Ngang nhiên nhả khói
Từ quốc lộ 48 ở Bản Quỳnh 2 theo con đường đất chừng 200 m, không khó khăn gì để tiếp cận “đại bản doanh” những lò than đốt củi thủ công trái phép. Tại khu vực vùng đồi khá bằng phẳng rộng chừng 5 ha là nơi tập trung của 30-40 lò than thủ công đang ngày đêm nhả khói.
Theo lý giải của một trong những chủ lò than ở bản Quỳnh 2, vì không có việc gì làm và biết là ô nhiễm môi trường nhưng gia đình vẫn phải tiếp tục làm nghề để kiếm sống. Được biết, thực trạng những lò đốt than củi thủ công trái phép trên địa bàn bản Quỳnh 2, xã Châu Bình diễn ra đã nhiều năm nay. Dù chính quyền địa phương đã vào cuộc xử lý các lò đốt than trái phép nhưng tình trạng người dân đốt gỗ lấy than trái phép ở huyện Quỳ Châu vẫn tiếp tục tái diễn, nhiều lò đốt than ngang nhiên hoạt động.
“Nhiều năm rồi, người dân trong bản chúng tôi phải chịu cảnh ô nhiễm khói bụi từ mấy chục lò đốt than củi thủ công ở trên đồi. Chúng tôi đã phản ánh rất nhiều nhưng lò than vẫn cứ hoạt động”, ông Vi Văn Thái, một người dân địa phương bức xúc.
Tiếp tay hành vi phá rừng
Không chỉ vậy, chung quanh những lò than, lẫn trong những ngọn, cành keo tận dụng là hàng chục đống củi từ gỗ rừng không rõ nguồn gốc. Tại đây, không khó khăn gì để phát hiện hàng đống thân cây gỗ rừng thẳng tắp, dài chừng 3 - 4 m, có đường kính từ 40 - 50 cm được chất đống nằm la liệt, chờ cho vào lò đốt than. Thậm chí, ở một lò than khuất sâu bên trong, hàng trăm khúc gỗ rừng có đường kính lớn, nhỏ được chất đầy lò, chuẩn bị đem đốt. Vậy nguồn nguyên liệu để đốt than này lấy từ đâu ra, nếu không khai thác rừng trái phép?
Trước đó, theo ghi nhận của chúng tôi, hằng ngày vẫn có những xe tải chở gỗ rừng chạy trên đường 48 theo hướng từ thị trấn Tân Lạc (huyện Quỳ Châu) và đích đến cuối cùng là những lò đốt than củi ở bản Quỳnh 2, xã Châu Bình. Thấy chúng tôi quay phim, chụp ảnh, một chủ lò than tỏ ra dè dặt: “Các chú có chụp ảnh thì chụp than và lò than thôi chứ đừng chụp mấy khúc gỗ tạp kia, kẻo rồi đoàn này, đoàn kia về kiểm tra thì chúng tôi khó làm ăn”.
Đem thực trạng những lò than thủ công ngang nhiên hoạt động ở bản Quỳnh 2, chúng tôi hỏi ông Lương Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Châu Bình (huyện Quỳ Châu, Nghệ An) thì được vị này hồn nhiên hỏi lại: “Mấy lò than đó nằm ở mô chú?”. Sau khi chúng tôi nói rõ vị trí những lò than thủ công hoạt động trái phép, người đứng đầu UBND xã Châu Bình nói: “Chỗ đó thì biết chứ sao không biết. Trước có mấy lò than nằm trong đó tôi có nói anh em xuống xử lý rồi?”. Trong khi đó, ông Lô Thanh Sơn,Trưởng phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Quỳ Châu cho biết: Mấy lò than ở Châu Bình thỉnh thoảng phòng cũng cho anh em xuống kiểm tra (!).
Khi hỏi về hướng xử lý những lò than thủ công hoạt động trái phép, ông Lô Thanh Sơn lý giải: “Trước họ đốt ngoài dọc đường, sau chính quyền, cơ quan chức năng mạnh tay xử lý thì họ ngừng một thời gian rồi trốn vào trong khu vực kia. Phía huyện có xuống kiểm tra định kỳ, chỉ đạo xã đình chỉ, tháo dỡ nhưng dân vẫn làm lén lút và phía xã họ làm không ăn thua”.
Trước thực trạng các lò than “thổ phỉ” hoạt động đã nhiều năm nay, dư luận lấy làm khó hiểu khi chính quyền địa phương nơi đây thiếu trách nhiệm trong kiểm tra, phát hiện, xử lý dứt điểm. Và rồi, những lò đốt than củi trái phép vẫn tồn tại hết năm này qua năm khác gây ô nhiễm môi trường, tiếp tay cho nạn phá rừng trái phép. Trách nhiệm này xin gửi tới các ban, ngành, chính quyền huyện Quỳ Châu.
