Từ “giải pháp triệu đô”...
Là con trai của một cặp vợ chồng bác sĩ, tận tụy và bận rộn, nên phần lớn tuổi thơ của Von Ahn trải qua ở... nhà máy kẹo, do gia đình mẹ ông làm chủ. Đến tuổi trưởng thành, chàng thanh niên Luis Von Ahn lại lựa chọn: Theo học ngành Khoa học máy tính, thay vì nối nghiệp nhà.
Và dù người dùng mạng xã hội cho đến ngày nay vẫn ngày ngày miệt mài… chứng minh bản thân không phải robot, vẫn ít ai biết rằng CAPTCHA vốn là đồ án tốt nghiệp của chàng sinh viên khoa Khoa học máy tính Trường đại học Duke (bang Bắc Carolina, Mỹ) ấy.
Khi đó, Von Ahn mới 22 tuổi. Sau khi tham dự khóa học đặc biệt của một người tìm kiếm tài năng đến từ Yahoo!, ông đã bị thu hút bởi một trong “10 Vấn đề lớn nhất mà chúng tôi không biết cách giải” - điều mà nhà nghiên cứu của Yahoo! giới thiệu. Thực tế, mạng xã hội lớn nhất toàn cầu khi ấy vướng phải không ít rắc rối với spammer - những kẻ sử dụng phần mềm tự động, tạo ra hàng triệu email giả để gửi quảng cáo khiếm nhã đến người dùng.
Bài toán khiến nhiều công ty công nghệ khi ấy “đau đầu” lại được giải bởi Luis Von Ahn với một thuật toán không thể đơn giản hơn. Ông khẳng định: Máy tính khó có thể hiểu được chữ viết tay, còn con người lại ít nhiều có thể đọc được các ký tự nhòe nhoẹt, nguệch ngoạc.
Yahoo! áp dụng tính năng này chỉ sau… một tuần, còn Luis Von Ahn nhận được thù lao vỏn vẹn là hai chữ “Cảm ơn”, và ông... thấy ổn với điều đó.
Không lâu sau, Von Ahn cảm thấy áy náy bởi suy nghĩ: Giải pháp của ông đang làm lãng phí thời gian của người dùng. Tình cờ, trong khi Von Ahn đang học Thạc sĩ tại Đại học Carnegie Mellon, trang Archive.orgs và Google Books lại triển khai dự án số hóa các tài liệu, sách, báo đã cũ. Nhờ đó, ông nhanh chóng tận dụng thời cơ, và reCAPTCHA ra đời.
Vẫn là yêu cầu: Hãy chứng minh bạn là con người đi!, nhưng những ký tự người dùng phải phân biệt lần này đều được nhặt ra từ các tài liệu cũ cần được số hóa. Bằng cách này, reCAPTCHA đã số hóa 2,3 triệu quyển sách cũ thành những tài liệu có thể chỉnh sửa và tìm kiếm được trên mạng mỗi năm. Google đã mua lại sáng chế ấy với một khoản tiền đủ để Luis Von Ahn... không cần phải đi làm thêm một ngày nào nữa cho tới cuối đời, với điều kiện duy nhất là chấp nhận ở lại Google thêm ba năm. Nhưng, ông từ chối.
... Đến ông chủ “doanh nghiệp kỳ lân tỷ đô”
Sau khi nhận được khoản tiền lớn từ Google, Von Ahn có thời gian để trả lời cho những câu hỏi khác, sâu thẳm hơn, trong tâm trí.
Sinh ra và lớn lên tại đất nước mà chỉ con cái những gia đình khá giả mới có thể học những khóa tiếng Anh (trị giá khoảng 500 USD), để từ đó có thể tiếp cận các công việc có thu nhập cao, Luis Von Ahn từ sớm đã nhận thấy: Điều đó thật bất công, và sẽ chỉ làm gia tăng thêm khoảng cách giàu nghèo.
Từ đó, Von Ahn hướng tư duy của mình vào việc: Dạy học ngoại ngữ miễn phí. Đồng hành với ông là Severin Hacker. Họ thiết kế một ứng dụng học ngoại ngữ, dựa trên ý tưởng về một trò chơi khơi gợi sự hứng thú cho học viên, để nâng cao khả năng nghe, nói, đọc và viết với khoảng 40 ngôn ngữ phổ biến trên thế giới, mang tên Duolingo.
 |
| Duolingo ra đời từ một ý tưởng điên rồ thời thơ ấu của Luis Von Ahn. |
Để ứng dụng này có thể đến được tay người dùng hoàn toàn miễn phí, họ hiểu rằng mình cần phải có một cách khác nhằm tạo nguồn thu. Luis Von Ahn nhớ lại rằng hồi 12 tuổi, ông từng mơ ước: Mở một phòng tập thể hình hoàn toàn miễn phí, tận dụng người tập để tích lũy năng lượng qua những thiết bị tập, tạo thành một dạng “nhà máy sản xuất điện”, rồi bán nguồn điện ấy lại cho các nhà máy điện thông thường.
Ý tưởng có phần phi thực tế đó, cộng với kinh nghiệm khi triển khai reCAPTCHA, đã mở ra một cánh cửa. Khi học bất kỳ một ngôn ngữ nào với Duolingo, người dùng không chỉ học thêm các từ mới mà đôi khi còn được giao nhiệm vụ là dịch một câu văn - các đoạn trích trong những bài báo đến từ những khách hàng lớn đích thực của Duolingo - có thể là CNN , cũng có thể là The New York Times.
Để bảo đảm các đoạn dịch chính xác và chuyên nghiệp, Duolingo sử dụng một vài thuật toán, nhằm biến 10 câu dịch nghiệp dư thành một câu dịch chuyên nghiệp. Với số lượng người dùng khổng lồ, các bài viết trong cả một năm của một tờ báo, hãng tin có thể được dịch và số hóa chỉ trong vài ngày. Việc này sẽ mang lại cho Von Ahn và đồng sự hàng tỷ USD mỗi năm, để xoay vòng vốn.
Mới đây, Duolingo còn phát triển thêm tính năng Duolingo English Test - bài kiểm tra tiếng Anh đầu tiên trên thế giới ứng dụng công nghệ AI trong tất cả các khâu, từ quá trình tạo bài thi đến quản lý, bảo mật và cách tính điểm, với mức phí hết sức phải chăng. Duolingo English Test là giải pháp thay thế các bài thi chứng chỉ tiếng Anh vốn có với chi phí cao và bất tiện mà sinh viên cần phải hoàn thành để nộp hồ sơ du học. Thí sinh có thể làm bài kiểm tra trực tuyến mọi lúc, mọi nơi, mà không phải lo lắng về việc đặt lịch thi hoặc di chuyển đến địa điểm thi. Duolingo English Test hiện được chấp nhận bởi gần 2.000 trường đại học trên toàn thế giới, và con số này đang tăng lên từng ngày.
“Lớn lên ở Guatemala, tôi luôn mong muốn du học tại Mỹ. Nhưng để nhập học, tôi phải thi TOEFL để chứng thực khả năng tiếng Anh của mình. Tuy nhiên vào thời điểm đó, vì không có lịch thi TOEFL phù hợp ở Guatemala, tôi phải bay đến nước láng giềng El Salvador để thi. Tôi may mắn vì gia đình đủ khả năng chi trả. Song, đối với những người khác, quá trình chứng minh năng lực tiếng Anh này lại chính là rào cản ngăn họ tiến vào cổng trường đại học mà họ mong muốn”. Từ nỗi trăn trở ấy, Luis Von Ahn đã thật sự tạo nên những tác động đáng kể đối với nền giáo dục quốc tế, thông qua Duolingo.
