Giải pháp giảm tác hại của thuốc lá

Xu thế sử dụng thuốc lá tại Việt Nam càng ngày càng tăng, đặc biệt là trong giới trẻ. Theo thống kê, Việt Nam là một trong 15 nước sử dụng thuốc lá nhiều trên thế giới. Để có thể đạt được mục tiêu giảm việc sử dụng thuốc lá 30% tương đối vào năm 2030, một trong những cách hiệu quả nhất là tăng giá thông qua việc tăng thuế thuốc lá.
0:00 / 0:00
0:00
Tăng thuế sẽ là cách nhanh và tiết kiệm chi phí nhất để hạn chế sử dụng thuốc lá.
Tăng thuế sẽ là cách nhanh và tiết kiệm chi phí nhất để hạn chế sử dụng thuốc lá.

Đó là đề xuất của nhiều đại biểu tại hội thảo “Thực trạng, thách thức và giải pháp trong phòng chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam” vừa diễn ra ở TP Hồ Chí Minh.

Thuốc lá rất có hại cho sức khỏe. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), một năm trên toàn thế giới có 8 triệu người tử vong vì thuốc lá, có thêm 1 triệu người tử vong do thuốc lá thụ động. Các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá như đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phổi là những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam.

Theo TS Angela Pratt, Trưởng đại diện văn phòng WHO tại Việt Nam, giá thuốc lá ở Việt Nam rẻ đến mức khó tin, đồng nghĩa với việc giá cả không phải là rào cản đối với giới trẻ trong việc hình thành thói quen hút thuốc lá. “Chúng ta cần thay đổi điều này và làm cho việc bắt đầu cũng như tiếp tục hút thuốc ở những người trẻ trở nên khó khăn hơn. Tăng thuế thuốc lá sẽ là cách nhanh nhất và tiết kiệm chi phí nhất để đạt được điều này”, bà nhấn mạnh.

Đại diện Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, mặc dù Việt Nam đã tuyên truyền, phổ biến tác hại của thuốc lá và đã có những kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên thuế thuốc lá nước ta còn rất thấp. Theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), hiện nay, thuế TTĐB đối với thuốc lá của Việt Nam là 75% giá xuất xưởng. Nếu tính trên giá bán lẻ mức thuế này chỉ chiếm 39%. Việt Nam là nước có mức thuế TTĐB đối với thuốc lá thấp gần nhất trong khu vực ASEAN (chỉ cao hơn Campuchia, Lào và Myanmar). Trong khi đó, theo khuyến cáo của WHO, để giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá, thuế TTĐB đối với sản phẩm thuốc lá cần phải ở mức từ 60-80% giá bán lẻ thuốc lá. Giá thuốc lá rẻ làm tăng khả năng tiếp cận và mua thuốc lá của thanh, thiếu niên và người nghèo, giảm hiệu quả của công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Các chuyên gia đến từ nhiều ngành khác nhau đã cùng mổ xẻ nhiều vấn đề liên quan. Đơn cử như vấn đề pháp lý đối với thuốc lá điện tử, những nguy hại và thực trạng đối với loại thuốc lá này tại Việt Nam. Ngoài ra, việc thông tin và quản lý nhà nước đối với các sản phẩm thuốc lá mới chưa được đồng bộ và hiệu quả. Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá chưa có quy định điều chỉnh đối với thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Điều này dẫn tới việc số lượng lớn các sản phẩm thuốc lá mới vẫn được đưa vào Việt Nam qua đường nhập lậu, xách tay. Các sản phẩm này đang được quảng cáo khá phổ biến trên mạng xã hội. Người tiêu dùng có thể dễ dàng mua bất hợp pháp chúng trên internet, các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo cá nhân.

Hệ lụy của việc mua bán và sử dụng thuốc lá dễ dàng sẽ gây ra gánh nặng bệnh tật rất lớn, gia tăng các bệnh do thuốc lá gây ra. Chính vì vậy, nhiều ý kiến đã thống nhất ý kiến tăng thuế thuốc lá ở mức đủ cao là biện pháp quan trọng và hữu hiệu để giảm tiêu thụ thuốc lá trong các tầng lớp dân cư, đặc biệt là thanh, thiếu niên và cũng để Việt Nam trở nên xanh, sạch hơn.