Ngày 27/3, kênh truyền hình CNN dẫn thông tin từ Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt cho biết: Sáu người đã thiệt mạng (trong đó có một trẻ em tám tuổi và hai trẻ em chín tuổi) trong vụ xả súng tại trường tiểu học tư thục Covenant ở Nashville. Cả ba trẻ em sau đó đã được đưa đến bệnh viện, nhưng đều được xác nhận là đã tử vong.
Theo Sở Cảnh sát Nashville, hung thủ cũng đã bị cảnh sát tiêu diệt tại chỗ. Y tên là Audrey Hale, 28 tuổi, mang theo ít nhất hai khẩu súng trường bán tự động và một khẩu súng ngắn, xông vào trường tiểu học Covenant từ lối vào bên cạnh trường, rồi bắn nhiều loạt đạn khi di chuyển vào bên trong trường.
Theo thống kê của CNN, đây đã là vụ nổ súng thứ 19, tại một trường phổ thông hoặc đại học ở Mỹ trong năm nay.
Một cách ngắn gọn, các vụ xả súng trường học đang gia tăng với tần suất kinh hoàng ở nước Mỹ, trong bối cảnh các loại súng đạn cũng ngày càng phổ biến ở đất nước ấy, trong những năm qua. Vượt trên phạm vi trường học, dữ liệu của tổ chức Gun Violence Archive (chuyên nghiên cứu về bạo lực có sử dụng vũ khí nóng) chỉ ra: Chỉ tính từ đầu năm 2023 tới nay, đã có tổng cộng 129 vụ xả súng, gây thương vong ít nhất bốn người mỗi vụ.
Vì thế, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng cần tăng cường hành động để ngăn chặn bạo lực súng đạn-vấn đề đang gây tổn thương sâu sắc trong các cộng đồng cư dân.
Trước đây, kể từ đầu nhiệm kỳ, ông cũng đã nhiều lần kêu gọi áp dụng trở lại luật cấm vũ khí sát thương, đồng thời ban hành các quy định nghiêm ngặt hơn để kiểm soát hoạt động mua bán súng. Thế nhưng, tất cả các biện pháp ấy đều đang chờ được Quốc hội Mỹ thông qua.
Do đó, phát biểu với báo giới (ngay trước khi Tổng thống Biden đưa ra lời kêu gọi trên), người phát ngôn Nhà trắng Karine Jean-Pierre hối thúc đảng Cộng hòa đẩy mạnh hành động để luật cấm vũ khí sát thương được thông qua, lấp những lỗ hổng trong hệ thống kiểm tra lý lịch người sở hữu súng, hoặc yêu cầu nghiêm ngặt về chuyện cất giữ súng an toàn.
Bởi lẽ, như bất cứ ai cũng thấy, Hạ viện Mỹ hiện do đảng Cộng hòa kiểm soát. Điều này dẫn đến hệ quả là khó có khả năng một luật mới về sử dụng súng đạn an toàn được thông qua trong năm nay, khi mà đường đua đến chiếc ghế tổng thống Mỹ nhiệm kỳ tới có thể xem như đã chính thức bắt đầu. Và chuyện tạo nên những thất bại chính trị (hoặc ít nhất là "đóng băng" mọi quyết sách lớn) cho đảng cầm quyền chính là phần tất yếu mà mọi phe đối lập đều sẽ thực hiện, như một thông lệ chính trường Mỹ.
Luật cấm vũ khí sát thương, trên thực tế, đã từng có hiệu lực từ năm 1994 đến năm 2004, dưới thời tổng thống đảng Dân chủ Bill Clinton. Nhưng sau đó, đến nhiệm kỳ của tổng thống đảng Cộng hòa George Bush, nó đã bị Quốc hội Mỹ vô hiệu hóa.
Súng đạn là một vấn đề tế nhị, nếu nhìn từ các khía cạnh nội tại của nền văn hóa cũng như lịch sử lập quốc của nước Mỹ. Không phải ngẫu nhiên, trong xã hội Mỹ cũng vẫn còn hiện hữu rất nhiều luồng dư luận đòi hỏi bảo đảm quyền sở hữu và sử dụng súng (quyền hiến định, với cơ sở vững chắc là quy định trong Tu chính án thứ hai: "Người dân có quyền giữ và mang vũ khí mà không vi phạm luật pháp").
Và một cách tự nhiên, những luồng dư luận ấy lại có gốc rễ vững chắc là tư tưởng truyền thống thủ cựu của những cử tri trung thành với đảng Cộng hòa cánh hữu (hơn là đảng Dân chủ).
Vấn đề là, khi thời thế đã thay đổi theo hướng càng lúc càng mất kiểm soát, để các bậc phụ huynh ngày càng bất an khi đưa con đến trường, một dạng "nét văn hóa truyền thống" nào đó (theo cách tiếp cận của phái bảo thủ/conservative) có đáng được lưu giữ bằng mọi giá hay không?
