Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân

Sửa đổi quy định về thông tuyến khám, chữa bệnh

Trình bày Tờ trình tóm tắt dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết, sau 15 năm triển khai thi hành, Luật BHYT đã thật sự đi vào cuộc sống với 93,3 triệu người (tương ứng 93,35% dân số) tham gia BHYT. Điều này khẳng định tính đúng đắn, tính phù hợp của chính sách BHYT theo nguyên tắc chia sẻ rủi ro, là cơ chế bảo đảm nguồn tài chính cho nhu cầu khám, chữa bệnh (KCB) của nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã phát sinh những vướng mắc, bất cập, hạn chế cần được điều chỉnh. Cụ thể: Về đối tượng tham gia BHYT; phạm vi được hưởng của BHYT; đăng ký KCB ban đầu, thông tuyến, chuyển tuyến; mức đóng BHYT; hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT…

Do đó, việc sửa đổi, bổ sung Luật BHYT là cần thiết để bảo đảm người dân được tham gia BHYT theo nhóm đối tượng phù hợp; bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT phù hợp với nhu cầu chăm sóc sức khỏe, yêu cầu chuyên môn và khả năng chi trả của quỹ BHYT. Bên cạnh đó, Luật sửa đổi, bổ sung sẽ tạo thuận lợi cho việc cung ứng, sử dụng dịch KCB BHYT; nâng cao hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở và hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ BHYT.

Về nội dung cụ thể của Dự thảo Luật, theo Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, có 3 nhóm nội dung lớn, bao gồm:

Thứ nhất, các quy định để thống nhất, đồng bộ với các luật có liên quan: Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung đối tượng tham gia, trách nhiệm đóng BHYT để khắc phục bất cập và đồng bộ với Luật BHXH; cập nhật các đối tượng đã thực hiện ổn định tại các luật, nghị định; bổ sung một số đối tượng cần được Nhà nước hỗ trợ để tăng độ bao phủ BHYT toàn dân…

Sửa đổi quy định về KCB đúng tuyến và không đúng tuyến (thông tuyến) được cập nhật theo cấp chuyên môn kỹ thuật của Luật KCB năm 2023, trên cơ sở giữ ổn định tỷ lệ hưởng BHYT theo quy định của luật hiện hành. Bỏ thủ tục chuyển tuyến đối với một số trường hợp bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo... được lên thẳng cấp chuyên môn cao để giảm thủ tục, tạo thuận lợi, giảm chi tiền túi cho người dân, tiết kiệm chi phí cho quỹ.

Sửa đổi quy định về đăng ký KCB BHYT ban đầu và chuyển người bệnh giữa các cơ sở KCB BHYT để đồng bộ với quy định về cấp chuyên môn kỹ thuật theo hướng phân cấp, phân quyền cho Sở Y tế xác định cơ sở đăng ký KCB BHYT ban đầu và phân bổ thẻ BHYT phù hợp với thực tế của địa phương trên cơ sở quy định của Bộ trưởng Y tế…

Thứ hai, các nội dung sửa đổi mới mang tính cấp bách đã có thông tin, dữ liệu rõ ràng để khắc phục các vướng mắc, bất cập, bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ. Cụ thể, sửa đổi, bổ sung quy định về vận chuyển người bệnh, một số phạm vi quyền lợi về điều trị lác, tật khúc xạ của mắt cho người dưới 18 tuổi; quy định chi phí sử dụng máu, chế phẩm máu, khí y tế, vật tư, công cụ, dụng cụ sử dụng trong khám bệnh, chữa bệnh thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT để đồng bộ với Luật KCB. Dự án Luật cũng cập nhật quy định về ban hành nguyên tắc, tiêu chí xây dựng danh mục thuốc BHYT hiện đang được quy định bằng văn bản hành chính để bảo đảm tính quy phạm, minh bạch, công khai; quy định trường hợp mắc bệnh mạn tính chuyển về cấp thấp hơn được sử dụng thuốc như cấp cao hơn và điều chỉnh tỷ lệ hưởng BHYT trong một số trường hợp để phát huy vai trò của y tế cơ sở.

Bên cạnh đó là việc điều chỉnh giảm 1% tỷ lệ chi phí quản lý quỹ BHYT để tăng chi trực tiếp cho KCB từ đầu năm (kinh phí KCB tăng từ 90% lên 91%, chi phí quản lý tối đa giảm từ 5% còn là 4%), tiết kiệm thủ tục, thời gian phân bổ, điều chỉnh kinh phí...

Thứ ba, sửa đổi, bổ sung các nội dung mang tính chỉnh sửa kỹ thuật và một số nội dung cụ thể để tăng cường hiệu quả thực hiện Luật…

Đơn giản hóa các thủ tục khám, chữa bệnh bằng thẻ BHYT. Ảnh: NHƯ HẢI

Sử dụng thẻ BHYT trên toàn quốc

Thẩm tra sơ bộ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của QH Nguyễn Thúy Anh thông tin, Thường trực Ủy ban Xã hội thấy các nội dung của dự thảo luật cơ bản phù hợp với mục đích, yêu cầu xây dựng luật và thống nhất với 4 chính sách đã được thông qua khi đề nghị đưa Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024. Cụ thể: Đã điều chỉnh đối tượng tham gia BHYT đồng bộ với các quy định của pháp luật có liên quan; điều chỉnh phạm vi quyền lợi BHYT phù hợp với mức đóng, cân đối quỹ BHYT và yêu cầu chăm sóc sức khỏe trong từng giai đoạn; điều chỉnh các quy định BHYT có liên quan theo cấp chuyên môn kỹ thuật khám bệnh, chữa bệnh và phát huy vai trò của y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe ban đầu và khám bệnh, chữa bệnh BHYT; phân bổ sử dụng quỹ BHYT hiệu quả.

Bên cạnh đó, Thường trực Ủy ban Xã hội thấy rằng, các nội dung chính sách trong đề nghị xây dựng luật cơ bản phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp. Thường trực Ủy ban cũng đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật.

Về điều kiện bảo đảm nguồn nhân lực, tài chính để bảo đảm thi hành văn bản quy phạm pháp luật, Thường trực Ủy ban nhận thấy, một số nội dung đề xuất sửa đổi có tác động trực tiếp tới người dân, doanh nghiệp, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và việc cân đối quỹ BHYT, ngân sách nhà nước.

Vì vậy, Thường trực Ủy ban Xã hội đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định về cơ chế bảo đảm quyền lợi của người lao động trong trường hợp người sử dụng lao động chậm đóng, trốn đóng BHYT; cân nhắc kỹ lưỡng, đánh giá nhiều chiều khi mở rộng phạm vi được hưởng, đối tượng tham gia BHYT trong mối tương quan với khả năng cân đối quỹ BHYT và bảo đảm tính xã hội, chia sẻ rủi ro của BHYT.

Bà Nguyễn Thúy Anh đề xuất, Chính phủ, Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, hoàn thiện các tài liệu hợp phần của hồ sơ để bảo đảm toàn diện, thống nhất, trong đó lưu ý một số nội dung: Bổ sung đánh giá tác động một số nội dung chính sách thành phần của từng chính sách lớn, trong đó cần quan tâm tác động đến khả năng cân đối quỹ BHYT khi mở rộng đối tượng tham gia, mở rộng phạm vi được hưởng cho người đi khám bệnh, chữa bệnh BHYT và tỷ lệ được hưởng ở một số đối tượng để bảo đảm tính khả thi, tính thuyết phục của phương án lựa chọn; bảo đảm tính chính xác các số liệu trong hồ sơ dự án luật. Bổ sung ý kiến của Bộ Tài chính - cơ quan có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT. Bổ sung báo cáo kinh nghiệm pháp luật quốc tế đối với những chính sách mới tại dự thảo luật, nhất là pháp luật của những quốc gia có sự tương đồng với Việt Nam về điều kiện KT-XH và về hệ thống y tế, quản trị y tế…

Cho ý kiến về dự án luật, Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn lưu ý, đây là dự án được Chính phủ đề nghị xem xét, thông qua theo quy trình 1 kỳ họp để bảo đảm sự đồng bộ với một số đạo luật có liên quan và giải quyết một số vướng mắc trước mắt. Vì thế, Chủ tịch QH đề nghị không cầu toàn, bám sát các nghị quyết của Đảng trong lĩnh vực này và chỉ đưa vào luật những vấn đề đã chín, rõ, đã đánh giá tác động. Những nội dung chưa được kiểm chứng trong thực tế, còn có ý kiến khác nhau, cần được nghiên cứu sâu, đánh giá kỹ lưỡng và thực hiện có lộ trình. Về thanh quyết toán, thuốc cấp cho người đi khám bệnh theo chế độ BHYT, Chủ tịch QH nêu rõ: “Phải đơn giản hóa thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, để người có thẻ BHYT sử dụng được trên toàn quốc một cách dễ dàng”.