Với niềm thành kính tưởng nhớ tiền nhân và niềm tin tâm linh, người dân cùng nhau gìn giữ truyền thống dân tộc.
Đền Trần là nơi thờ tự 14 vị vua Trần và Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo. Cách đây 725 năm, Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn lãnh đạo quân dân Đại Việt ba lần đánh thắng quân xâm lược Nguyên-Mông. Ngài đã hóa thành vị Thánh bất tử, được nhân dân suy tôn là Đức Thánh Trần. Đây là minh chứng sinh động cho “Hào khí Đông A”-biểu tượng ý chí quật cường, tinh thần đoàn kết, sức mạnh nội sinh của dân tộc. Hào khí ấy hun đúc, tỏa rạng từ mảnh đất Thiên Trường, góp phần làm nên chiến thắng oanh liệt, tạo dựng nền văn hóa độc đáo với dấu ấn khoan hòa, nhân văn.
Cuộc đời và sự nghiệp của Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn tiêu biểu cho truyền thống kiên cường, bất khuất, tinh thần quyết chiến, quyết thắng của dân tộc trước kẻ thù xâm lược; là tấm gương sáng về lòng yêu nước, thương dân, vì đại nghĩa dân tộc. Với tài năng chính trị và quân sự kiệt xuất, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn góp phần đưa triều đại nhà Trần trở thành một trong những triều đại thịnh trị bậc nhất lịch sử phong kiến Việt Nam.
Lễ hội đền Trần là nơi hội tụ hệ thống nghi lễ truyền thống được bảo tồn và thực hành trang trọng, từ lễ rước kiệu đến nghi lễ tế Thánh và lễ dâng hương. Để tổ chức lễ hội trang trọng, an toàn, xứng tầm di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Ủy ban nhân dân phường Nam Định đã triển khai công tác chuẩn bị từ sớm. Điểm nhấn đặc sắc năm nay là nghi lễ ẩm thực do Hiệp hội Văn hóa ẩm thực tỉnh Ninh Bình phối hợp Ủy ban nhân dân phường Nam Định tổ chức với những sản vật tinh túy dâng lên Đức Thánh và các vua Trần.
Thiên Trường xưa là đất phát tích, thủ phủ Vương triều Trần. Địa danh này không chỉ gắn liền với chiến công hiển hách ba lần đánh thắng quân xâm lược Nguyên-Mông mà còn là vùng đất màu mỡ với nhiều sản vật phong phú từ sông nước, đồng ruộng, tạo nên những món ăn độc đáo. Ngày nay, việc bảo tồn, phát huy giá trị lễ hội Đền Trần (trong đó có nghi thức rước lễ vật là sản phẩm của địa phương dâng lên các vị vua và Đức Thánh Trần); không chỉ là hoạt động văn hóa tâm linh mà còn thể hiện niềm tự hào của người dân Việt Nam; là sự tri ân, lòng biết ơn tổ tiên. Vào ngày lễ, các bậc cao niên cùng người dân thực hiện nghi lễ từ Nhà văn hóa thôn Hóp về Đền Trần, cáo lễ và dâng lên các vị vua và Đức Thánh Trần. Mâm cỗ truyền thống gồm những sản vật tiêu biểu vùng đất Thiên Trường xưa. Mỗi mâm cỗ có chín món chủ đạo tượng trưng “cửu trùng” (tượng trưng chín tầng trời nơi vua ngự). Các món ăn truyền thống được dâng lên là những sản vật độc đáo của địa phương với bí quyết chế biến rất công phu còn được gìn giữ đến ngày nay... Nghi lễ này không chỉ là nhằm tri ân công đức các vị tiền nhân mà còn góp phần giới thiệu tinh hoa ẩm thực truyền thống của vùng đất Thiên Trường xưa; nhằm phát huy giá trị văn hóa phi vật thể, thúc đẩy phát triển du lịch.
Hành hương về Đền Trần mỗi dịp tháng Tám âm lịch, trong không gian linh thiêng của lễ hội, du khách mang theo ước nguyện giản dị, cầu quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, gia đình hạnh phúc.
