Phóng viên (PV): Ông có thể cho biết về vụ tám cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Hưng Yên bị phơi nhiễm HIV vừa qua?
TS, BS Hoàng Đình Cảnh (HĐC): Qua báo cáo của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới tỉnh Hưng Yên, chúng tôi được biết: Ngày 6-6, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (PC45), Công an tỉnh Hưng Yên đã bắt quả tang đối tượng Tạ Văn Lý (sinh năm 1976, trú tại xã Phùng Hưng, huyện Khoái Châu) có hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy. Qua đấu tranh, Lý khai mua heroin từ Huyền. Khi tổ chức khám xét nhà của Huyền, anh trai của Huyền là Nguyễn Văn T sinh năm 1972 là người nhiễm HIV, từng có hai tiền án về tội mua bán trái phép chất ma túy đã sử dụng dao chống trả quyết liệt lực lượng thi hành nhiệm vụ. T đã tự cứa vào tĩnh mạch trên cổ tay cho chảy máu, rồi cầm dao xông vào lực lượng công an đang làm nhiệm vụ. Đã có tám đồng chí công an bị phơi nhiễm HIV do bị thương, xây xát và dính máu của đối tượng.
PV: Theo ông, nguy cơ nhiễm HIV của tám cán bộ, chiến sĩ công an liệu có cao?
HĐC: Nguy cơ nhiễm HIV của các cán bộ, chiến sĩ công an trên phụ thuộc một số yếu tố:
Thứ nhất là nơi tiếp xúc với máu và chất dịch cơ thể của người nhiễm HIV bắn vào. Nếu bắn vào các vùng da hay niêm mạc bị xây xát, tổn thương thì có nguy cơ. Vùng da niêm mạc tổn thương càng rộng thì nguy cơ cao hơn. Nếu máu và dịch cơ thể của người nhiễm HIV đó bắn vào vùng da lành thì không có nguy cơ.
Thứ hai là việc xử lý vết thương của cán bộ, chiến sĩ công an sau đó thế nào. Nếu tổn thương da chảy máu mà rửa ngay vết thương dưới vòi nước hay rửa kỹ bằng xà-phòng và nước sạch thì nguy cơ cũng giảm đi rất nhiều.
- Thứ ba là tình trạng nhiễm HIV của người gây phơi nhiễm. Với trường hợp này, đối tượng T đã được xác định nhiễm HIV và hiện đang được điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) từ năm 2010. Theo báo cáo của cơ sở điều trị cho T, lần xét nghiệm tải lượng virus gần đây nhất cuối năm 2017 thì tải lượng virus của T là 164 bản sao/ml máu, tức là tải lượng virus trong máu của bệnh nhân T là rất thấp. Các nghiên cứu cho thấy, khi một người nhiễm HIV được điều trị ARV và đạt tải lượng virus thấp thì nguy cơ lây nhiễm HIV sang người khác cũng thấp.
Thứ tư là điều trị thuốc kháng virus sau phơi nhiễm: Hiện nay, Bộ Y tế khuyến cáo điều trị sau phơi nhiễm với HIV bằng thuốc ARV càng sớm càng tốt. Tối ưu nhất trong vòng 6 giờ đầu và không quá 72 giờ sau phơi nhiễm. Theo báo cáo của tỉnh Hưng Yên, cả tám chiến sĩ công an đều được khám, xét nghiệm HIV, tư vấn và được cấp thuốc ARV miễn phí để điều trị trong vòng 20 giờ. Có thể nói thời gian điều trị ARV như vậy là sớm.
Với tất cả các yếu tố trên, có thể nói nguy cơ nhiễm HIV của tám cán bộ, chiến sĩ công an tỉnh Hưng Yên là có, tuy nhiên không cao. Các cán bộ, chiến sĩ hiện đã được làm đầy đủ các thủ tục về phơi nhiễm HIV như xử trí ban đầu, lập biên bản, tư vấn, xét nghiệm HIV, điều trị dự phòng sau phơi nhiễm. Công việc tiếp theo là tư vấn hỗ trợ tâm lý để các chiến sĩ yên tâm, đồng thời theo dõi tác dụng phụ của ARV trong quá trình điều trị để bảo đảm điều trị ARV đủ liệu trình 28 ngày. Tổ chức xét nghiệm lại HIV các chiến sĩ này sau ba tháng kể từ khi phơi nhiễm...
Nhiều chiến sĩ công an có nguy cơ phơi nhiễm HIV khi truy bắt tội phạm.
PV: Ông có lời khuyên nào cho những cán bộ, chiến sĩ công an trong các trường hợp tương tự?
HĐC: Theo tôi, khi bị phơi nhiễm HIV, các cán bộ và chiến sĩ công an cần bình tĩnh xứ lý ngay như sau:
- Xử lý vết thương tại chỗ: Nếu tổn thương da chảy máu thì cần rửa ngay vết thương. Để vết thương tự chảy máu trong một thời gian ngắn, không nặn bóp vết thương. Rửa kỹ bằng xà-phòng và nước sạch.
- Đến ngay cơ sở y tế để được đánh giá nguy cơ phơi nhiễm theo mức độ tổn thương và diện tích tiếp xúc, nhận sự tư vấn và điều trị bằng thuốc ARV miễn phí nếu cần. Hiện nay tất cả các trường hợp điều trị phơi nhiễm HIV bằng thuốc ARV trong môi trường nghề nghiệp đều được Nhà nước bảo đảm miễn phí.
PV: Xin cảm ơn ông!