Phát huy vai trò hợp tác xã trong sản xuất lúa phát thải thấp

Thực hiện mô hình thí điểm triển khai đề án một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp, các hợp tác xã nông nghiệp là mắt xích then chốt trong việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật giúp giảm phát thải khí nhà kính, nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện thu nhập nông dân.

Sử dụng máy gặt đập liên hợp trong thu hoạch lúa giúp các hợp tác xã, tổ hợp tác thu hoạch từ 3-5 ha lúa/ngày.
Sử dụng máy gặt đập liên hợp trong thu hoạch lúa giúp các hợp tác xã, tổ hợp tác thu hoạch từ 3-5 ha lúa/ngày.

Thực hiện Đề án một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, năm 2024, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã triển khai 7 mô hình thí điểm tại các tỉnh Vĩnh Long, Đồng Tháp, An Giang, thành phố Cần Thơ. Tại tỉnh Vĩnh Long, hai hợp tác xã nông nghiệp Phước Hảo (xã Hưng Mỹ) và Phát Tài (xã Châu Thành) được chọn thực hiện mô hình với diện tích 100 ha. Theo đánh giá của Trung tâm Khuyến nông quốc gia, kết quả bước đầu cho thấy, các mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp của tỉnh đã mang lại những lợi ích rõ rệt cả về kinh tế lẫn môi trường.

Ông Trương Hòa Thuận, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Phước Hảo cho biết: Mô hình thí điểm được hợp tác xã triển khai với diện tích 50 ha, có 46 thành viên tham gia, giống lúa được sử dụng là ST24 thuộc nhóm lúa chất lượng cao, có thời gian sinh trưởng trung bình khoảng 105 ngày. Phương thức gieo sạ được áp dụng trong mô hình sạ bằng máy sạ hàng theo cụm, với lượng giống sử dụng từ 60-70 kg/ha. Việc áp dụng kỹ thuật sạ cụm nhằm giảm lượng giống sử dụng; đồng thời tạo điều kiện cho cây lúa phát triển thông thoáng, hạn chế sâu bệnh; giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón. Thời gian qua, hợp tác xã cũng đã đầu tư hệ thống thiết bị phục vụ sản xuất khá đầy đủ, gồm: Lò sấy lúa, máy gặt đập liên hợp, máy bay phun thuốc bảo vệ thực vật, máy xay xát gạo, máy rê lúa, máy sạ hàng theo cụm. Những trang thiết bị này góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm chi phí lao động, đồng thời hỗ trợ tốt cho việc triển khai quy trình kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến, tưới ngập khô xen kẽ.

Bên cạnh đó, các thành viên hợp tác xã và nông dân xã Hưng Mỹ được Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan tổ chức tập huấn, tuyên truyền quy trình kỹ thuật canh tác; khoanh vẽ, định vị sơ đồ chi tiết diện tích sản xuất từng thửa ruộng của từng hộ tham gia mô hình, trong đó bố trí chọn 10 điểm để tiến hành đo đạc, báo cáo và thẩm định phát thải khí nhà kính. Cơ quan chức năng hướng dẫn người dân áp dụng các kỹ thuật như sạ cụm, sạ bằng thiết bị bay không người lái, tưới ngập khô xen kẽ, sử dụng phân hữu cơ, sinh học, quản lý dịch hại, sức khỏe cây trồng tổng hợp, kỹ thuật canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ.

Qua 3 vụ lúa hè thu và thu đông năm 2024, đông xuân năm 2024-2025, kết quả cho thấy mô hình giúp giảm khoảng 60% lượng lúa giống, 20% phân bón, giảm ít nhất 2 lần phun thuốc bảo vệ thực vật, năng suất bình quân đạt từ 7-8 tấn/ha tùy từng vụ, lợi nhuận tăng thêm từ 6-10 triệu đồng/ha so với ruộng ngoài mô hình. Ông Nguyễn Văn Phúc, ấp Hòa Hảo, xã Hưng Mỹ, thành viên hợp tác xã phấn khởi cho biết: "Vụ lúa đông xuân năm 2024-2025, các thành viên gia đình tôi canh tác 2,5 ha lúa ST 24 với quy trình sản xuất lúa phát thải thấp, năng suất đạt 7,5 tấn/ha. Gia đình được doanh nghiệp hỗ trợ lúa giống, phân bón, hợp tác xã hợp đồng tiêu thụ với mức giá cao hơn thị trường 1.200 đồng/kg".

Đến nay, Hợp tác xã nông nghiệp Phước Hảo đã thu hút 330 thành viên, trong đó có 60 thành viên chính thức, 270 thành viên liên kết, với diện tích sản xuất lúa 560 ha. Trong vụ lúa hè thu năm 2025 này, 200 thành viên của hợp tác xã tiếp tục mở rộng diện tích canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp với diện tích 200 ha; đồng thời, có 100% thành viên thực hành sản xuất lúa, gạo theo tiêu chuẩn VietGAP, hợp tác xã ký hợp đồng bao tiêu đầu ra sản phẩm. Sản phẩm lúa, gạo với nhãn hiệu “Gạo quê hương” của hợp tác xã được tỉnh công nhận sản phẩm OCOP đạt hạng 3 sao.

Còn Hợp tác xã nông nghiệp Phát Tài đã cơ giới hóa 100% trong sản xuất lúa phát thải thấp, giảm chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận cho nông dân. Thành viên hợp tác xã áp dụng phương pháp canh tác tưới ngập khô xen kẽ giúp tiết kiệm nước, giảm phát thải khí mê-tan. Sau mỗi vụ thu hoạch, máy cuộn rơm, rạ giúp thu gom và tái sử dụng trồng nấm, làm phân bón hữu cơ, thức ăn chăn nuôi góp phần bảo vệ môi trường.

Theo kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long, năm 2025, các địa phương trong tỉnh đăng ký thực hiện 13.750 ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp. Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia Hoàng Văn Hồng cho rằng: Các hợp tác xã đóng vai trò then chốt trong việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, cơ giới hóa đồng bộ, quản lý rơm rạ giúp giảm chi phí, nâng cao chất lượng hạt gạo, cải thiện thu nhập nông dân. Các mô hình sản xuất lúa phát thải tỉnh Vĩnh Long có thể nhân rộng và lan tỏa trên quy mô lớn nhằm phát triển nền nông nghiệp xanh, hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Có thể bạn quan tâm

Màu xanh của các loại cây rau, trong đó có lục bình bên dòng sông Cái Lớn, đoạn qua TP Cần Thơ.

Sinh kế từ lục bình

Cái Lớn, Cái Bé (tỉnh An Giang) là dòng sông cặp đôi duy nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nơi đây, người dân bền bỉ bám đất, bám sông để mưu sinh đầy sáng tạo, trong đó có nghề đan lục bình đem lại thu nhập ổn định và cuộc sống bình yên.

Sạt lở nhấn chìm nhiều nhà dân xuống sông Hậu.

Nỗi lo lắng sạt lở ở cù lao

Trên địa bàn xã Mỹ Hòa Hưng, tỉnh An Giang gần đây xảy ra nhiều vụ sạt lở, sụp lún đất ven bờ sông Hậu với diễn biến nhanh và phức tạp, ảnh hưởng đời sống, tài sản và sinh hoạt của nhiều hộ dân.

Chính quyền và nhân dân khắc phục sự cố vỡ một đoạn cồn Sơn của thành phố Cần Thơ.

Bảo vệ mùa màng trước triều cường lịch sử

Mùa nước nổi năm nay kết hợp triều cường và mưa lớn gây thiệt hại lớn đến đời sống cũng như sản xuất của người dân Đồng bằng sông Cửu Long. Tại nhiều nơi, chính quyền địa phương và nhân dân đã cùng nhau đồng tâm, hợp sức chống chọi với mực nước dâng cao, bảo vệ thành công mùa màng và sinh kế.

Mô hình trồng sen mùa nước nổi tại xã Tân Hòa, thành phố Cần Thơ.

Lan tỏa mô hình sản xuất “thuận thiên”

Sau khi Nghị quyết 120 của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu được triển khai, nhiều nông dân ở thành phố Cần Thơ đã thay đổi cách nghĩ, cách làm. Thay vì chống lại tự nhiên, họ chọn cách thuận theo quy luật đất - nước - mùa vụ để canh tác hiệu quả, tiết kiệm chi phí.

Vườn rau đọt choại nhìn từ trên cao.

Đặc sản độc đáo đất miền Tây

Rau choại từ một loại dây hoang dại ở rừng tràm, rừng dừa nước nay trở thành đặc sản được săn tìm, giúp nhiều hộ dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng thoát nghèo, ổn định cuộc sống. Theo nhiều nông dân, dây choại có sức sống dẻo dai, thích ứng với mọi điều kiện thời tiết.

Tuyến đê biển quốc gia đoạn đi qua ấp Giồng Bàn, xã Long Vĩnh bị sạt lở chân đê, dài 70m.

Khắc phục sạt lở ven sông, bờ biển

Thời gian qua, tình trạng sạt lở trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long diễn biến phức tạp, gây thiệt hại sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến sinh kế của nhân dân.

Ông Nguyễn Văn Đời, Giám đốc Hợp tác xã Trầu Vàng Vị Thủy chăm sóc vườn trầu của gia đình.

Nét đẹp hồn quê làng trầu Vị Thủy

Giữa nhịp sống hiện đại, nơi phố thị đang đổi thay từng ngày, vẫn còn đó làng trầu Vị Thủy (xã Vĩnh Thuận Đông, thành phố Cần Thơ) yên bình, mộc mạc với sắc xanh mướt mắt của những giàn trầu trải dài.

Nhiều ngôi nhà ở Đồng Tháp bị đổ sụp xuống sông do sạt lở.

Chủ động, linh hoạt ứng phó với biến đổi khí hậu

Đồng bằng sông Cửu Long là vùng kinh tế trọng điểm của cả nước. Tuy nhiên, nơi đây luôn phải đối mặt nhiều thách thức do tác động của biến đổi khí hậu gây ra. Trước thực trạng này, các địa phương trong vùng có nhiều giải pháp nhằm hạn chế thiệt hại, thích ứng với điều kiện cực đoan của thiên nhiên.

Dự án Hạ tầng thiết yếu hỗ trợ phát triển vùng cây ăn trái hoa kiểng khu vực Mỏ Cày Bắc và Chợ Lách vừa hoàn thành đưa vào sử dụng.

Hoàn thiện hệ thống thủy lợi, thúc đẩy phát triển kinh tế

Những năm gần đây, hệ thống thủy lợi tại khu vực các cù lao Minh, Bảo và An Hóa (Vĩnh Long) được đầu tư nhằm ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân. Nhờ vậy, nhiều “túi nước ngọt” được hình thành giúp tưới tiêu vườn cây ăn quả, ruộng lúa, hoa màu.

Nông dân Vĩnh Bình, tỉnh An Giang thu hoạch tôm càng xanh bán cho thương lái.

Xứ sở tôm càng xanh chuyển mình

Vĩnh Bình từng được ví như “rốn phèn” của vùng Miệt Thứ, tỉnh An Giang, với muôn vàn khó khăn. Ngày nay, địa phương này đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành một “xứ sở tôm càng xanh”.

Thành viên Hợp tác xã Sản xuất nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến kiểm tra lưới bao quanh vùng nuôi trữ cá.

Nuôi trữ cá kết hợp du lịch sinh thái mùa nước nổi

Khi nước lũ (mùa nước nổi) tràn đồng cũng là lúc bà con nông dân đầu nguồn của tỉnh Đồng Tháp triển khai thực hiện mô hình nuôi trữ cá trên đồng ruộng. Mô hình này vừa góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tránh kiểu đánh bắt tận diệt, vừa có lợi thế khai thác du lịch theo mùa.

Chế biến các sản phẩm từ dừa tại tỉnh Vĩnh Long đã tạo nhiều việc làm cho lao động nông thôn.

Vĩnh Long phát triển bền vững ngành dừa

Sau sáp nhập, tỉnh Vĩnh Long có diện tích dừa lớn nhất khu vực và cả nước với khoảng 120 nghìn ha, chiếm gần 50% diện tích của cả nước. Địa phương đang tập trung xây dựng vùng sản xuất tập trung có mã số vùng trồng để phục vụ chế biến và xuất khẩu dừa bền vững.

Hệ thống tưới nhỏ giọt do Viện Nghiên cứu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long chuyển giao tại phường Vĩnh Châu.

Giải pháp hiệu quả giảm nguy cơ cạn kiệt nguồn nước ngầm

Vĩnh Châu, thành phố Cần Thơ là nơi chuyên canh trồng hành tím lớn nhất cả nước, với diện tích gần 7.000 ha. Nguồn nước tưới tiêu phục vụ sản xuất ở đây chủ yếu khai thác từ mạch nước ngầm. Tuy nhiên, trước tác động của biến đổi khí hậu và việc khai thác quá mức, nguồn nước ngầm ngày càng suy giảm nghiêm trọng.

Hoạt động thả cá về tự nhiên nhằm đa dạng nguồn lợi thủy sản được tổ chức tại thành phố Cần Thơ.

Bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản

Thành phố Cần Thơ có nhiều ao, hồ, sông, rạch,... mang đến những lợi ích không nhỏ về nguồn lợi thủy sản. Tuy nhiên, trước những ảnh hưởng do biến đổi khí hậu, nạn đánh bắt trái phép,… nguồn thủy sản tại địa phương ít nhiều bị ảnh hưởng. Bảo vệ nguồn lợi, phát triển nuôi trồng thủy sản đang là việc được địa phương chú trọng.

Ông Lê Văn Sấm bên ao nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao

Hiệu quả từ ứng dụng nuôi tôm công nghệ cao

Gần 20 năm theo nghề nuôi tôm, ông Lê Văn Sấm, (sinh năm 1958, ngụ xã Thạnh Hải, tỉnh Vĩnh Long) chuyển dần từ cách nuôi truyền thống sang ứng dụng công nghệ cao thu lợi nhuận hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Ông đã hỗ trợ, giúp giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Ao Bà Om, phường Nguyệt Hóa, tỉnh Vĩnh Long rợp bóng cây cổ thụ.

Trải nghiệm du lịch xanh, thân thiện môi trường

Những năm gần đây, tỉnh Vĩnh Long không ngừng phát huy vai trò của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch xanh, thân thiện môi trường. Nhiều sản phẩm mới lạ, hấp dẫn du khách trong nước và nước ngoài được hình thành, góp phần tạo động lực thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương.

Lối vào khu dân cư khóm Sa Phô nằm dọc tuyến sông Cửa Lớn (thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau) bị sạt lở làm hư hỏng.

Cà Mau ứng phó tình trạng sạt lở đất ven sông

Vào mùa mưa hằng năm, tình trạng sạt lở đất ven sông lại trở nên “nóng” tại nhiều địa phương vùng sông nước Cà Mau, gây bất an cho người dân, đe dọa đời sống, sản xuất và làm hư hỏng nhiều công trình hạ tầng.

Sếu đầu đỏ tại Vườn quốc gia Tràm Chim. (Ảnh tư liệu Vườn quốc gia Tràm Chim)

Bảo tồn và phát triển sếu đầu đỏ tại Tràm Chim

Sau một thời gian dài vắng bóng, sếu đầu đỏ - loài chim quý hiếm đứng trước nguy cơ tuyệt chủng - đã chính thức quay trở lại Vườn quốc gia Tràm Chim (huyện Tam Nông, Đồng Tháp) để được nuôi dưỡng và phục hồi.

Thu hoạch lúa nhìn từ trên cao.

Hạt gạo miền Tây “chuyển mình”

Trong bối cảnh “ba biến”: biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng toàn cầu tác động ngày càng sâu sắc đến sản xuất nông nghiệp, ngành hàng lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long đang đứng trước yêu cầu đổi mới toàn diện. Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh” do Chính phủ phê duyệt không chỉ là một chiến lược kinh tế, mà còn là lời giải mang tính căn cơ cho bài toán sinh kế, môi trường và hội nhập. Trong hành trình này, nông dân và hợp tác xã chính là chủ thể trung tâm, là lực lượng quyết định thành, bại của đề án.
Sơ chế yến tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Thương mại, dịch vụ Trí Sơn.

Tiền Giang phát triển nghề nuôi chim yến

Tiền Giang là địa phương đứng thứ hai cả nước (sau Kiên Giang) về phát triển mô hình dẫn dụ và gây nuôi chim yến. Những năm gần đây, số lượng người nuôi tăng lên, nhưng sản lượng tổ yến giảm và đầu ra hạn chế đã gây không ít khó khăn. Việc nâng cao chất lượng và đẩy mạnh liên kết sản xuất, tiêu thụ là hướng đi cần thiết để nghề phát triển bền vững.
Khu vực xử lý nước thải tại trang trại nuôi tôm của Công ty TNHH nuôi trồng thủy sản Tuấn Hiền.

Hiệu quả từ mô hình nuôi tôm công nghệ cao

Tỉnh Tiền Giang có diện tích nuôi tôm hơn 8.000 ha; trong đó, nuôi thâm canh khoảng 3.000 ha, nuôi quảng canh cải tiến hơn 5.000 ha; sản lượng thu hoạch hằng năm ước đạt 21.000 tấn. Các mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao không chỉ mang lại nguồn thu nhập bền vững cho người dân mà còn mở ra hướng đi mới cho một nền nông nghiệp hiện đại, thân thiện môi trường.
Một công trình điện gió ở Bạc Liêu.

Phát triển nguồn năng lượng sạch ở Bạc Liêu

Bạc Liêu là tỉnh tiên phong ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước trong việc xây dựng các dự án điện gió ngoài khơi. Đến nay, tỉnh đã thu hút các doanh nghiệp trong, ngoài nước đầu tư phát triển 10 dự án điện gió và một dự án điện khí. Năm 2024, tổng sản lượng điện các nguồn năng lượng sạch của tỉnh đã phát lên lưới điện là 1.436,2 triệu kWh, mở ra bước phát triển mới về năng lượng sạch, năng lượng tái tạo của địa phương và nhiều tỉnh trong khu vực...
Bờ kè Cái Răng, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ. (Ảnh NGỌC HÂN)

Cần Thơ xây dựng công trình thủy lợi đa mục tiêu

Với chiến lược dài hạn và phương thức chủ động, thành phố Cần Thơ đang phát huy hiệu quả các công trình thủy lợi, góp phần phòng, chống thiên tai, phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao chất lượng sống đô thị và thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu