Xóa chung cư cũ nát cần quyết liệt hơn

Nguy hiểm rình rập

Ghi nhận cho thấy, chung cư Vĩnh Hội (Quận 4) đang xuống cấp nghiêm trọng, trần hành lang rớt từng mảng vữa. Nhiều cột chịu lực cũng tương tự, có cột lộ cả cốt thép. Sống tại đây gần 30 năm, ông Trịnh Văn Hưng hằng ngày thấp thỏm lo lắng. “Mong muốn của chúng tôi là có chỗ ở an toàn, cư dân sẵn sàng ở tạm chờ chủ đầu tư xây dựng mới chứ hiện nay vừa ở vừa sợ”, ông Hưng giãi bày.

Theo các hộ dân tại đây, công trình trên được thành phố xếp loại D đã nhiều năm. Thời gian qua, người dân luôn sống trong bất an. Tương tự, chung cư Tôn Thất Thuyết (lô A, B, C, Quận 4) cũng nằm trong danh sách 16 chung cư cấp D. Theo thông tin từ UBND quận, đầu năm 2023 đã xảy ra sự cố sập đà, sàn hành lang, tường lan-can lối đi. Các cấu kiện cột, dầm, sàn bê-tông, ban-công bằng gạch đều nứt vỡ, có nguy cơ sụp đổ gây nguy hiểm. Chính quyền đã chỉ đạo gia cố khẩn cấp các vị trí nguy hiểm trong thời gian chờ di dời.

Trong khi đó, khu vực Quận 10 còn rất nhiều lô xây dựng từ trước năm 1975. Đơn cử như cụm chung cư Ngô Gia Tự có đến 23 lô được xây dựng giai đoạn 1968-1970 gồm 1 trệt và 3 lầu. Các cư dân sinh sống ở đây thừa nhận, nhiều hạng mục hư hỏng, xuống cấp rõ rệt, gây ảnh hưởng đời sống sinh hoạt. Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh thông tin, thành phố hiện có 474 chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975. Nhiều nhất tập trung ở Quận 5 (206 chung cư), kế đến là Quận 1 (89 chung cư), tiếp theo là Quận 3 (38 chung cư). Đến nay, thành phố đã kiểm định 462 chung cư với kết quả: 332 chung cư cấp B, 114 chung cư cấp C, 16 chung cư cấp D (cấp nguy hiểm, hư hỏng nặng).

Tuy nhiên, đến nay, tiến độ thực hiện cải tạo, xây dựng lại còn chậm, chưa đạt chỉ tiêu đề ra, chưa đáp ứng được nhu cầu chỉnh trang đô thị của thành phố và kỳ vọng của người dân. Cụ thể, 16 chung cư cấp D (cực kỳ nguy hiểm) nằm trong danh sách xây dựng mới nhưng đến nay chưa thể thực hiện được, trong số này có chung cư Vĩnh Hội.

Khi nào mới xong?

UBND thành phố vừa đưa ra các mốc thời gian cụ thể để cải tạo, xây mới chung cư cũ, hư hỏng trên địa bàn. Theo đó, phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành cơ bản các công tác chuẩn bị phục vụ cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư được xây dựng trước năm 1975 và các nhà chung cư được xây dựng từ năm 1975 đến 1994; hoàn thành cơ bản công tác sửa chữa, nâng cấp, gia cố đối với các nhà chung cư cấp B, cấp C được xây dựng trước năm 1975; phấn đấu đến năm 2035, hoàn thành cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ được xây dựng trước năm 1975; hoàn thành cơ bản công tác cải tạo, xây dựng lại đối với các chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm, cấp D hoặc hết niên hạn sử dụng được xây dựng từ năm 1975 đến 1994.

TS Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP Hồ Chí Minh cho rằng, đây là kế hoạch lớn và phải cấp thiết thực hiện, nhất là với những chung cư được phân loại không thể sử dụng để bảo đảm an toàn cho người dân. Theo TS Võ Kim Cương, ngoài quyết tâm cao cũng như xây dựng lộ trình, kế hoạch thật chi tiết, khoa học, chuẩn chỉnh, còn phải đạt được sự đồng thuận của người dân. Điều này cũng sẽ hạn chế tình trạng thực hiện dự án kéo dài, kéo theo tăng nguồn vốn phát sinh không đáng có.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) Lê Hoàng Châu khẳng định, lúc này là cơ hội để cải tạo các chung cư cũ sau nhiều lần lỗi hẹn bởi đã có nhiều cơ chế hấp dẫn, thông thoáng hơn trước. Hiện nay, chủ đầu tư dự án nhà ở chung cư cũ được hưởng lợi nhuận từ 10-15%, không cố định 10% như trước đây, được đề xuất điều chỉnh dự án như tăng thêm số tầng dự án và được miễn tiền sử dụng đất, còn người dân sở hữu nhà tại các chung cư cũ cũng có được nhiều quyền lợi hơn, được bảo vệ tối đa lợi ích ngoài chính sách bồi thường, hỗ trợ chung. Để giải quyết dứt điểm, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường cho biết, vướng mắc tới đâu sẽ tháo gỡ tới đó, trọng tâm là tháo gỡ pháp lý sử dụng đất và huy động nguồn lực đầu tư. Với các mốc thời gian trên, thành phố phấn đấu từ nay đến năm 2030 sẽ hoàn thành xây dựng mới 16 chung cư hư hỏng nặng, nguy hiểm (cấp D) và các chung cư cấp D phát sinh (nếu có).

Theo Giám đốc Sở Xây dựng Trần Hoàng Quân, cơ quan sẽ tham mưu UBND thành phố bố trí quỹ nhà tạm để di dời các hộ dân đang sinh sống tại các chung cư hư hỏng nặng, đặc biệt chung cư cấp D, trong thời gian thực hiện thủ tục xây dựng mới.