“Chiếc hộp Pandora” đầy tai ương
Tổng Thư ký LHQ nêu rõ: Thế giới đang phải vật lộn với những thách thức chưa từng có, từ xung đột dai dẳng ở nhiều nơi, nghèo đói, bất bình đẳng nghiêm trọng, đến biến đổi khí hậu và sự phát triển của công nghệ mới không được kiểm soát. Các cuộc khủng hoảng đan xen tạo ra “tình trạng hỗn loạn”, giống như “chiếc hộp Pandora” chứa đầy tai ương, chỉ chực mở ra.
Nhắc tới các cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở khu vực Trung Đông, Ukraine, Sudan, Haiti..., ông Guterres nhấn mạnh xung đột càng gia tăng, quyền con người bị xâm phạm càng nghiêm trọng. Lãnh đạo LHQ nhắc lại hoan nghênh các lệnh ngừng bắn giữa Israel với các phong trào Hezbollah ở Lebanon và Hamas ở Dải Gaza, mở ra hy vọng khôi phục an ninh, ổn định tại khu vực.
Về khủng hoảng khí hậu đang hoành hành, Tổng Thư ký LHQ nêu rõ, thảm họa cháy rừng mới nhất xảy ra ở thành phố Los Angeles (Mỹ) là lời nhắc nhở khẩn cấp với cả thế giới về tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu và tình trạng thời tiết cực đoan.
Theo Tổng Thư ký LHQ, cuộc cách mạng công nghệ năm 2025 mang đến những cơ hội chưa từng có, nhưng cần có sự quản lý cẩn trọng và cam kết về tiếp cận cho mọi người. Mục tiêu đặt ra là thế giới phải hành động nhanh chóng quyết đoán để bảo đảm “sân chơi bình đẳng”, không để công nghệ vượt ra ngoài khả năng kiểm soát.
Biến hy vọng thành hiện thực
Trước những thách thức phức tạp, theo Tổng Thư ký LHQ, thế giới vẫn có lý do để hy vọng và lạc quan trong năm 2025. Ông Guterres lưu ý rằng, trong “huyền thoại Pandora” có một chi tiết thường bị bỏ qua, đó là khi chiếc hộp được mở, tai họa được giải phóng, song bên trong vẫn còn lại “hy vọng”. Lãnh đạo LHQ nhấn mạnh: “Chúng ta không được đánh mất hy vọng, mà phải nỗ lực thông qua hành động để biến hy vọng thành hiện thực!”.
Lý do để hy vọng được ông Guterres nhấn mạnh là những kết quả, bước đi tích cực của thế giới trong hợp tác, ứng phó thách thức toàn cầu. Theo ông, chuyển biến tích cực trong hành động vì khí hậu đã phản ánh cam kết của LHQ trong nỗ lực kiềm chế tình trạng Trái đất ấm lên. Cộng đồng quốc tế đang đứng trước cơ hội lớn để ngăn chặn thảm họa và hành động bảo vệ khí hậu bằng cách phát triển năng lượng tái tạo, nâng mục tiêu khí hậu quốc gia, cam kết đưa phát thải ròng về không và triển khai mạnh mẽ chương trình cắt giảm khí thải. Theo LHQ, dấu hiệu tích cực là thế giới đang đầu tư vào năng lượng sạch nhiều gấp đôi nhiên liệu hóa thạch. LHQ cũng đang hỗ trợ gần 100 quốc gia đang phát triển lập kế hoạch hành động vì khí hậu.
Về giải quyết bất bình đẳng, Tổng Thư ký LHQ cho rằng tình trạng bất bình đẳng phải chấm dứt và có thể thực hiện được bằng việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của LHQ, thông qua cải cách thể chế và hợp tác đa phương trong mọi lĩnh vực. Theo ông Guterres, nạn phân biệt đối xử và ngôn từ kích động thù địch là những yếu tố làm gia tăng bất bình đẳng, càng cho thấy nhu cầu củng cố cộng đồng gắn kết.
Trong cuộc đua phát triển công nghệ đang tăng tốc, LHQ nhấn mạnh về yêu cầu quản trị một cách thận trọng. Trong đó, quản trị Trí tuệ nhân tạo (AI) phải hướng tới bảo vệ quyền con người, thúc đẩy sáng tạo và bảo đảm các quốc gia đang phát triển được hỗ trợ và thụ hưởng thành quả công nghệ phục vụ phát triển bền vững.
Kêu gọi hành động biến hy vọng thành hiện thực, ông Guterres nêu rõ, với tư cách “lực lượng xây dựng” LHQ sẽ tiếp tục củng cố phương thức hoạt động và thúc đẩy hợp tác giải quyết thách thức chung, theo phương châm “vấn đề toàn cầu cần giải pháp toàn cầu”.
