Kỳ 1: Công khai bán vé xe khách giả?
Ngang nhiên bán hàng nghìn vé giả
HTX Thống Nhất được thành lập năm 1978, chuyển đổi theo Luật HTX 1996 và 2003, hoạt động theo mô hình dịch vụ hỗ trợ; có tư cách pháp nhân đầy đủ. Các dịch vụ ngành nghề của HTX Thống Nhất như: vận tải hành khách (VTHK) liên tỉnh tuyến cố định; VTHK theo hợp đồng; vận tải hàng hóa; sửa chữa ô-tô; dịch vụ cho thuê xe; kinh doanh VTHK bằng xe buýt; kinh doanh VTHK du lịch. Hiện VTHK liên tỉnh được HTX Thống Nhất thực hiện trên các tuyến cố định tại TP Hồ Chí Minh có ba bến xe chính là Bến xe Miền Đông, Bến xe Miền Tây và Bến xe An Sương đi các tỉnh: Gia Lai, Kon Tum, Đác Lắc, Phú Yên, Bình Định, Cà Mau, Tiền Giang, Đồng Tháp…
Đối với lĩnh vực VTHK liên tỉnh thì Bến xe Miền Đông được coi là nơi mang lại nguồn thu lớn nhất cho HTX Thống Nhất với vùng trọng tâm là Tây Nguyên và Nam Trung Bộ. Tại Bến xe Miền Đông khách đi xe của HTX Thống Nhất mua vé tại bốn quầy nhưng chủ yếu là cửa vé số 28 và 77 của bến xe này. Tuy nhiên, nhiều tháng theo dõi, phóng viên đã phát hiện, nhân viên quầy vé của HTX Thống Nhất thường xuyên bán ra một lượng lớn vé để khách đi xe là… vé giả!
Kể từ khi nhận thông tin và thực hiện theo dõi, từ tháng 12-2017 đến đầu tháng 4-2018, phóng viên ghi nhận tại các quầy vé này nhân viên HTX Thống Nhất thường xuyên sử dụng vé giả bán cho hành khách đi xe với số lượng lên đến hàng nghìn vé. Cụ thể, chỉ tính trong khoảng 30 phút chiều 19-3-2018, tại hai cửa bán vé số 28 và 77, phóng viên đã quay lại cảnh nhân viên của HTX Thống Nhất bán ra hàng chục vé được cho là vé giả cho khách trên hai tuyến xe TP Hồ Chí Minh đi EAKAR (Đác Lắc) với giá 219.000 đồng/vé và đi An Khê (Gia Lai) với giá 265.000 đồng/vé.
Việc sử dụng vé giả của HTX Thống Nhất bán cho hành khách đi trên các tuyến xe từ Bến xe Miền Đông đi các tỉnh Tây Nguyên và Nam Trung Bộ rất tinh vi. Có lẽ chỉ những ông chủ và người chủ trương thực hiện việc bán vé giả này mới có thể biết được.
Theo quan sát của phóng viên nhân viên tại các quầy vé của HTX Thống Nhất luôn bán song song hai loại vé (vé thật và vé giả), các thông tin trên mỗi vé được in khá giống nhau như cùng mã số thuế, địa chỉ HTX Thống Nhất, nơi in vé, mẫu số… Nhưng nếu quan sát kỹ thì có hai điểm khác nhau khá rõ rệt; Thứ nhất, một loại vé in tên đầy đủ của HTX Thống Nhất “HTX xe khách liên tỉnh du lịch và dịch vụ Thống Nhất”, với ký hiệu AA/17P và một vé “HTX xe khách LT-DL & DV Thống Nhất”, với ký hiệu AA/11P; Thứ hai, mỗi loại vé này có chiều dài ngắn khác nhau và đồng thời gáy của xấp vé được đóng băng keo mầu xanh hoặc mầ̀u đỏ. Tuy nhiên, khi hành khách mua vé và thường chỉ nhận được một vé mua từ quầy vé nên khó có thể nhận thấy được sự khác biệt này.
Từ những cuống vé thu thập được, chúng tôi đã tìm đến Công ty TNHH TM và SX Nguyên Xương Thịnh (Công ty in Nguyên Xương Thịnh), tên công ty in vé cho HTX Thống Nhất.
Ông Nguyễn Cẩn, Phó Giám đốc Công ty in Nguyên Xương Thịnh, cho biết, HTX Thống Nhất có ký hợp đồng với Công ty in vé từ tháng 2-2011 đến nay. Về cảm quan khi nhìn vào gáy của hai xấp vé đã thấy được sự khác nhau khi một loại đóng có một đinh gim và một là loại đóng hai gim. Một điều khá dễ nhận biết nữa là số hiệu trên mỗi tấm vé khác nhau và trong này thấy được một loại vé được in thủ công lên chữ số không đều, viền quanh dãy số đó vẫn còn vết dấu mực in lưới. Đối với những vé được xác định là do Công ty in Nguyên Xương Thịnh in đều trên công nghệ tự động, các chữ số rất đều nhau, đều còn ký hiệu bảo mật, được đóng gáy bằng một gim, băng keo bọc gáy mầu đỏ và trên vé có ghi đầy đủ dòng chữ “HTX xe khách liên tỉnh du lịch và dịch vụ Thống Nhất”, đồng thời vé có ký hiệu AA/17P. Với những vé có ký hiệu AA/11P, có tên “HTX xe khách LT-DL & DV Thống Nhất” là mẫu được in từ năm 2011 và trên tất cả vé này đều không có ký hiệu bảo mật của đơn vị in ấn. Đây là vé giả!
Trốn hơn 99% tiền thuế
Vấn đề đặt ra là HTX Thống Nhất đã sử dụng bao nhiêu “vé giả” để bán cho hành khách đi xe và đã trốn được bao nhiêu tiền thuế của nhà nước?
Trong thời gian khoảng từ đầu tháng 12-2017 đến giữa tháng 3-2018, chỉ tính riêng quầy vé số 77 tại Bến xe Miền Đông, phóng viên đã thu thập và lưu giữ 94 cuốn cuống vé thì có đến 57 cuốn cuống vé được đóng gáy băng keo mầu xanh (được cho là vé giả) và còn lại là cuốn cuống vé được đóng gáy bằng băng keo đỏ. Với số cuốn cuống vé này tương đương với 5.700 vé giả đã được bán ra cho khách đi xe. Tuy nhiên, số lượng vé thật hay giả của HTX Thống Nhất chỉ có ý nghĩa trong việc thu tiền của hành khách đi xe và đã được “vô hiệu” với ngành thuế bởi lẽ toàn bộ số cuống vé này đã không được HTX Thống Nhất đưa vào thống kê trong doanh thu để nộp thuế.
Theo đánh giá của Bến xe Miền Đông và Bến xe Miền Tây thì từ hàng chục năm nay, HTX Thống Nhất luôn nằm trong tốp đầu về số lượng xe và lượng khách đi trên các tuyến đường dài. Vậy mỗi năm HTX Thống Nhất đã đóng góp được bao nhiêu tiền thuế từ bán vé xe khách đường dài?
Ngành thuế thất thu khi HTX vận tải hành khách sử dụng vé xe giả.
Đối với hoạt động vận chuyển xe khách đường dài thì quý IV hằng năm là thời kỳ thấp điểm nhất nhưng theo thống kê của Bến xe Miền Đông quý IV-2017 HTX Thống Nhất đã có 921 lượt xe xuất bến, với 29.842 lượt khách mua vé tại bến. Ngày thường với mức giá bán cao nhất là 310.000 đồng/vé/lượt khách và thấp nhất là 185.000 đồng/vé/lượt khách và lấy mức độ trung bình khoảng 250.000 đồng/lượt khách thì quý IV-2017 doanh thu từ Bến xe Miền Đông của HTX Thống Nhất thu về khoảng hơn 7,46 tỷ đồng. Trong khi đó, tại Bến xe Miền Tây, quý IV-2017, HTX Thống Nhất đã có 3.555 lượt xe xuất bến, với 42.654 lượt khách mua vé tại bến, giá vé xe được tính trung bình khoảng 50.000 đồng/vé/lượt khách thì HTX Thống Nhất có doanh thu đạt khoảng hơn 2,13 tỷ đồng.
Tại các bảng Hồ sơ kê khai giá vé của HTX Thống Nhất gửi Sở Giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh, thì giá vé này đã bao gồm 10% thuế giá trị gia tăng (GTGT). Như vậy, chỉ cần tính riêng doanh thu tại hai bến xe Miền Đông và Miền Tây, HTX Thống Nhất đã phải nộp ít nhất là 959 triệu đồng tiền thuế GTGT. Trong khi đó, tại bảng kê khai thuế quý IV-2017, HTX Thống Nhất chỉ kê khai doanh thu từ vé xe khách đạt hơn 90 triệu đồng và nộp hơn chín triệu đồng tiền thuế GTGT, chỉ tương đương chưa đến 1% so con số thực tế cần phải nộp.
Với những kiểu cách hoạt động như trên thì mức độ trốn thuế của HTX Thống Nhất sẽ được tăng theo từng thời kỳ cao điểm của hoạt động xe khách liên tỉnh? Trong đó, tại Bến xe Miền Đông tính từ ngày 1-1-2018 đến hết ngày 15-3-2018 HTX Thống Nhất đã có 1.248 lượt xe xuất bến, với 30.168 lượt hành khách mua vé tại bến. Đây là thời điểm Tết Dương lịch, Tết Âm lịch và giá vé thời kỳ cao điểm đã tăng bình quân 55% so giá ngày thường, đem lại doanh thu của HTX Thống Nhất lên đến hàng chục tỷ đồng và thuế GTGT phải nộp là hàng tỷ đồng.
Đến nay, việc sử dụng vé xe khách giả của HTX Thống Nhất đã gây thất thu bao nhiêu tiền thuế của nhà nước (?). Điều này chỉ có các cơ quan chức năng vào cuộc mới có thể làm rõ. Trong khi đó, đối với HTX Thống Nhất không chỉ hoạt động trong lĩnh vực xe khách đường dài mà còn nhiều mảng hoạt động khác như xe dịch vụ hợp đồng, vận chuyển hàng hóa… chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu báo cáo thuế hằng năm của HTX Thống Nhất.
(Còn nữa)
