Với mật độ tàu thuyền qua lại dày đặc, lại đang vào mùa mưa bão, việc bảo đảm an toàn, thông suốt cho người dân, phương tiện tại xã đảo với đất liền cần phải có phương án tối ưu.
Cách trở chuyến phà
Tam Hải là một xã đảo ven biển thuộc khu vực duyên hải miền Trung, nằm về phía đông nam thành phố Đà Nẵng có diện tích 13,32km2 và dân số hơn 10.300 người. Xã chia thành 7 thôn, trong đó có 5 thôn liền kề nhau và 2 thôn là ốc đảo nhỏ. Xã có hơn 80% người dân địa phương làm nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản, giao thông đi lại kết nối với đất liền chỉ bằng đường thủy.
Hiện nay, trên địa bàn xã có 3 bến phà khách qua sông nhưng chỉ 2 bến có phương tiện hoạt động. Trong đó, bến phà khách Tam Hải-Tam Quang được xem là bến phà chủ lực phục vụ nhu cầu đi lại, kết nối đất liền của nhân dân xã đảo.
Bến phà Tam Hải-Tam Quang, trung bình một ngày đưa đón khoảng 2 nghìn lượt người với 80 chuyến; khoảng 50 lượt xe ô-tô và khoảng 1.600 lượt xe máy. Tại đây, địa phương bố trí 2 phương tiện phà gồm: phà sắt mang số hiệu QNa-0785 Long Hải có công suất 115 CV, với sức chở 49 người và 13,5 tấn hàng; phà gỗ mang số hiệu QNa-0841 Quang Hải có công suất 77CV, với sức chở 40 người và 5,65 tấn hàng (tương đương 30 xe máy).
Do hoạt động với tần suất liên tục, dày đặc và có thời hạn sử dụng hơn 15 năm, hiện chiếc phà sắt liên tục bị hư hỏng. Để bảo đảm giao thông, chiếc phà gỗ được đem ra sử dụng nhưng chỉ đáp ứng được nhu cầu vận chuyển người và xe máy, còn hàng hóa nặng hoặc xe ô-tô thì không thể qua lại, gây ách tắc kéo dài và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Đỉnh điểm vào tháng 9/2024, cả hai chiếc phà bị hư hỏng cùng lúc khiến giao thông qua lại khu vực này bị tê liệt. Người dân lại phải sử dụng phương tiện di chuyển nhỏ như ghe, tàu gỗ, nhưng rất bất tiện, nguy hiểm.
Ông Nguyễn Trọng Hoàng (thôn Đông Yên, xã Núi Thành), mặc dù không phải là người dân xã đảo, nhưng do tính chất công việc cho nên thường xuyên qua lại xã đảo Tam Hải. “Các phà ở đây vận hành liên tục, không có thời gian được bảo dưỡng khiến thường xuyên xảy ra hư hỏng. Riêng trong tháng 8, phà trục trặc vài lần. Nếu xảy ra mưa bão hoặc có người ốm đau thì không biết xử lý sao. Đề nghị chính quyền có giải pháp bền vững để người dân qua lại làm ăn sinh sống được an toàn”, ông Hoàng nói.
Còn tại bến phà thứ hai thuộc thôn Bình Trung và Xuân Mỹ, xã Tam Hải. Đây là bến phà tư nhân, chiếc phà mang số hiệu đăng ký QNa-0886 có công suất 22 CV, chở được 22 người và 2,2 tấn hàng. Chiếc phà này hoạt động hơn 10 năm và đã qua 20 lần đăng kiểm. Tuy nhiên, đến lần đăng kiểm thứ 21 gặp vướng mắc do hồ sơ thiết kế và thực tế thi công phà trước đây không đúng, kinh phí thực hiện sửa chữa khoảng 90 triệu đồng khiến chủ của phương tiện không lo liệu được. Chiếc phà này sẽ hết hạn đăng kiểm vào ngày 12/9/2025.
Vì vậy, bến phà này cũng sẽ dừng hoạt động vào thời gian nêu trên. Cũng tại bến phà này, vào ngày 23/12/2024 đã xảy ra sự cố chìm phà nhưng rất may không thiệt hại về người. Dẫu là bến phà phụ nhưng hằng ngày phải giải quyết nhu cầu đi lại của người dân, đồng thời là “chuyến đò” đưa đón các em học sinh đi học khi vào năm học.
Cần một phương án bền vững
Theo Ủy ban nhân dân xã Tam Hải, thành phố Đà Nẵng, tại Quyết định số 7063/QĐ-UBND ngày 20/9/2024 của Ủy ban nhân dân huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam trước đây có phê duyệt dự án đóng mới 2 phà Tam Hải với tổng mức đầu tư gần 25 tỷ đồng. Đến nay, khối lượng thi công dự án mới đạt khoảng 51%.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Tam Hải Huỳnh Văn Cường cho biết, chiếc phà sắt mang số hiệu QNa-0785 Long Hải tại bến phà Tam Hải-Tam Quang hết hạn đăng kiểm vào ngày 1/9/2025, địa phương sẽ tạm ngưng hoạt động trong 3 tháng để sửa chữa. Thay vào đó, chiếc phà gỗ QNa-0841 Quang Hải sẽ đưa vào vận hành.
Tuy vậy, người dân địa phương đang rất lo lắng khi phương tiện này chỉ chở được người và xe máy. Khi có trường hợp ốm đau phải dùng đến xe cấp cứu thì không thể đáp ứng được. Còn với phà tư nhân QNa-0886, dự kiến thời gian tạm ngừng hoạt động khoảng 2 tháng để sửa chữa, nhưng hiện chủ phương tiện không đủ kinh phí. Vì vậy, địa phương đang gặp rất nhiều khó khăn để giải quyết nhu cầu đi lại cho người dân.
“Các bến phà khách trên địa bàn xã Tam Hải phục vụ nhu cầu đi lại, kết nối đất liền với xã đảo nhưng các phương tiện phà sắt, phà gỗ đã cũ, thời gian sử dụng hoạt động liên tục cho nên tình trạng các phương tiện hư hỏng, xuống cấp, gặp nhiều khó khăn trong quá trình đăng kiểm. Kinh phí sửa chữa để thực hiện bảo đảm đăng kiểm lớn, trong khi nguồn kinh phí địa phương hạn hẹp. Hiện nay địa phương chưa được giao nhiệm vụ chủ đầu tư sau sáp nhập cho nên chưa thực hiện thu hồi tạm ứng để tiếp tục giải ngân thi công công đoạn tiếp theo của dự án đóng mới hai phà”, ông Cường chia sẻ.
Tại buổi kiểm tra thực tế và làm việc tại xã đảo Tam Hải mới đây, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng Lê Quang Nam cho biết, để bảo đảm an toàn cho nhân dân qua lại trên các bến phà, chính quyền địa phương khẩn trương phối hợp với Chi cục đăng kiểm số 4 kiểm tra điều kiện hoạt động của phương tiện phà, nhất là phà sắt QNa-0785 Long Hải. Nếu đủ điều kiện thì cấp phép hoặc gia hạn để phương tiện hoạt động.
Trong trường hợp cấp bách hoặc các phương tiện chưa bảo đảm, thành phố sẽ chỉ đạo các lực lượng vũ trang đóng chân trên địa bàn hỗ trợ người dân và học sinh đi lại. Đồng thời chính quyền xã Tam Hải cần tuyên truyền, thông báo rộng rãi, vận động người dân có ô-tô con tự di chuyển qua bên đất liền trong thời gian vận hành phà gỗ.
Chính quyền xã Tam Hải cần khẩn trương lập quy hoạch bến bãi, cảnh quan, nhất là chú trọng đến phương án nhân sự làm việc lâu dài tại các bến phà. Thành phố cam kết sẽ phân bổ nguồn vốn để đầu tư phà kiên cố, hạ tầng bến bãi hiện đại nhằm phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương. Đồng thời đề nghị các sở, ngành có liên quan phối hợp, hướng dẫn chính quyền địa phương để sớm đưa các phương tiện vào hoạt động, bảo đảm an toàn cho nhân dân.
Ông Lê Quang Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng.
“Chính quyền xã Tam Hải cần khẩn trương lập quy hoạch bến bãi, cảnh quan, nhất là chú trọng đến phương án nhân sự làm việc lâu dài tại các bến phà. Thành phố cam kết sẽ phân bổ nguồn vốn để đầu tư phà kiên cố, hạ tầng bến bãi hiện đại nhằm phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương. Đồng thời đề nghị các sở, ngành có liên quan phối hợp, hướng dẫn chính quyền địa phương để sớm đưa các phương tiện vào hoạt động, bảo đảm an toàn cho nhân dân”, đồng chí Lê Quang Nam nhấn mạnh.
Về lâu dài, chính quyền địa phương cần khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án đóng mới phà để giải quyết việc đi lại cho người dân xã đảo Tam Hải.
