Chương trình biểu diễn nghệ thuật Chầu văn "Hồn Xưa, Điệu Mới" diễn ra tối 21/12, do nhóm R3VIVE Event phối hợp Folklore Club USSH (Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức.
Theo Trưởng Ban tổ chức chương trình Bùi Thị Văn Giang, chương trình không chỉ là lời tri ân sâu sắc gửi đến các bậc tiền nhân đã gìn giữ nghệ thuật Chầu văn. Sự kiện còn là lời khẳng định mạnh mẽ về sức sống của nét đẹp văn hóa dân tộc này trong thời đại mới.
Thông qua sự kết hợp táo bạo giữa những giá trị nguyên bản và ngôn ngữ nghệ thuật đương đại, chương trình hy vọng sẽ thắp lên ngọn lửa tình yêu nghệ thuật truyền thống trong lòng người trẻ. Để từ đó, những câu hát văn không chỉ vang vọng trong ký ức của người xưa mà còn thấm đẫm vào nhịp sống hiện đại.
Chia sẻ tại chương trình, Nghệ sĩ Thanh Long cho biết, mỗi giá chầu văn thường kéo dài và đòi hỏi người nghệ sĩ phải có sức bền cả về thể lực lẫn giọng hát. Nghệ sĩ thừa nhận: “Không phải ngày nào tôi cũng chỉ hát một tiếng, mà có những ngày hát liên tục trong thời gian rất dài".
Theo ông, điều quan trọng nhất là quá trình rèn luyện bền bỉ qua nhiều năm, sự nỗ lực giữ gìn giọng hát và ý thức chăm sóc sức khỏe trong nghề. Để theo đuổi và gắn bó lâu dài với Chầu văn, người nghệ sĩ không chỉ cần năng khiếu mà còn phải có ý chí, sự bền bỉ và tình yêu thật sự với di sản văn hóa dân tộc.
Nghệ sĩ Trần Xuân Thu, Chủ nhiệm CLB Hát văn và Hát Chầu văn Hà Nội cho biết, mỗi khi bước ra sân khấu biểu diễn, đặc biệt là với hát Văn và hát Chầu văn, bà luôn có cảm giác mình trở thành “một con người khác”.
Theo bà, khi ánh đèn sân khấu bật sáng, âm nhạc cất lên, người nghệ sĩ dường như được tiếp thêm năng lượng để thăng hoa và cống hiến trọn vẹn cho từng làn điệu, từng tích thánh.
Nghệ sĩ Trần Xuân Thu cũng lý giải rõ sự khác biệt giữa hát Văn và hát Chầu văn - hai khái niệm thường dễ gây nhầm lẫn với công chúng. Trước đây, nghệ thuật này chỉ được gọi chung là hát Văn.
Tuy nhiên, khi các nghệ sĩ đưa những làn điệu cổ lên sân khấu với lời mới để phục vụ biểu diễn nghệ thuật, khái niệm hát Văn được dùng để chỉ hình thức sáng tác lời mới trên làn điệu cổ.
Trong khi đó, hát Chầu văn là hình thức dâng Văn, chúc hạnh, gắn với nghi lễ tín ngưỡng, dùng để phục vụ các giá hầu, giá chầu trong thực hành văn hóa dân gian.
Theo nghệ sĩ Trần Xuân Thu, việc tách bạch hai khái niệm này giúp công chúng hiểu rõ hơn về giá trị nguyên bản của nghệ thuật Chầu văn, đồng thời ghi nhận những sáng tạo mới mang tính trình diễn.
Bà đánh giá cao nỗ lực của thế hệ trẻ khi vừa mạnh dạn làm mới nghệ thuật truyền thống, vừa thể hiện sự trân trọng với những giá trị xưa.
Đặc biệt, phần trình diễn Chầu văn theo lối xưa tại chương trình, do các nghệ sĩ và sinh viên trẻ thể hiện, đã cho thấy tình yêu và sự nghiêm cẩn đối với di sản văn hóa dân tộc, dù vẫn còn những điểm cần tiếp tục trau dồi.
