Bình luận quốc tế

Đoàn kết trước vòng xoáy bất ổn an ninh

Thế giới bước vào năm 2025 với hàng loạt thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, từ các cuộc giao tranh, xung đột địa chính trị cho đến sự gia tăng của chủ nghĩa khủng bố, thiên tai, dịch bệnh, tội phạm mạng...
Trẻ em phải ngủ ngoài trời ở al-Mawasi, phía nam Dải Gaza do ảnh hưởng từ cuộc xung đột Israel-Hamas. (Ảnh: UNICEF)
Trẻ em phải ngủ ngoài trời ở al-Mawasi, phía nam Dải Gaza do ảnh hưởng từ cuộc xung đột Israel-Hamas. (Ảnh: UNICEF)

Thế nhưng, giữa những ngổn ngang thách thức, vẫn có những lý do để giới lãnh đạo các nước kỳ vọng rằng năm 2025 sẽ đánh dấu khởi đầu mới của một thế giới gắn kết hơn.

Các cuộc xung đột ở Trung Đông, châu Phi, Ukraine… chắc chắn tiếp tục là mối đe dọa an ninh toàn cầu. Theo Trung tâm Dữ liệu sự kiện và vị trí xung đột vũ trang (ACLED), số người thiệt mạng trong các cuộc xung đột năm 2024 tăng 30% so với năm 2023.

Báo cáo mới đây của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc khẳng định, trong năm mới, môi trường hòa bình, an ninh quốc tế tiếp tục gặp nhiều biến động. Khép lại năm 2024 nhiều đau thương, mất mát, bước sang năm 2025, thế giới vẫn tiếp tục bị chi phối bởi hệ lụy của các cuộc xung đột, bất ổn. Tuy nhiên, những tín hiệu tích cực về nỗ lực hợp tác, chung sức giải quyết khó khăn và tinh thần đối thoại, hòa hoãn đã dần xuất hiện, dù còn khá mong manh.

Các cuộc xung đột ở Trung Đông, châu Phi, Ukraine… chắc chắn tiếp tục là mối đe dọa an ninh toàn cầu. Theo Trung tâm Dữ liệu sự kiện và vị trí xung đột vũ trang (ACLED), số người thiệt mạng trong các cuộc xung đột năm 2024 tăng 30% so với năm 2023.

Mọi sự chú ý hiện đang dồn về chính quyền của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, người từng tuyên bố mạnh mẽ rằng sau khi trở lại nắm quyền sẽ điều chỉnh cách tiếp cận của Xứ Cờ hoa với các điểm nóng quân sự hiện nay, theo hướng giảm bớt sự can thiệp của Washington và thúc đẩy vai trò các đồng minh.

Ông Donald Trump từng nhiều lần đề cập khả năng nhanh chóng chấm dứt cuộc xung đột kéo dài gần ba năm qua ở Ukraine; tuyên bố sẽ thảo luận với Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky để tìm cách sớm kết thúc những căng thẳng dai dẳng này. Tia hy vọng đã được nhen nhóm khi Nga và Ukraine vừa tiến hành trao đổi hơn 300 tù binh trong một thỏa thuận do Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) làm trung gian.

Liên quan “chảo dầu” Trung Đông không ngừng sục sôi, trang mạng eurasiareview.com cho rằng, sự trở lại ghế nóng tổng thống Mỹ của ông Donald Trump sẽ mở ra một chương phức tạp mới trong cuộc chiến ở Dải Gaza, bởi trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông Trump đã có những bước đi đơn phương ủng hộ Israel, nổi bật là việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, gây ra làn sóng bất mãn trong lòng người Palestine nói riêng và người Hồi giáo nói chung.

Tương lai của Trung Đông vẫn còn là ẩn số, còn ở hiện tại, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang chạy đua với thời gian để thúc đẩy một thỏa thuận ngừng bắn và trao trả con tin giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas, ghi dấu ấn cuối cùng trước khi nhiệm kỳ của ông kết thúc trong tháng này.

Xung đột bùng nổ ở Dải Gaza kể từ tháng 10/2023 đến nay làm gia tăng sự thù hận trên toàn cầu, kéo theo gia tăng các vụ tấn công khủng bố theo kiểu “sói đơn độc”, trong đó có vụ tấn công nhằm vào đám đông ngay trong ngày đầu tiên của năm 2025 ở thành phố New Orleans thuộc bang Louisiana, Mỹ.

Các chuyên gia cho rằng, các cuộc tấn công theo kiểu “sói đơn độc” rất khó ngăn chặn vì thường thiếu các dấu vết liên lạc mà cơ quan tình báo có thể dựa vào để đập tan các âm mưu.

Trong thời đại công nghệ phát triển như hiện nay, một thách thức an ninh khác là sự gia tăng tội phạm mạng cả về quy mô, phạm vi và mức độ phức tạp. Việc Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, còn gọi là “Công ước Hà Nội”, vào cuối năm 2024 sau nhiều năm đàm phán đã tạo bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến chung của cộng đồng quốc tế, nhằm đẩy lùi mối đe dọa từ những kẻ thù vô hình trên không gian mạng.

Trước hàng loạt thách thức đan xen, việc các nước tăng cường biện pháp kiểm soát an ninh chặt chẽ, chia sẻ thông tin và phối hợp truy quét tội phạm là hết sức quan trọng; song, trên tất cả, tinh thần đoàn kết, hòa giải, sẵn sàng đặt an toàn, tính mạng của người dân lên hàng đầu mới là yếu tố cốt lõi giúp giải quyết hiệu quả các thách thức này, bởi dùng bạo lực để trả đũa bạo lực sẽ chỉ tạo ra những vòng xoáy hận thù không hồi kết.

Có thể bạn quan tâm

Cảng Los Angeles, California, Mỹ. (Ảnh minh họa: THX/TTXVN)

Nền kinh tế thế giới: Bức tranh tươi sáng

Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đánh giá nền kinh tế thế giới năm nay vẫn duy trì được sức bền và khả năng chống chịu với các cú sốc. Chỉ số tích cực của các nền kinh tế lớn, nhất là Mỹ và châu Âu, đã tô điểm các gam màu tươi sáng cho bức tranh kinh tế thế giới.

Dù có những trắc trở, song nỗ lực duy trì tiếp xúc, đàm phán, giải quyết bất đồng từ hai nước cho thấy triển vọng quan hệ Mỹ-Brazil vẫn tích cực.

Quan hệ Mỹ-Brazil: Vừa hợp tác, vừa cạnh tranh

Trong bối cảnh trật tự quốc tế bước vào thời kỳ tái cấu trúc mạnh mẽ, quan hệ Mỹ-Brazil nổi lên như một mối quan hệ then chốt và có tầm ảnh hưởng. Dù hợp tác ở nhiều lĩnh vực, quan hệ hai nước vẫn tồn tại nhiều điểm va chạm, phản ánh giai đoạn “vừa hợp tác, vừa cạnh tranh”.

(Ảnh: NGUYỄN AN/TTXVN)

Biển, hiệp ước và tương lai

Hiệp ước Địa Trung Hải: Một biển, Một hiệp ước, Một tương lai” vừa chính thức ra mắt, đánh dấu bước tiến lịch sử trong quan hệ giữa Liên minh châu Âu (EU) và các nước phía nam Địa Trung Hải. Hiệp ước được xem là nền tảng quan trọng để kiến tạo một không gian Địa Trung Hải gắn kết, hòa bình và thịnh vượng.

Người dân Palestine tại Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Xung đột tại Dải Gaza: Hy vọng mong manh

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất từng nhen lên hy vọng về chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm qua tại Dải Gaza. Thế nhưng, bất chấp những nỗ lực thúc đẩy của cộng đồng quốc tế, kế hoạch này đang bị bao phủ bởi một màn sương mù nghi kị do những mâu thuẫn về lợi ích chính trị và sự thiếu lòng tin giữa các bên.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Tân Hoa xã)

Mối lo “bong bóng AI”

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, là nhân tố quan trọng định hình bản đồ công nghệ toàn cầu. Khi “cơn sốt” AI ngày càng tăng nhiệt và chưa có dấu hiệu dừng lại, giới công nghệ đang bùng lên cuộc tranh luận: Liệu giá trị của thị trường AI có đang bị thổi phồng quá mức, trở thành “bong bóng” có thể vỡ bất cứ lúc nào?

(Ảnh minh họa: Tân hoa xã)

Hệ lụy từ dân số già

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) vừa công bố báo cáo hằng năm, qua đó khuyến cáo nhiều quốc gia cần nhanh chóng hành động để ngăn chặn đà tăng trưởng dân số chậm lại gây tổn hại nghiêm trọng triển vọng kinh tế dài hạn. Dân số già hóa cũng gây nhiều hệ lụy xã hội phức tạp.

Châu Âu đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo. (Ảnh minh họa)

Châu Âu cần tăng sức đề kháng

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cảnh báo, "lục địa già" đang ngày càng dễ tổn thương trước các cú sốc như thuế quan của Mỹ, đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo (AI).

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng làm việc với Cố vấn đối ngoại của Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Veronika Musilova. Ảnh: Hương Giang. (Ảnh: Phóng viên TTXVN tại Bỉ)

Kết nối khu vực vì sự thịnh vượng chung

Với chủ đề “Cùng nhau kiến tạo một tương lai vững mạnh, thịnh vượng và an toàn”, Diễn đàn Bộ trưởng Liên minh châu Âu (EU)-Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lần thứ 4 đã khai mạc tại thủ đô Brussels, Bỉ.

Ảnh https://cop30.br.

COP30 - Phép thử về tinh thần đoàn kết

Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về (COP30) tại Belem, Brazil đang bước vào giai đoạn cam go nhất, với những cuộc đàm phán đến đêm muộn để tháo gỡ khó khăn. 

Trụ sở Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) châu Phi tại Addis Ababa, Ethiopia. (Ảnh: Tân Hoa xã)

Châu Phi oằn mình đối phó những khó khăn chồng chất

Châu Phi đang căng mình chống chọi với dịch tả và sốt xuất huyết bùng phát tồi tệ nhất 25 năm qua. Sự oằn mình chống đỡ của Lục địa đen lại càng thêm khó trong bối cảnh ngành y tế toàn cầu rơi vào trạng thái tài chính ngày càng eo hẹp do bị cắt nguồn tài trợ.

Các nhà ngoại giao G7 nhóm họp tại Canada. Ảnh: G7

Mùa đông khắc nghiệt ở Ukraine

Một mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt về nhiều mặt đang chờ Ukraine ở phía trước. Hệ thống sưởi ấm bị gián đoạn nghiêm trọng do giao tranh; ngọn lửa đoàn kết mà phương Tây dành cho Ukraine cũng có tín hiệu dần nguội với những tranh cãi quyết liệt chung quanh kế hoạch hỗ trợ tài chính cho Kiev.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu trong một cuộc họp báo ở Berlin. Ảnh: THX/TTXVN

Nền kinh tế Đức đứng trước ngã rẽ đầy thử thách

Hội đồng các chuyên gia Đức vừa công bố báo cáo thường niên 2025, với những đánh giá mang tính cảnh báo về triển vọng không mấy sáng sủa của nền kinh tế lớn nhất châu Âu. Theo đó, các gói kích thích và quỹ đầu tư khổng lồ chưa phát huy hiệu quả để đưa kinh tế Đức thoát khỏi khủng hoảng.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì sự đoàn kết của khu vực Mỹ Latinh và Caribe, đồng thời nhận định đây là thời điểm thích hợp để thảo luận về chủ đề này tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ IX của Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC). (Ảnh: TTXVN)

CELAC-EU: Khẳng định cam kết hợp tác lâu dài

Hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư giữa Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latin và Caribe (CELAC) với Liên minh châu Âu (EU), diễn ra tại Colombia, được kỳ vọng thúc đẩy cam kết về “bộ ba chuyển đổi” gồm năng lượng-kỹ thuật số-môi trường, nhằm thiết lập lộ trình hợp tác cho hai năm tiếp theo giữa hai khu vực.

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. (Ảnh tư liệu: AA/TTXVN)

Hội đồng Bảo an dỡ bỏ lệnh trừng phạt với Tổng thống lâm thời Syria: Tấm thẻ thông hành

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vừa thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo về dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. Quyết định của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh giúp Tổng thống Syria kịp thời có “tấm thẻ thông hành” cho chuyến công du tới Nhà trắng trong tuần này.

(Ảnh minh họa)

Báo động chảy máu chất xám

Nhiều quốc gia trên thế giới sẵn sàng mời gọi đội ngũ y tế từ các nước nghèo với mức lương hấp dẫn. Hàn Quốc là một trong những nước có nhiều chuyên gia giỏi ở lĩnh vực khoa học, công nghệ ra đi tìm “chân trời mới”. Thực trạng này đang làm dấy lên mối lo ngại chảy máu chất xám lĩnh vực y tế và khoa học, công nghệ toàn cầu.