh tại thị trường Việt Nam. Cộng đồng doanh nghiệp quan tâm cũng như đánh giá cao sự nỗ lực của Đảng và Chính phủ, đồng thời lạc quan vào triển vọng phát triển trong tương lai. Đặc biệt việc sắp xếp và tinh gọn bộ máy thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong phát huy hiệu quả của bộ máy quản lý Nhà nước.

Tiếp tục mở rộng và bổ sung nguồn lực đầu tư

Tuy vậy, ông Hong Sun lưu ý, cải thiện môi trường kinh doanh là yếu tố quan trọng để các nhà đầu tư Hàn Quốc tại Việt Nam tiếp tục mở rộng và bổ sung nguồn lực đầu tư vào Việt Nam. Vì vậy, Chính phủ Việt Nam cần tích cực hơn trong cải thiện thủ tục hành chính cũng như bảo đảm về cơ sở hạ tầng. Chẳng hạn, nhiều dự án năng lượng tái tạo của Hàn Quốc tại các tỉnh Nam Trung Bộ có giá trị đầu tư lên tới hàng tỷ USD nhưng vẫn đang phải chờ đợi vì chưa giải quyết xong các thủ tục. Nếu giải quyết được vấn đề này thì Việt Nam vừa tăng thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực năng lượng sạch, vừa giải quyết vấn đề thiếu điện như đã xảy ra trong năm 2023. Ngoài ra, việc giải quyết những vướng mắc, chậm trễ trong thủ tục hành chính sẽ giúp các doanh nghiệp nước ngoài yên tâm hơn trong những quyết định đầu tư, hợp tác kinh doanh.

Chỉ ra ba trở ngại lớn nhất là gánh nặng hành chính, quy định chưa rõ ràng và khó khăn trong việc xin giấy phép kéo dài đang thử thách hoạt động kinh doanh, nhưng Chủ tịch EuroCham cho biết, các doanh nghiệp vẫn lạc quan về quyết tâm của Chính phủ trong việc tạo ra một môi trường thuận lợi hơn. Nhiều doanh nghiệp tham gia khảo sát kỳ vọng rằng, các cải cách này sẽ mang lại sự cải thiện đáng kể trong quy trình hành chính, với 43% cho rằng, quy trình sẽ được đơn giản hóa trong tầm nhìn dài hạn, đặc biệt khi các nền tảng số được áp dụng và yêu cầu về giấy tờ được giảm bớt. Tuy nhiên, 36% cho rằng, sẽ có thể có sự chậm trễ trong việc xử lý hồ sơ trong giai đoạn tái cấu trúc.

Còn theo Trưởng đại diện JETRO tại Hà Nội, việc dịch chuyển sản xuất từ Nhật Bản và Trung Quốc sang ASEAN đã gia tăng rõ rệt, với Việt Nam là điểm đến chủ yếu. Trong tổng số 176 trường hợp dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang ASEAN, Việt Nam chiếm hơn một nửa với 90 trường hợp. Các lý do được đưa ra bao gồm ứng phó với việc dịch chuyển sản xuất của khách hàng, đối phó với thuế quan do chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc và tránh sự mập mờ trong hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc. Về quy mô dịch chuyển sản xuất từ Nhật Bản và Trung Quốc sang Việt Nam, có khoảng 60% số doanh nghiệp trả lời là dịch chuyển từ 1-50%, nhưng cũng có khoảng 10-20% doanh nghiệp trả lời đã dịch chuyển hoàn toàn 100% sản xuất. “Khi Việt Nam đáp ứng được yêu cầu về tỷ lệ cung ứng nội địa, nguồn nhân lực và cải thiện môi trường đầu tư thì họ sẽ hài lòng và sẽ có những khoản đầu tư mới”.