Định giá lại rủi ro tín dụng tiêu dùng

Nhiều ngân hàng đồng loạt thông báo tăng lãi suất các hạng thẻ tín dụng, mức cao nhất lên đến gần 40%. Cái giá của sự chậm thanh toán đang trở nên đắt đỏ.

Tư vấn giới thiệu làm thẻ tín dụng tiêu dùng của Ngân hàng VPBank. Ảnh: NAM ANH
Tư vấn giới thiệu làm thẻ tín dụng tiêu dùng của Ngân hàng VPBank. Ảnh: NAM ANH

Kể từ tháng 11/2025, Vietcombank đã điều chỉnh lãi suất thẻ tín dụng tăng từ mức 15-18%/năm lên 18-22%/năm, tương đương mức tăng thêm khoảng 3-4,5%/năm tùy hạng thẻ. Cùng xu hướng này, BIDV và VietinBank cũng nâng lãi suất đối với nhiều dòng thẻ tín dụng, với mức phổ biến lên tới 22%/năm.

Áp lực tối ưu biên lãi ròng

Ở khối ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân, mặt bằng lãi suất thẻ tín dụng trong hai tháng gần đây ghi nhận mức tăng mạnh hơn. Ngân hàng OCB hiện áp dụng mức lãi suất cao nhất lên tới 37%/năm, trong khi Techcombank nâng trần lãi suất thẻ tín dụng lên 38,8%/năm. Trước đó, VPBank cũng đã thông báo điều chỉnh lãi suất thẻ tín dụng, với mức cao nhất 3,99%/tháng, tương đương gần 48%/năm, phản ánh áp lực chi phí tín dụng ngày càng gia tăng.

Theo các chuyên gia tài chính, nguyên nhân chủ yếu đến từ áp lực bài toán tối ưu biên lãi ròng (NIM) của các ngân hàng. Theo số liệu của S&I Ratings, từ đầu năm, hệ thống ngân hàng liên tục tung ra các gói vay ưu đãi nhằm hỗ trợ nền kinh tế, kéo NIM toàn ngành trong quý II giảm xuống còn 3,18%, so với mức 3,31% của quý trước và là mức thấp nhất kể từ năm 2018.

Việc điều chỉnh tăng lãi suất thẻ tín dụng được xem là một trong những giải pháp giúp các ngân hàng bù đắp nguồn thu và cải thiện hiệu quả kinh doanh. Điều này diễn ra trong bối cảnh, thị trường thẻ tín dụng thời gian qua đã bước vào giai đoạn tăng trưởng chưa từng có khi số lượng ngân hàng sở hữu hơn một triệu thẻ tín dụng lưu hành liên tục gia tăng.

Dẫn đầu thị trường hiện nay là VPBank với hơn 1,7 triệu thẻ tín dụng đang lưu hành tính đến hết quý III/2025. Đáng chú ý, chỉ trong vòng một năm, VPBank đã phát hành mới thêm hơn 500.000 thẻ, con số tương đương quy mô mà nhiều ngân hàng khác phải mất hàng chục năm mới đạt được. Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng như Techcombank, Sacombank, VIB, MB… cũng ghi nhận mức tăng trưởng hai con số về số lượng thẻ tín dụng.

Không chỉ số lượng, doanh số giao dịch cũng phản ánh sức nóng của thị trường. Chẳng hạn, VPBank đang dẫn đầu thị trường với tổng doanh số sử dụng vượt 90.000 tỷ đồng, chiếm 16% toàn ngành. Trong khi đó, VIB cho biết trong chín tháng đầu năm 2025, có khoảng 31 triệu lượt giao dịch thực hiện qua thẻ VIB với chi tiêu trung bình mỗi tháng đạt 15,2 triệu đồng/thẻ, tức đạt hơn 136 triệu đồng/thẻ trong chín tháng.

Theo một thống kê của FiinGroup (Công ty CP chuyên cung cấp thông tin tài chính và thông tin doanh nghiệp), tính đến năm 2024, thẻ tín dụng đã chiếm hơn 50% tổng giá trị giao dịch thẻ tại Việt Nam, trong khi thẻ ghi nợ duy trì khoảng 30-35%, còn thẻ trả trước chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ, gần như không đáng kể. Số liệu của Ngân hàng Nhà nước khu vực 2 cho thấy, đến cuối tháng 10/2025, dư nợ thẻ tín dụng và thấu chi tiếp tục tăng nhanh, phản ánh rõ xu hướng “chi tiêu trước, thanh toán sau”.

Mức lãi suất cao chỉ phát sinh nếu chủ thẻ không thanh toán toàn bộ dư nợ đúng hạn, hoặc rút tiền mặt từ thẻ tín dụng. Nếu trả đủ trước kỳ sao kê, phần lớn ngân hàng sẽ không tính lãi, bất chấp mức lãi suất trên biểu phí.

Rủi ro bẫy nợ tăng cao

Theo bà Trần Thị Kiều Oanh, Trưởng bộ phận Nghiên cứu và tư vấn dịch vụ tài chính của FiinGroup, mảng thẻ tín dụng tăng trưởng mạnh bất chấp biến động kinh tế là bởi lợi thế về đặc tính chi tiêu trước, trả sau, cùng loạt ưu đãi hoàn tiền và thương mại điện tử là yếu tố khiến thẻ tín dụng hấp dẫn nhóm khách hàng trẻ.

Tuy nhiên, thị trường hiện nay đang bộc lộ một nghịch lý đáng lo ngại là tốc độ gia tăng người dùng thẻ tín dụng nhanh hơn nhiều so với mức độ hiểu biết và khả năng kiểm soát công cụ tài chính này. Khoảng trống về nhận thức khiến không ít chủ thẻ chi tiêu vượt khả năng chi trả, chỉ thanh toán mức thấp nhất và phải gánh chịu lãi suất, phí phát sinh ở mức cao.

Theo TS Huỳnh Trung Minh, chuyên gia tài chính ngân hàng, nếu xu hướng này tiếp diễn mà không đi kèm với việc nâng cao kiến thức tài chính, rủi ro sẽ lan sang cả hai phía. Ngân hàng có thể đối mặt nguy cơ nợ xấu gia tăng, trong khi người dùng bị ảnh hưởng điểm tín dụng và suy giảm khả năng tiếp cận các khoản vay dài hạn trong tương lai.

Ông Nguyễn Quang Huy, chuyên gia tài chính ngân hàng phân tích, thẻ tín dụng về bản chất là một khoản vay không có tài sản bảo đảm, do đó tiềm ẩn mức độ rủi ro cao. Khi chi phí vốn gia tăng và biên lợi nhuận của ngân hàng bị thu hẹp, việc điều chỉnh lãi suất đối với mảng thẻ tín dụng trở thành lựa chọn nhằm bù đắp rủi ro phát sinh.

Bên cạnh đó, tình trạng nợ quá hạn trong lĩnh vực tín dụng tiêu dùng, đặc biệt ở nhóm thẻ tín dụng, đang có dấu hiệu gia tăng. Những yếu tố này tạo ra môi trường mà người sử dụng dễ rơi vào “bẫy nợ” nếu thiếu kiến thức tài chính đầy đủ. Trên thực tế, nhiều người tìm đến thẻ tín dụng trong bối cảnh áp lực chi tiêu hoặc đặt niềm tin quá lớn vào các lời mời chào hấp dẫn từ ngân hàng.

Về phía ngân hàng, lãnh đạo một đơn vị quốc doanh cho biết, việc tăng lãi suất thẻ tín dụng không chỉ xuất phát từ áp lực chi phí vốn mà còn gắn chặt với cách thức cấp thẻ đang được áp dụng trên thị trường. Khi điều kiện mở thẻ ngày càng nới lỏng, rủi ro tín dụng tiềm ẩn cũng theo đó gia tăng.

Theo vị này, một số ngân hàng tư nhân hiện áp dụng chính sách tham chiếu hạn mức từ các ngân hàng khác, đặc biệt là nhóm Big4. Theo đó, nếu khách hàng đã sở hữu thẻ tín dụng và hạn mức tại một Big4 hoặc một ngân hàng nằm trong chương trình liên kết, ngân hàng khác sẵn sàng cấp thẻ với hạn mức tương đương mà không cần thẩm định bổ sung.

Cách làm này giúp dòng tín dụng được mở rộng nhanh chóng, song đồng thời làm gia tăng nguy cơ khách hàng không hoàn tất nghĩa vụ thanh toán. Mức lãi suất cao hơn là hệ quả trực tiếp của cơ chế phê duyệt thẻ quá thông thoáng, đồng thời phản ánh nhu cầu cấp thiết trong việc kiểm soát rủi ro tín dụng cá nhân. Do đó, việc điều chỉnh tăng lãi suất được xem như một công cụ để điều tiết và bù đắp khả năng phát sinh nợ xấu.

Tựu trung lại, cuối năm thường là thời điểm thị trường tiêu dùng bước vào giai đoạn sôi động nhất, nhu cầu mua sắm gia tăng mạnh khiến nhiều người dễ mở rộng hạn mức tín dụng, đặc biệt khi bị hấp dẫn bởi các chương trình ưu đãi, trả góp và hoàn tiền. Tuy nhiên, thẻ tín dụng không đơn thuần là một công cụ thanh toán tiện lợi, nó chỉ thật sự phát huy giá trị khi người dùng nắm vững cách vận hành và sử dụng một cách có kỷ luật.

Có thể bạn quan tâm

Luật AI mở ra cơ hội để các startup có không gian thử nghiệm và tạo ra những sản phẩm thật sự phục vụ đời sống. Ảnh: NGUYỆT ANH

Đột phá công nghệ trong khuôn khổ trách nhiệm

Quốc hội vừa thông qua Luật Trí tuệ nhân tạo, tạo khung pháp lý thống nhất cho phát triển, ứng dụng và quản lý trí tuệ nhân tạo (AI). Việt Nam tiến bước vào nhóm những quốc gia đầu tiên trên thế giới có luật chuyên biệt về trí tuệ nhân tạo.

 Thành phố Hồ Chí Minh được kỳ vọng sẽ phát triển vượt bậc khi Nghị quyết 98 sửa đổi đi vào đời sống. Ảnh: THẾ ANH

Cơ hội bứt phá cho Thành phố Hồ Chí Minh

Với 433/438 đại biểu tán thành, Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98. Trung tâm kinh tế của phía nam có trong tay cơ chế đặc thù mới, vượt trội hơn.

Việc mở cơ chế ủy quyền nghiên cứu và đầu tư điện hạt nhân cho khu vực tư nhân đánh dấu một cách tiếp cận linh hoạt hơn.

Điện hạt nhân rộng cửa cho doanh nghiệp tư nhân

Vấn đề phát triển điện hạt nhân quy mô nhỏ đang làm nóng diễn đàn Quốc hội. Nhiều đại biểu cho rằng đây là hướng đi cần thiết nhằm bảo đảm an ninh năng lượng, đồng thời huy động thêm nguồn lực.

Nhân viên bán hàng tư vấn, giới thiệu các mặt hàng cho khách du lịch. Ảnh: NAM ANH

Cơ hội mới từ nền kinh tế phong cách sống

Kinh tế Phong cách sống (Lifestyle Economy) là mô hình kinh tế lấy con người và giá trị tinh thần làm trung tâm. Không còn những sản phẩm vật chất thuần túy, nền kinh tế này hướng tới bán một "lối sống", một "câu chuyện" và một "bản sắc" mà người tiêu dùng mong muốn.

Thuận mua, vừa bán

Những thương vụ thâu tóm thù địch (những thương vụ thiếu sự đồng thuận) ngày càng ít đi. Hoạt động mua bán, sáp nhập (M&A) ngày càng diễn ra theo xu hướng đồng thuận và đang trở nên “bình thường” hơn bao giờ hết.

Các hợp tác xã nông nghiệp giới thiệu sản phẩm tại hội chợ thương mại. Ảnh: NAM NGUYỄN

Gỡ điểm nghẽn để xuất khẩu hàng hóa hợp tác xã

Việt Nam hiện có khoảng 36.270 hợp tác xã (HTX), trong đó hơn 60% hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Khoảng 2.000 HTX đã áp dụng công nghệ cao, góp phần cải thiện năng suất, chất lượng sản phẩm. Với mạng lưới xuất khẩu trải rộng tới 190 quốc gia và vùng lãnh thổ, cơ hội để hàng hóa HTX vươn ra quốc tế là rất lớn.

Nâng cấp chợ truyền thống

Dù đã 75 tuổi, nhưng mỗi ngày, bà Nguyễn Thị Lan vẫn sử dụng xe máy để di chuyển từ nhà mình ở phường Kim Long đến chợ Đông Ba, ngôi chợ nổi tiếng của TP Huế, để bán trầu cau.

Nhiều ngân hàng tạm dừng các gói vay mua nhà đối với các bạn trẻ. Ảnh: NAM ANH

Phép thử mới của thị trường bất động sản

Hàng loạt ngân hàng đồng loạt dừng các gói vay ưu đãi cho người trẻ mua nhà và nâng lãi suất khoản vay mới thêm 1-2%. Không chỉ người dân, các doanh nghiệp cũng lo ngại khi những kế hoạch an cư của khách hàng có nguy cơ phải tạm gác, sức cầu suy giảm.

Nhiều ngân hàng sẵn sàng xem xét khoản vay dựa trên dòng tiền tương lai của sản phẩm công nghệ.

Tín dụng cho tài sản trí tuệ

Khơi thông nguồn lực tài chính để thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang ngày càng trở nên cấp thiết. Một trong những hướng đi là mở rộng sử dụng tài sản trí tuệ như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, phần mềm, nhãn hiệu… làm tài sản bảo đảm cho các khoản vay.

Nhiều chương trình xúc tiến thương mại được tổ chức để đẩy mạnh tiêu dùng nội địa. Ảnh: NAM NGUYỄN

"Mùa vàng" kích cầu tiêu dùng

Mùa kích cầu năm nay diễn ra trong bối cảnh người tiêu dùng thận trọng hơn vì áp lực kinh tế và giá cả tăng. Doanh nghiệp bắt buộc phải đẩy mạnh ưu đãi sâu để giữ sức mua.

Lâm Đồng đang đứng trước những cơ hội phát triển, trong đó có ngành năng lượng đầy tiềm năng.

Tín hiệu từ Lâm Đồng

Từng có thời gian, xung đột quy hoạch, rà soát pháp lý kéo dài và dòng tiền chậm luân chuyển đã khiến hơn 30 dự án điện tái tạo tại tỉnh Lâm Đồng giảm tốc, thậm chí "đứng hình". Tình thế này đang đứng trước cơ hội chuyển mình triệt để.

Khi niềm tin thị trường được củng cố, các doanh nghiệp bất động sản có thể huy động vốn với chi phí hợp lý hơn. Ảnh: NAM ANH

Bước ngoặt của trái phiếu doanh nghiệp

Nhiều quy định mới cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang được đưa ra xin ý kiến, hướng tới thay thế các quy định cũ để hoàn thiện khung pháp lý và củng cố niềm tin dài hạn cho thị trường.

Luân chuyển vốn nhanh

Nói đến điểm sáng của thị trường chứng khoán (TTCK) trong năm 2025, ngoài việc gia tăng mạnh mẽ của VN-Index, tỷ suất sinh lời “khủng” của nhiều cổ phiếu (CP), còn một yếu tố quan trọng và mang tính nền tảng, đó là tốc độ luân chuyển vốn.

Black Friday không còn ở vị trí độc tôn

Black Friday (thứ sáu đen tối) được xem là sự kiện mua sắm lớn bậc nhất hằng năm, diễn ra vào tuần thứ 4 của tháng 11, với những mức giảm giá “sập sàn” từ 50-70%, thậm chí hơn. Nhưng sự trỗi dậy mạnh mẽ của thương mại điện tử (TMĐT) những năm gần đây đã tác động đáng kể đến Black Friday.

Nâng tầm logistics qua cảng biển

Nâng tầm logistics qua cảng biển

Ngày 24/11, Cảng Quốc tế Tân Cảng - Cái Mép (TCIT) ghi nhận sản lượng vượt 2 triệu TEU trong năm 2025, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp và cũng là thời điểm sớm nhất cảng đạt mốc sản lượng quan trọng này.

Việt Nam đã và đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy thu hút dòng vốn chất lượng cao FDI. Ảnh: NAM NGUYỄN

Nâng cấp để bắt nhịp FDI thế hệ mới

Những tiêu chuẩn khắt khe đi kèm dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thế hệ mới đặt ra những thách thức không nhỏ. Các khu công nghiệp Việt Nam chỉ còn lối đi duy nhất, tự nâng cấp chính mình.

Di cư không chỉ là sự thay đổi sinh kế, văn hóa và chiến lược thích ứng của cộng đồng. Ảnh: NAM ANH

Gánh nặng di cư

Người dân tộc thiểu số (DTTS) ngày càng hiện diện nhiều hơn trong các không gian công nghiệp, đô thị và vùng kinh tế mới. Việc di cư của họ mở ra những lợi ích về kinh tế nhưng không chuyển hóa thành dịch chuyển vị thế xã hội dài hạn.

Đề xuất cấp quota nhập khẩu vàng đang thu hút nhiều kỳ vọng lẫn băn khoăn.

Băn khoăn với “quota” nhập khẩu vàng

Giữa bối cảnh thị trường vàng liên tục biến động và chênh lệch giá trong nước, quốc tế đang cao kỷ lục, đề xuất cấp quota nhập khẩu vàng đang thu hút nhiều kỳ vọng lẫn băn khoăn. Giải pháp này liệu có đủ sức giải quyết tận gốc sự méo mó kéo dài của thị trường vàng hay chỉ mang tính “giảm đau” ngắn hạn.

Phim trường địa phương

Một bộ phim lấy bối cảnh ở một địa phương có thể giúp doanh số du lịch nơi đó tăng lên vài chục %. Không chỉ có vậy mà tư duy, năng lực về điện ảnh tại địa phương cũng có thể cải thiện mạnh mẽ sau khi có các đoàn làm phim lớn đến sản xuất...