Nhà khoa học Việt Nam trở thành Viện sĩ Viện Hàn lâm của Pháp

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Cường sinh năm 1980 tại Thái Bình. Ông nghiên cứu trên nhiều lĩnh vực Đông phương học bao gồm nghiên cứu Việt Nam cổ điển, ngôn ngữ học và chữ viết Việt Nam cổ điển, văn tự học, Nho giáo Việt Nam và Trung Quốc, dịch thuật và tiếp nhận kinh điển Nho giáo ở Việt Nam thời trung đại.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Cường là người Việt thứ 2 được bầu làm Viện sĩ Viện Hàn lâm Văn khắc và Mỹ văn Pháp.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Cường là người Việt thứ 2 được bầu làm Viện sĩ Viện Hàn lâm Văn khắc và Mỹ văn Pháp.

Phó Giáo sư Nguyễn Tuấn Cường là người Việt thứ 2 được bầu làm viện sĩ thông tấn của Viện hàn lâm Văn khắc và Mỹ văn Pháp (Académie des Inscriptions et Belles-Lettres) sau cố Giáo sư Phan Huy Lê.

Phó Giáo sư Nguyễn Tuấn Cường từng là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam). Ông từng là học giả khách mời tại Viện Harvard-Yenching thuộc Đại học Harvard (Mỹ), từng tham gia chương trình học thuật của Quỹ Nhật Bản tại Osaka, hiện là giảng viên tại Đại học Quốc gia Hà Nội.

Trên trang chính thức của Viện Hàn lâm Văn khắc và Mỹ văn Pháp giới thiệu Phó Giáo sư Nguyễn Tuấn Cường được bầu vào thay vị trí Giáo sư Miklós Szabó, nhà khảo cổ học người Hungary đã qua đời ngày 14/12/2023.

Đáng chú ý, trong số 8 viện sĩ thông tấn người nước ngoài mới được bầu thì Phó Giáo sư Nguyễn Tuấn Cường là người trẻ nhất. Người trẻ thứ nhì là Giáo sư Martinez Eugenio Luján, Đại học Complutense Madrid, Tây Ban Nha, sinh năm 1970.

Viện Hàn lâm Văn khắc và Mỹ văn Pháp là một trong 5 Viện hàn lâm thành viên của Viện Pháp (l'Institut de France), trong đó có một viện thành viên là Viện hàn lâm Khoa học (Académie des sciences) nơi Giáo sư Ngô Bảo Châu được bầu làm viện sĩ nước ngoài (Associé étranger) từ tháng 6/2017.

Việc Phó Giáo sư Nguyễn Tuấn Cường được bầu đã khôi phục một vị trí viện sĩ thông tấn nước ngoài cho lĩnh vực Việt Nam học, vị trí mà cố Giáo sư Phan Huy Lê đã giữ từ năm 2011 đến năm 2018 khi ông qua đời, và đã bị bỏ trống cho đến giờ.

Việc một nhà khoa học được bầu vị trí viện sĩ thông tấn của Viện Hàn lâm Văn khắc và Mỹ văn Pháp khi mới ở độ tuổi 45 như Phó Giáo sư Nguyễn Tuấn Cường là rất hiếm có. Cố Giáo sư Phan Huy Lê trở thành Viện sĩ thông tấn của Viện khi đã 77 tuổi.

anh-1-nguyen-tuan-cuong-11112025.jpg
Hình ảnh Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Cường cùng các nhà khoa học trên trang web chính thức của Viện Hàn lâm Văn khắc và Mỹ văn Pháp.

Viện Hàn lâm Văn khắc và Mỹ văn Pháp được thành lập năm 1663, dưới triều đại vua Louis XIV là nơi quy tụ những cá nhân xuất sắc và có tính đại diện cao. Viện có 50 viện sĩ người Pháp và 40 viện sĩ nước ngoài, đồng thời có 50 viện sĩ thông tấn người Pháp và 50 viện sĩ thông tấn nước ngoài. Viện sĩ là những học giả được bầu chọn trọn đời dựa trên chất lượng công trình nghiên cứu của họ trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của viện như khảo cổ học, lịch sử, ngữ văn và nhiều nhánh và chuyên ngành khác, dựa vào đạo đức nghề nghiệp và danh tiếng quốc tế của nhà khoa học.

Khi một ghế trong viện bị bỏ trống, viện sẽ quyết định dựa trên đầu phiếu là có nên bổ nhiệm thành viên mới hay không. Nếu có, văn phòng sẽ đề xuất ngày bầu chọn thành viên mới; nếu không, vấn đề sẽ được xem xét lại sau 6 tháng. Việc bầu cử được tiến hành bằng hình thức bỏ phiếu kín.

Phó Giáo sư Nguyễn Tuấn Cường là một trong 2 đại diện châu Á ở danh sách viện sĩ thông tấn hiện nay của Viện Hàn lâm Văn khắc và Mỹ văn Pháp. Viện sĩ còn lại là Giáo sư Matsumura Takeshi, Đại học Tokyo, Nhật Bản, được bầu năm 2019, khi 59 tuổi.

Có thể bạn quan tâm

Khuyến khích phát triển hoạt động sở hữu trí tuệ trong trường đại học.

Sở hữu trí tuệ được xác lập là tài sản giao dịch

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ được Quốc hội thông qua đã chính thức xác lập quyền sở hữu trí tuệ là một loại tài sản có thể định giá, giao dịch, thế chấp và huy động vốn; đưa sở hữu trí tuệ trở thành nguồn lực kinh tế trực tiếp, phục vụ phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Viện Nghiên cứu Cây nguyên liệu giấy luôn ứng dụng, phát triển công nghệ vào hoạt động sản xuất kinh doanh lâm nghiệp.

Ứng dụng công nghệ để bảo đảm nguồn nguyên liệu giấy bền vững

Trong bối cảnh nhu cầu giấy tăng nhanh cùng yêu cầu ngày càng cao về bảo vệ môi trường, việc ứng dụng khoa học và công nghệ từ chọn tạo giống, quản lý rừng đến tổ chức sản xuất, giúp rút ngắn thời gian nghiên cứu và nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng thích ứng của rừng nguyên liệu trước biến đổi khí hậu.

7 doanh nghiệp nhận giải thưởng Giải pháp công nghệ hiệu quả năng lượng đổi mới, sáng tạo.

Trao giải các Giải thưởng hiệu quả năng lượng năm 2025

Ngày 23/12, tại Hà Nội, Bộ Công thương phối hợp Hội Khoa học và Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam (VECEA) tổ chức Lễ trao giải “Giải thưởng hiệu quả năng lượng trong công nghiệp-công trình xây dựng năm 2025, Giải thưởng Sản phẩm hiệu suất năng lượng cao nhất năm 2025”.

Diễn đàn ESG Việt Nam 2025 với chủ đề “Khoa học công nghệ và động lực cho phát triển bền vững”.

Khoa học công nghệ - động lực quan trọng trong thực thi ESG

Diễn đàn ESG Việt Nam 2025 với chủ đề “Khoa học công nghệ và động lực cho phát triển bền vững” do báo Dân trí tổ chức chiều 22/12 đã làm rõ vai trò trung tâm của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong việc đưa ESG từ cam kết trở thành hành động cụ thể, đo lường được trong thực tiễn doanh nghiệp.

Sản phẩm xi-măng AC50 sau nung.

Tái chế phế thải công nghiệp để sản xuất xi-măng alumin trong nước

Lần đầu tiên tại Việt Nam, quy trình công nghệ sản xuất xi-măng alumin từ phế thải công nghiệp đã được nghiên cứu, xây dựng thành công ở quy mô thử nghiệm. Kết quả không chỉ mở ra hướng đi mới cho ngành vật liệu xây dựng mà còn góp phần giảm phụ thuộc nhập khẩu, tiết kiệm tài nguyên và thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn.

Huỳnh Thị Hồng Xuyến chia sẻ nghiên cứu với giảng viên và sinh viên Đại học Khoa học Ứng dụng Saxion, Hà Lan.

Từ nước ngưng tụ điều hòa đến mô hình nông nghiệp tuần hoàn thích ứng biến đổi khí hậu

Sáng kiến tận dụng nước ngưng tụ từ hệ thống điều hòa không khí để phát triển nông nghiệp tuần hoàn do sinh viên Trường Đại học Trà Vinh nghiên cứu, cho thấy một hướng tiếp cận mới, thiết thực và khả thi trong bối cảnh nhiều địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long đối mặt với hạn hán, xâm nhập mặn và suy giảm nguồn nước ngọt.

Quy trình MRV gồm 6 bước: Chuẩn bị, đăng ký, thiết lập đường cơ sở, đo đạc, báo cáo, thẩm định.

Chuẩn hóa sản xuất lúa phát thải thấp từ dữ liệu MRV

Việc áp dụng quy trình MRV (đo lường-báo cáo-thẩm định) trong canh tác lúa từ vụ đông xuân 2025-2026 đánh dấu bước chuyển quan trọng của nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt tại Đồng bằng sông Cửu Long. Từ đó, ngành lúa gạo đang tiến tới mô hình quản lý bằng dữ liệu, đáp ứng yêu cầu giảm phát thải và hội nhập thị trường carbon.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trương Thị Ngọc Liên cùng nhóm nghiên cứu tại VKIST.

Công nghệ que thử nhanh mở hướng mới cho giám sát ung thư và an ninh y tế

Sự phát triển của các bộ kit xét nghiệm nhanh dựa trên công nghệ sắc ký miễn dịch đang mở ra hướng tiếp cận mới trong theo dõi tái phát ung thư và phát hiện sớm bệnh truyền nhiễm. Nghiên cứu do các nhà khoa học Việt Nam thực hiện mang giá trị khoa học và góp phần nâng cao năng lực y tế cộng đồng, củng cố an ninh y tế quốc gia.

Các kỹ sư công nghệ thông tin của Tập đoàn FPT làm việc tại Khu công viên phần mềm Đà Nẵng số 2.

Đà Nẵng tăng tốc phát triển công nghiệp bán dẫn theo Nghị quyết 57-NQ/TW

Triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW và Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050, thành phố Đà Nẵng đang đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, thu hút doanh nghiệp và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hướng tới mục tiêu trở thành một trong ba trung tâm vi mạch bán dẫn lớn của cả nước.

Các đại biểu tham quan trang thiết bị công nghệ quân sự do Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) nghiên cứu sản xuất.

Ưu tiên công nghệ quốc phòng, ngăn chặn chuyển giao công nghệ lạc hậu

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ được xây dựng theo hướng kiểm soát chặt chẽ việc tiếp nhận công nghệ lạc hậu, đồng thời ưu tiên chuyển giao, làm chủ công nghệ tiên tiến, nhất là công nghệ phục vụ quốc phòng, an ninh và các dự án trọng điểm, nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nước.

Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo khuyến khích sự tham gia chủ động của doanh nghiệp và nhà khoa học phát triển hệ sinh thái sáng tạo.

Cởi trói tư duy quản trị, đưa doanh nghiệp vào vị trí trung tâm

Việc ban hành Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo đánh dấu bước chuyển quan trọng trong tư duy quản trị lĩnh vực khoa học, công nghệ ở Việt Nam. Lần đầu tiên, các nguyên tắc nền tảng như tự do học thuật, liêm chính khoa học, trung thực trong nghiên cứu, trách nhiệm giải trình và hậu kiểm được luật hóa đầy đủ.

Hoạt động nghiên cứu khoa học tại Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh.

Tạo đòn bẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2025 do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới công bố cho thấy Việt Nam tiếp tục duy trì thứ hạng 44/139 quốc gia, nền kinh tế, giữ vững vị trí của năm 2024. Kết quả này khẳng định tính đúng đắn của chủ trương phát triển đất nước dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Các nghiên cứu sinh tại Trung tâm Nano và Năng lượng, trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, nơi đào tạo và nghiên cứu về bán dẫn.

Nhân tài khoa học được đãi ngộ đặc biệt, không giới hạn trần thu nhập

Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo vừa thông qua đã thiết lập cơ chế đãi ngộ vượt trội đối với nhân tài khoa học. Chính sách mới cho phép thỏa thuận tiền lương không giới hạn trần, thưởng cao, hỗ trợ toàn diện về nghiên cứu, đời sống và gia đình, qua đó tạo đột phá trong thu hút, trọng dụng nguồn lực chất lượng cao.

5G - Hạ tầng trọng yếu cho nền kinh tế số.

Thực hiện Nghị quyết 57: Công nghệ số bứt tốc, 5G phủ sóng nhanh

Việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tiếp tục đạt nhiều kết quả tích cực. Doanh nghiệp công nghệ số tăng trưởng mạnh, hạ tầng số - đặc biệt là mạng 5G - được mở rộng nhanh, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội.