Ngày 17/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận ở hội trường về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội. Một trong những nội dung nhận được sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội là các giải pháp đồng bộ, thực chất để cắt giảm “rừng” thủ tục hành chính, hiện là rào cản gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.
Khó tăng trưởng bền vững với "rừng thủ tục"
Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn Quảng Trị), thời gian qua, chúng ta đã tương đối thành công trong việc cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, bãi bỏ giấy phép con, thì nay các điều kiện này đang có dấu hiệu quay trở lại. Đại biểu dẫn chứng, đơn cử như trong lĩnh vực xuất khẩu gạo, trước đây Nghị định 109 yêu cầu điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo rất cao, đến năm 2018 các điều kiện kinh doanh đã được giảm xuống rất nhiều. Nhưng gần đây, đại biểu chỉ ra, dự thảo sửa đổi Nghị định 107 lại yêu cầu doanh nghiệp phải sở hữu kho mà không được phép thuê kho nữa.
Báo cáo của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh và dòng chảy pháp luật kinh doanh cho thấy rằng, việc đầu tư các dự án có sử dụng đất của Việt Nam vẫn đang còn một “rừng thủ tục, núi thủ tục”, từ việc xin quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định thiết kế, môi trường, phòng cháy chữa cháy, tiền sử dụng đất, giấy phép xây dựng, nghiệm thu công trình,…
Cũng theo đại biểu, trong lĩnh vực bất động sản thủ tục bị kéo dài khiến cho các dự án bất động sản bị đình lại, làm chậm nguồn cung nhà ở và kéo giá nhà ở tăng mạnh trong thời gian vừa qua.
“Với tình trạng “rừng thủ tục, núi thủ tục” như vậy chúng ta khó để huy động được vốn đầu tư tư nhân để phục vụ tăng trưởng. Theo tính toán, tỷ lệ đầu tư phải trên 40% chúng ta mới có thể duy trì tăng trưởng cao. Làm sao có thể đầu tư nhiều như vậy nếu thủ tục đầu tư bị chậm trễ, kéo dài”, đại biểu đặt vấn đề.
Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn Thanh Hóa) nêu thực tế, vẫn còn tồn tại một số cơ chế chính sách, quy định thủ tục hành chính chậm được sửa đổi, bổ sung.
“Gần như chúng ta thực hiện công việc gì cũng thấy có vướng mắc, có những vướng mắc kéo dài nhưng chậm được giải quyết, nhiều vướng mắc trong triển khai các dự án đầu tư công, giải ngân vốn đầu tư công, vướng mắc trong thực hiện các thủ tục đầu tư nhất là đất đai; vướng mắc trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư…”, đại biểu nói.
Cần có công cụ đánh giá năng lực, phản hồi về trách nhiệm của cán bộ, công chức
Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, để phục vụ cho mục tiêu tăng trưởng, vấn đề quan trọng nhất đó là cần tập trung làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo để các cơ chế, chính sách, pháp luật, các quy định đã được Đảng, Quốc hội, Chính phủ nỗ lực ban hành, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp sớm phát huy trên thực tế, sớm đến với đối tượng thụ hưởng, tránh độ trễ của chính sách.
“Ban hành chính sách đã khó nhưng công tác thực thi pháp luật mới là vấn đề cần phải quan tâm. Việc cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính cần đi vào thực chất, tránh việc chủ trương thì hay nhưng thực thi thì gặp muôn ngàn gian nan, vất vả”, đại biểu nêu thực tế.
Theo đại biểu, việc phục vụ người dân và doanh nghiệp cần xuất phát từ trách nhiệm, tình cảm và lương tâm, đạo đức của cán bộ, công chức. Đôi khi pháp luật, quy định rất nhân văn nhưng người thực thi thì lại vô cảm, dẫn đến vô hiệu hóa quy định.
Do đó, đại biểu cho rằng rất cần sự tận tâm, tận lực, đặt mình vào khó khăn của người dân, doanh nghiệp để giải quyết công việc của đội ngũ cán bộ, công chức; đồng thời cần sự sát sao, trách nhiệm trong điều hành của người đứng đầu, chính quyền địa phương.
“Cần phải có công cụ để đánh giá năng lực, phản hồi về trách nhiệm của cán bộ công chức, nhất là những ngành, lĩnh vực thường xuyên va chạm, tiếp xúc với người dân, doanh nghiệp như: đất đai, quản lý thị trường, quản lý thuế...”, đại biểu nêu rõ.
Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, vấn đề tháo gỡ những khó khăn cho dự án đầu tư phải được coi là trọng tâm của trọng tâm.
Để đạt mục tiêu tăng trưởng cao liên tục trong nhiều năm, đại biểu Hà Sỹ Đồng đề nghị Chính phủ phải rất quyết liệt trong việc lập ngay một tổ công tác gồm nhiều chuyên gia kinh tế và pháp luật để đề xuất tháo gỡ, đơn giản hóa thủ tục về đầu tư dự án, tập trung vào việc cắt giảm, hợp nhất hoặc liên thông thủ tục hành chính.
“Trước mắt, Quốc hội sẽ thông qua 1 Luật, sửa 8 Luật về lĩnh vực đầu tư tài chính thì cần có các biện pháp đồng bộ, đưa các chính sách mới vào cuộc sống, có như thế mới có thể đưa mục tiêu tăng trưởng 8% của năm nay về đích”, đại biểu nói.
Để góp phần tháo gỡ khó khăn, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị cần phải tập trung triển khai và tổ chức thực hiện tốt Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Trong đó, phải thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch Quốc hội, của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, khắc phục cho được tư duy “không quản được thì cấm”.
“Mọi vướng mắc về thể chế phải được tập trung tháo gỡ kịp thời, nhất là thể chế giúp cho bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp sau sáp nhập hoạt động thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ tốt cho người dân và doanh nghiệp”, đại biểu nói.
