“Ánh sáng cuối đường hầm” le lói tiếp tục nhen nhóm những hy vọng làm ấm lại quan hệ giữa Moskva và Washington, nhưng để thật sự bắt đầu một chương hợp tác mới, hai bên vẫn còn nhiều rào cản cần vượt qua.
Cả thế giới như hướng cả về Alaska hôm 15/8 để mong đợi những kết quả từ thượng đỉnh Mỹ-Nga, nơi hòa bình tại Ukraine là một trong những chủ đề trọng tâm. Sau gần ba giờ gặp gỡ kín, phát biểu trước báo giới, Tổng thống Nga Vladimir Putin nhấn mạnh, một thỏa thuận đạt được với người đồng cấp Mỹ Donald Trump sẽ “mở đường hướng tới hòa bình ở Ukraine”. Về phần mình, Tổng thống Trump cho biết, Mỹ và Nga chưa đi đến kết quả cuối cùng tại thượng đỉnh, nhưng cuộc gặp đã có một số tiến triển.
Những gì hai nhà lãnh đạo phát biểu trước báo giới dường như là quá ít so với mong đợi. Tuy nhiên, cả hai Tổng thống đã rời cuộc gặp với tâm lý “cùng thắng”. Trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump củng cố hình ảnh là một nhà lãnh đạo thúc đẩy, kiến tạo hòa bình và thành công trong việc đưa Tổng thống Nga V.Putin vào bàn đàm phán, thì Nga dường như đạt được lợi ích chiến lược bằng cách phá vỡ sự cô lập chính trị mà phương Tây đang cố gắng áp đặt.
Cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Nga được tổ chức vào một trong những thời điểm quan trọng nhất, với những mục tiêu rất cấp bách, ngoài "mở nút thắt" cho xung đột ở Ukraine, còn hướng tới bình thường hóa quan hệ giữa hai nước. Nội dung về cuộc gặp, nhất là về quan hệ hai nước, ít được tiết lộ ngay khi hai nhà lãnh đạo rời Alaska. Mới đây, phát biểu tại một trung tâm nghiên cứu hạt nhân Nga, Tổng thống Nga V.Putin chia sẻ kỹ càng hơn về nội dung cuộc đàm phán. Theo người đứng đầu Điện Kremlin, quan hệ Nga-Mỹ đã ở mức rất thấp, kể từ khi Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc. Nhưng với sự xuất hiện của Tổng thống Trump, ánh sáng cuối đường hầm cuối cùng đã le lói.
Chia sẻ kỹ hơn về cuộc gặp, nhà lãnh đạo Nga cho biết, thượng đỉnh Nga-Mỹ tại Alaska diễn ra tốt đẹp, có ý nghĩa tích cực và thẳng thắn. Khẳng định những bước đầu tiên được thực hiện chỉ là khởi đầu, ông Putin bày tỏ hy vọng mối quan hệ giữa hai nước sẽ được khôi phục một cách toàn diện.
Theo nhà lãnh đạo Nga, các cuộc tiếp xúc vẫn đang được triển khai ở các cấp độ bộ, ngành và doanh nghiệp hai nước. Thậm chí, hai bên cũng thảo luận về khả năng hợp tác chung tại Bắc Cực và Alaska. Nhu cầu về kinh tế là một trong những yếu tố đang thúc đẩy Mỹ tìm cách cải thiện quan hệ với Nga. Điều này là phù hợp chính sách “Nước Mỹ trước tiên” mà Tổng thống Mỹ theo đuổi. Trong bối cảnh Washington tìm kiếm thêm các nguồn năng lượng mới phục vụ phát triển, tài nguyên khoáng sản ở Bắc Cực đang rất được Mỹ quan tâm.
Giữa lúc xung đột tại Ukraine vẫn đang diễn biến phức tạp và chưa có lối thoát rõ ràng, Nga bày tỏ hy vọng khôi phục toàn diện quan hệ hợp tác với Mỹ. Tuy nhiên, theo Tổng thống Nga, điều này không phụ thuộc vào Nga, mà phụ thuộc các đối tác phương Tây, do Mỹ cũng bị ràng buộc bởi một số nghĩa vụ trong khuôn khổ nhiều hiệp hội khác, trong đó có Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Trong khi đó, dù ghi nhận các tiến triển tích cực từ cuộc gặp thượng đỉnh hôm 15/8, Mỹ vẫn đang xem xét về quyết định có áp đặt các biện pháp trừng phạt “quy mô lớn” đối với Nga hay không. Theo Tổng thống Mỹ, điều này phụ thuộc vào tiến triển của nỗ lực thúc đẩy hòa bình tại Ukraine, đồng thời tỏ ý “không hài lòng” với tình hình hiện tại. Việc thuyết phục Tổng thống Nga Vladimir Putin gặp người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky xem ra vẫn cần thêm nhiều nỗ lực.
Nga đã thể hiện thiện chí. Về phía Mỹ, Tổng thống Trump cũng từng khẳng định, việc cải thiện quan hệ với Nga “không phải điều xấu”. Chuyến thăm sắp tới của phái đoàn Nga do Bộ trưởng Ngoại giao Sergey Lavrov dẫn đầu, đến Mỹ tham dự khóa họp Đại hội đồng Liên hợp quốc dự kiến diễn ra vào tháng 9 tới. Thái độ gặp gỡ, hợp tác và hiệu quả công việc dịp đó sẽ mang lại nhiều tín hiệu rõ ràng hơn cho quan hệ Mỹ-Nga.
