Mới đây, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đồng ý với đề xuất của Bộ Tài chính tiếp tục được áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%) được thực hiện từ ngày 1/1/2024 đến hết ngày 30/6/2024.
Việc giảm thuế sẽ trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: Viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính - ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, sản xuất kim loại và sản xuất sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, ngành khai khoáng (không kể khai thác than), sản xuất than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản xuất hóa chất và sản phẩm hóa chất, các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Theo các chuyên gia, nếu được thông qua, việc giảm thuế VAT trong năm 2024 sẽ khiến ngân sách hụt thu khoảng 25.000 tỷ đồng, song đây là sự hỗ trợ rất kịp thời và cần thiết cho doanh nghiệp trong bối cảnh thiếu đơn hàng, khó khăn về dòng tiền.
“Mũi tên trúng 3 đích”
Hoạt động trong lĩnh vực quần áo thời trang, ông Đặng Quốc Dũng, Giám đốc Công ty TNHH D.Suit Việt Nam cho biết, những tác động của nền kinh tế như lạm phát và lãi suất tăng cao, sự khó khăn của nhiều lĩnh vực ngành nghề… khiến doanh số bán hàng giảm rất sâu.
“Nếu như năm trước, dù vẫn còn dịch Covid-19 nhưng lượng đơn hàng ở mức độ chấp nhận được bởi lượng tiền tích lũy của người dân vẫn còn. Thế nhưng, năm 2023, dường như túi tiền của người dân đã bị ảnh hưởng trực tiếp. Doanh số nhiều đơn vị thời trang đã sụt giảm từ 20-30% so với mọi năm, thậm chí, doanh nghiệp đã chuẩn bị tâm lý khó khăn đến giữa năm 2024”, ông Dũng lo ngại.
Bên cạnh tập trung nghiên cứu, quảng bá sản phẩm theo phân khúc khách hàng cao cấp và đẩy mạnh bán hàng trực tuyến, đưa ra nhiều chương trình giảm giá sâu, ông Dũng cho biết, việc giảm thuế VAT từ 10 xuống 8% của Chính phủ trong sáu tháng cuối năm 2023 đã giúp doanh nghiệp giảm giá sản phẩm, đẩy nhanh tiêu thụ sản phẩm.
“Sau gần nhiều tháng thực hiện các chương trình khuyến mãi lớn về giá, sức mua chung có nhích lên dù chưa như kỳ vọng. Tuy vậy, khi thuế VAT giảm 2%, cùng với các chương trình ưu đãi khác, doanh số bán hàng cũng đã tăng cao hơn so với trước. Chúng tôi mong chính sách này sẽ được kéo dài hơn”, ông Dũng thông tin.
Nhìn nhận về chính sách này, ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội cho rằng, chính sách giảm thuế VAT năm 2022 và năm 2023 đã phát huy tác dụng thiết thực, tác động đa chiều đến nền kinh tế khi giảm thuế làm giá hàng hóa giảm, tiêu dùng tăng giúp doanh nghiệp tăng sản xuất.
“Doanh nghiệp được giảm chi phí đầu vào thông qua giảm 2% VAT. Chi phí đầu vào giảm, người tiêu dùng mua được hàng hóa rẻ hơn, đồng thời tiết kiệm được 2% trong tiêu dùng nên sức tiêu thụ mạnh hơn”, ông Mạc Quốc Anh đánh giá.
Trước đó, trong năm 2022, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó đề ra giải pháp giảm thuế VAT 2% đối với một số nhóm hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất VAT 10% từ ngày 1/2/2022 đến hết ngày 31/12/2022.
Năm 2023, trước khó khăn của nền kinh tế, Quốc hội tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT theo Nghị quyết số 43 từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 tại Nghị quyết số 101 của Quốc hội về Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.
Ước tính, sau ba tháng thực hiện (tháng 7/2023 - 9/2023), chính sách giảm 2% thuế VAT đã hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân tổng cộng khoảng 11.700 tỷ đồng.
“Việc giảm 2% thuế được xem như một mũi tên trúng ba đích, vừa góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, vừa thúc đẩy sản xuất, kinh doanh và tạo thêm việc làm cho người lao động, vừa góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển”, ông Mạc Quốc Anh nhấn mạnh.
 |
Giảm thuế làm giá hàng hóa giảm, tiêu dùng tăng, giúp doanh nghiệp tăng sản xuất. Ảnh: NAM ANH |
Giảm VAT hết năm 2024
Tuy vậy, ông Mạc Quốc Anh cũng cho rằng, trong năm 2023, dù dịch bệnh đã được kiểm soát, doanh nghiệp phải đối mặt với sự sụt giảm về đơn hàng, khó khăn về nguồn vốn, giá cả tăng cao,... khiến “sức khỏe” càng trở nên suy kiệt. Thời gian tới, cần tiếp tục có thêm các chính sách giảm thuế... để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn, tạo động lực cho phát triển và thực hiện an sinh xã hội.
“Tôi kỳ vọng Quốc hội sẽ thông qua việc giảm thuế VAT 2% trong sáu tháng đầu năm 2024”, ông Mạc Quốc Anh nêu rõ.
Còn theo ông Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng trưởng gần 10% - là một động lực trong tăng trưởng kinh tế 10 tháng đầu năm 2023.
Đặc biệt, trong bối cảnh xuất khẩu vẫn thiếu vắng đơn hàng, giải ngân vốn đầu tư công chưa được như kỳ vọng thì thúc đẩy tiêu dùng là một giải pháp quan trọng tạo “bệ đỡ” cho tăng trưởng cả năm.
Vì vậy, bên cạnh tăng cường thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, từ đó hỗ trợ tích cực phát triển thị trường nội địa theo hướng bền vững, thì Chính phủ cần nhanh chóng thông qua đề xuất tiếp tục giảm VAT từ 10% xuống còn 8% trong thời gian dài, thậm chí hết năm 2024, qua đó kích thích chi tiêu nhiều hơn.
“Nếu được thông qua thì với cùng một ví tiền của bất kỳ người dân nào sẽ có thể mua được nhiều hàng hóa hơn, qua đó kích thích nhu cầu tiêu dùng để chính các doanh nghiệp sản xuất cũng được hưởng lợi sau đó”, ông Cung nêu rõ.
Cũng theo ông Cung, trong các chương trình hỗ trợ của Chính phủ, những chính sách hỗ trợ về thuế được đánh giá cao nhất vì doanh nghiệp được tiếp cận ngay.
“Chính sách giảm thuế VAT 2% là chính sách phát huy hiệu quả cao nhất, đi vào thực tế nhanh nhất. Doanh nghiệp hưởng lợi trực tiếp mà không cần quy trình, thủ tục phức tạp hoặc đợi phê duyệt hồ sơ”, ông Cung nêu rõ.
Trên thực tế, dù Chính phủ đã ban hành Nghị định 15/2022/NĐ-CP và Nghị định 44/2023/NĐ-CP nhằm hướng dẫn việc thực hiện, nhưng việc phân loại hàng hóa, dịch vụ vào các mức thuế suất khác nhau vẫn còn nhiều lúng túng. Các doanh nghiệp gặp khá nhiều vướng mắc khi áp dụng chính sách này, chủ yếu xuất phát từ việc phân loại hàng hóa nào phải chịu thuế 10%, hàng hóa nào được giảm thuế xuống 8%.
Nhiều trường hợp doanh nghiệp tra cứu Phụ lục của Nghị định 15 và 44 nhưng không dám khẳng định hàng hóa, dịch vụ của mình thuộc diện thuế suất 10% hay 8%. Nhiều doanh nghiệp hỏi cơ quan thuế, cơ quan hải quan nhưng các cơ quan này cũng không dám khẳng định cho doanh nghiệp vì sợ sai.
“Nhiều doanh nghiệp phải thuê thêm người làm kế toán để điều chỉnh hóa đơn và sổ sách cho đúng với mức thuế mới. Có doanh nghiệp phản ánh tình trạng đàm phán mua bán hàng hóa, thỏa thuận xong hết với khách hàng về số lượng, chất lượng, giá cả nhưng không thống nhất được về mức thuế 8% hay 10%, nên không ký được hợp đồng”, ông Cung nêu thực trạng.
Để chính sách hỗ trợ phát huy hiệu quả cao nhất, ông Cung cho rằng, khi Chính phủ ban hành các văn bản hướng dẫn cần khắc phục triệt để những nút thắt, những rào cản hành chính để chính sách được triển khai với thủ tục đơn giản, nhanh gọn, hiệu quả. Trong quá trình thực hiện, các cơ quan liên quan cũng cần có hướng dẫn cụ thể giúp người dân, doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng với các chính sách quan trọng.
