Công ước Ramsar quy định đất ngập nước là vùng đầm lầy, vùng đất than bùn, vùng ngập nước thường xuyên hoặc ngập nước tạm thời theo mùa, kể cả các vùng ven biển, ven đảo. Là hệ sinh thái vô cùng độc đáo giúp duy trì sự sống trên Trái đất, vùng đất ngập nước cung cấp nhiều nguồn lợi thiết yếu cho con người, nhất là nước sạch. Có thể nói, thế giới không có vùng đất ngập nước đồng nghĩa không có nước ngọt.
Là nơi lắng đọng phù sa, đóng vai trò quan trọng trong vòng tuần hoàn chất dinh dưỡng của hệ sinh thái toàn cầu, đất ngập nước cũng đem lại nguồn lợi phục vụ phát triển của nhiều ngành kinh tế, như nông nghiệp, thủy sản và du lịch. Vì thế các vùng đất được ví như những “mạch máu” của Trái đất.
Đất ngập nước cũng góp phần quan trọng giảm tác động của biến đổi khí hậu và được ví như “người hùng thầm lặng” trong cuộc chiến cam go này. Có khả năng dự trữ carbon, điều tiết nguồn nước, điều hòa khí hậu, kiểm soát và hạn chế lũ lụt, các vùng đất ngập nước đóng vai trò đáng kể với việc thích ứng và giảm nhẹ tác động biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, những “mạch máu” của hành tinh, “người hùng” bảo vệ khí hậu Trái đất lại nằm trong số hệ sinh thái tự nhiên bị thu hẹp, suy thoái và đe dọa ở mức cao nhất. Theo dữ liệu của LHQ, tốc độ thế giới mất đi các vùng đất ngập nước cao gấp ba lần tốc độ mất rừng.
Trong các nguyên nhân, ngoài yếu tố tự nhiên, tình trạng ô nhiễm và tác động của biến đổi khí hậu, còn có thực tế chế độ thủy văn bị thay đổi để phục vụ mục đích nông nghiệp và xây dựng, việc đánh bắt thủy sản, khai thác tài nguyên bị lạm dụng quá mức.
Trong thông điệp nhân Ngày Đất ngập nước thế giới, Giám đốc điều hành tổ chức Wetlands International Wetlands International, ông Han de Groot nêu rõ: Mọi lúc, mọi nơi, các vùng đất ngập nước đang bảo đảm an sinh cho loài người. Và bảo vệ “mạch máu hành tinh” là trách nhiệm của chúng ta.
