Căng thẳng tuyển sinh vào lớp 10

Tuyển sinh vào lớp 10 hằng năm vốn được dự báo là căng thẳng, áp lực hơn cả kỳ tuyển sinh vào đại học vì tại các đô thị lớn, tỷ lệ chọi rất cao. Mùa tuyển sinh vào 10 năm nay có gì đáng lưu ý?
0:00 / 0:00
0:00
Thời điểm này học sinh lớp 9 mong chờ công bố phương án thi lớp 10. Ảnh: BẮC SƠN
Thời điểm này học sinh lớp 9 mong chờ công bố phương án thi lớp 10. Ảnh: BẮC SƠN

KoNhiều địa phương giảm tải

Từ nhiều năm nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) quy định, việc tổ chức thi, xét tuyển hay kết hợp giữa thi tuyển với xét tuyển vào lớp 10 thuộc quyền chủ động của các địa phương. Các Sở GD&ĐT tham mưu trình UBND tỉnh, thành phố phê duyệt kế hoạch tuyển sinh cũng như quyết định môn thi, tính chất thi, hệ số bài thi, điểm cộng.

Đến thời điểm hiện tại, nhiều địa phương khác đã công bố môn thi, cách thức làm bài thi. Đáng chú ý, nhiều tỉnh đã giảm số lượng bài thi nhằm giảm áp lực cho thí sinh. Những năm trước, các tỉnh như Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Hưng Yên thi nhiều môn thì năm nay chỉ thi ba môn.

Ninh Bình công bố trước hai môn sẽ thi gồm: Toán, Ngữ văn và một môn thi thứ ba trong số các môn học còn lại được công bố vào tháng sau. Hưng Yên cũng đã công bố sẽ tổ chức ba bài thi để tuyển sinh vào lớp 10 vào đầu tháng 6 tới. Trong đó, Ngữ văn thi theo hình thức tự luận, thời gian làm bài 120 phút. Môn Toán và tiếng Anh thi theo hình thức trắc nghiệm, thời gian làm bài lần lượt là 90 và 60 phút. So với những năm trước, tỉnh này đã giảm hai bài thi gồm: Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học hoặc Sinh học), Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý hoặc Giáo dục công dân).

Bên cạnh đó, vẫn có một vài địa phương chọn phương án xét tuyển vào lớp 10 THPT. Đơn cử như Đồng Tháp và Vĩnh Long, học sinh lớp 9 tại các địa phương này sẽ không phải lo lắng về kỳ thi tuyển sinh đầu cấp vào 10. Theo phương án của Sở GD&ĐT Đồng Tháp, trong năm học tới địa phương sẽ không tổ chức thi tuyển, thay vào đó toàn tỉnh chỉ xét tuyển hồ sơ, học bạ học sinh sau bốn năm học THCS nhằm giảm áp lực, giảm bớt tốn kém cho xã hội.

Sau khi xét học bạ, sẽ có 70% số học sinh tốt nghiệp THCS được tuyển vào học lớp 10 các trường THPT. Học sinh không trúng tuyển sẽ học nghề hoặc học chương trình Giáo dục thường xuyên tại các Trung tâm Giáo dục thường xuyên, Trường THPT có tổ chức dạy học theo chương trình giáo dục thường xuyên. Hay như tỉnh Vĩnh Long năm nay cũng tiếp tục thực hiện việc xét tuyển để tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2024-2025. Đối tượng xét tuyển là học sinh đã tốt nghiệp hoặc được công nhận tốt nghiệp THCS tại các trường THCS, THCS-THPT, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trên địa bàn tỉnh hoặc tốt nghiệp THCS, được công nhận tốt nghiệp THCS ngoài tỉnh nhưng thường trú tại tỉnh Vĩnh Long.

Căng thẳng tuyển sinh vào lớp 10 ảnh 1

Giáo viên Trường THCS Ngọc Lâm (quận Long Biên, Hà Nội) cùng học sinh ôn luyện môn Toán cho kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập. Ảnh: TTXVN

Hà Nội vẫn chờ… chốt số môn thi

Thời điểm này học sinh năm nay học lớp 9 và phụ huynh nóng lòng chờ Sở GD&ĐT Hà Nội công bố phương án thi. Tuy nhiên, Sở GD&ĐT chưa chốt số lượng môn thi, cách thức thi cũng như thời gian tổ chức kỳ thi. Như thông lệ, hằng năm Sở GD&ĐT sẽ công bố số môn thi vào khoảng giữa hoặc cuối tháng 3, cách kỳ thi khoảng hai tháng.

Anh Nguyễn Công Khanh, phụ huynh có con đang theo học lớp 9 tại Trường THCS Nghĩa Tân (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: “Như năm ngoái, thí sinh được tuyển vào lớp 10 THPT công lập chỉ chiếm 55,7% nên chúng tôi rất lo lắng. Chúng tôi mong muốn Sở GD&ĐT sớm công bố phương án thi, để có kế hoạch ôn tập, luyện thi phù hợp. Năm nào Sở cũng công bố muộn nên phụ huynh và học sinh rất vất vả ôn luyện, đặc biệt, với các cháu có nguyện vọng thi vào các trường chuyên thì còn áp lực hơn nữa vì phải học và ôn luyện dàn trải nhiều môn!”.

Mới đây, lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội cho biết, thời điểm này, đơn vị vẫn đang nghiên cứu, xây dựng kế hoạch dự thảo tuyển sinh đầu cấp năm học 2024-2025 để trình UBND thành phố phê duyệt. Việc tổ chức thi như thế nào vẫn được đơn vị cân nhắc kỹ càng, sau khi được UBND thành phố phê duyệt mới công bố phương án thi. Vấn đề quan trọng hiện nay là các trường vẫn phải dạy học theo chương trình, bảo đảm chất lượng tất cả các môn học.

Được biết, năm nay, toàn thành phố có hơn 134.000 học sinh lớp 9, nhiều hơn năm trước 5.000 em. Riêng quận Hà Đông, với 22 trường THCS có khoảng 6.000 học sinh lớp 9, tăng gần 1.000 em so với năm học trước. Nếu toàn bộ số này đều đăng ký tham dự kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2024-2025 và chỉ tiêu vào trường công lập không tăng thì cuộc đua giành suất vào trường công lập sẽ căng thẳng hơn năm trước. Đây cũng là nguyên nhân phụ huynh học sinh đang trông chờ vào việc công bố phương án thi lớp 10 của Sở GD&ĐT Hà Nội.

Bộ GD&ĐT cảnh báo vi phạm

Mới đây, ngày 23/2, Bộ GD&ĐT ban hành Văn bản số 715/BGDĐT-GDTrH về thực hiện tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2024-2025 gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Văn bản này ghi rõ: Công tác tuyển sinh vào lớp 10 THPT được thực hiện theo văn bản hợp nhất Thông tư ban hành quy chế tuyển sinh THCS và THPT số 03/VBHN-BGDĐT ngày 3/5/2019 của Bộ trưởng GD&ĐT. Trong thời gian qua, hầu hết các địa phương đã thực hiện đúng quy định việc tuyển sinh vào THCS, THPT. Tuy nhiên, hiện nay một số địa phương đã phê duyệt kế hoạch và phương thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm học 2024-2025 có thêm một số nội dung không đúng quy định về việc tuyển thẳng, chế độ ưu tiên (như giải thi học sinh giỏi cấp tỉnh, chứng chỉ ngoại ngữ).

Bộ GD&ĐT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo, phê duyệt kế hoạch và phương thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT trên địa bàn theo đúng quy định tại Văn bản hợp nhất số 715/BGDĐT-GDTrH.

Đối với các tỉnh đã phê duyệt kế hoạch và phương thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT chưa đúng quy định về tuyển thẳng, chế độ ưu tiên phải điều chỉnh bảo đảm đúng quy định tại điều 7, Văn bản hợp nhất số 715/BGDĐT-GDTrH và thông báo công khai đến các đối tượng liên quan. Đồng thời, chủ động, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện kế hoạch và phương thức tuyển sinh vào lớp 10 THPT trên địa bàn.

Trong năm 2024, Bộ GD&ĐT sẽ tiến hành kiểm tra, thanh tra việc tuyển sinh vào lớp 10 THPT tại một số địa phương.

Bỏ lớp không chuyên trong các trường chuyên THPT

Theo Thông tư số 05/2023/TT-BGDĐT về quy chế tổ chức và hoạt động của trường THPT chuyên (có hiệu lực thi hành từ ngày 15/4/2023), sẽ không tổ chức lớp không chuyên trong trường chuyên từ năm học 2024-2025.

Theo thông tư mới, hệ thống trường chuyên bao gồm trường chuyên thuộc tỉnh thành và trường chuyên thuộc cơ sở giáo dục đại học. Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư có ít nhất một trường chuyên. Trường chuyên thuộc tỉnh do Sở GD&ĐT quản lý. Trường chuyên thuộc cơ sở giáo dục đại học do cơ sở giáo dục đại học quản lý về công tác tổ chức, đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, tài chính và tuyển sinh; chịu sự quản lý của Sở GD&ĐT nơi trường đặt trụ sở về thực hiện chương trình, kế hoạch giáo dục, tổ chức thi tốt nghiệp, cấp bằng tốt nghiệp.

Việc tuyển sinh vào lớp đầu cấp thực hiện theo quy định, bảo đảm lựa chọn được học sinh có tư chất thông minh, đạt kết quả tốt trong rèn luyện và học tập ở cấp THCS, đủ năng lực học tại trường chuyên.

Trường chuyên thuộc tỉnh, hằng năm, Sở GD&ĐT trình UBND cấp tỉnh phê duyệt kế hoạch tuyển sinh của trường. Trường chuyên thuộc cơ sở giáo dục đại học, hằng năm, hiệu trưởng trình hội đồng trường của cơ sở giáo dục đại học quản lý trường chuyên phê duyệt kế hoạch tuyển sinh.

Chậm nhất 60 ngày trước khi tổ chức thi tuyển, trường chuyên thông báo công khai kế hoạch tuyển sinh trên cổng thông tin điện tử của cơ quan quản lý trường chuyên và của trường chuyên.

Thực hiện quy định này, trong thông báo tuyển sinh năm 2024 của các trường THPT chuyên đã có sự điều chỉnh so với các năm trước.

Trường THPT chuyên Đại học Vinh thông báo tuyển sinh 385 chỉ tiêu (tăng 35 chỉ tiêu so với năm 2023) vào 7 hệ chuyên: Toán học, Tin học, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Ngữ văn, tiếng Anh. Trong đó hệ chuyên Toán học và Ngữ văn có hai lớp. Mỗi hệ chuyên tiếng Anh có ba lớp, hệ chuyên Tin học, Vật lý, Hóa học, Sinh học có một lớp. Trường không còn tuyển hệ chất lượng cao trong khi năm 2023, trường dành 120 chỉ tiêu với bốn lớp cho hệ này.

Kế hoạch số 4783/KH-UBND của tỉnh Phú Thọ về việc tuyển sinh vào lớp 6 và lớp 10 trên địa bàn tỉnh năm học 2024-2025 cũng nêu rõ, Trường THPT chuyên Hùng Vương không tuyển sinh đối với lớp chất lượng cao. Trường rà soát nhu cầu và các điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ, đề xuất chỉ tiêu tuyển sinh cho các lớp 10 chuyên năm học 2024-2025, bảo đảm không quá 20 lớp chuyên.

Tương tự, tại nhiều địa phương đã ban hành kế hoạch tuyển sinh lớp 10 như Bắc Giang, Đồng Tháp, Quảng Trị, Hưng Yên… đều đã dừng tuyển hệ chất lượng cao ở các trường chuyên.