Vì người nghèo
Chương trình 167 được triển khai, các hộ kinh tế khó khăn, không có khả năng tự cải thiện nhà ở đã được sống trong những ngôi nhà mơ ước (được người dân gọi là "nhà 167") khang trang, an toàn hơn, và từng bước nâng cao mức sống góp phần xóa đói, giảm nghèo bền vững.
Chị Lê Thị Nhã, ở thôn Kiều, xã Hiên Vân, (Tiên Du, Bắc Ninh) không cầm được nước mắt vì vui mừng. Nhìn ngôi nhà mới rộng hơn 30 m2 khang trang còn thơm mùi ngói mới, chị Nhã phấn khởi khoe, nhà xây hết 80 triệu đồng nhờ sự hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) và tiền người thân trong dòng tộc giúp đỡ, cho vay mượn. Từ nay, không phải lo lắng sống trong nhà xiêu vẹo, dột nát nữa. Gia cảnh quá khó khăn, chồng bị bệnh nặng, mẹ già yếu, con nhỏ đang đi học, mọi gánh nặng đổ lên vai người phụ nữ làm trụ cột gia đình. Cuộc sống đã thật sự thay đổi. Cũng là hộ nghèo, được hưởng lợi từ Chương trình 167, gia đình chị Nguyễn Thị Nghĩa ở Hải Dương, chia sẻ: "Bây giờ, cả gia đình có thể yên tâm sinh sống và chăm lo ruộng vườn, cố gắng thoát nghèo. Nhà mới được xây dựng kiên cố, đã yên tâm hơn khi mùa mưa bão về".
Sau ba năm thực hiện Chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở có 507.143 hộ được ở nhà mới kiên cố, an toàn; trong đó có 224.000 hộ là đồng bào dân tộc thiểu số. Tổng số vốn huy động là 12.653 tỷ đồng từ nguồn vốn Ngân sách T.Ư, ngân sách địa phương, Ngân hàng CSXH và các nguồn huy động khác... Theo Ban Chỉ đạo T.Ư về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản (BÐS), Chương trình 167 được thực hiện với nguyên tắc Nhà nước hỗ trợ, cộng đồng giúp đỡ, hộ gia đình tham gia đóng góp để xây dựng nhà ở đã thúc đẩy, khuyến khích chính quyền địa phương và người dân tích cực tìm biện pháp huy động thêm nguồn vốn thực hiện. Nhiều địa phương đã phát động các phong trào quyên góp ủng hộ hộ nghèo xây dựng nhà ở. Hầu hết các căn nhà đều vượt diện tích và chất lượng theo quy định từ 28 đến 32m2, giá khoảng 25 đến 28 triệu đồng; nhiều căn có diện tích lớn từ 50 đến 60m2, trị giá tới hơn 60 triệu đồng. Các căn nhà được xây dựng bằng bê-tông cốt thép hoặc bằng gỗ, tường nhà xây gạch, mái lợp ngói, fi-brô xi-măng hoặc tôn, nền nhà lát gạch hoặc láng vữa xi-măng. Có nhiều mẫu nhà đa dạng, có kiến trúc phù hợp các mức kinh phí tối thiểu khác nhau để người dân lựa chọn. Tất cả căn nhà đều có bao che kín đáo, chắc chắn; kiểu dáng, kiến trúc phù hợp phong tục tập quán từng địa phương.
Chung tay hỗ trợ xây nhà
Nhờ Chương trình 167, người nghèo tự tin hơn, chủ động vươn lên trong cuộc sống; đồng thời, khơi dậy truyền thống tốt đẹp, tương thân tương ái của cộng đồng cùng chung sức trợ giúp người nghèo, người có công cải thiện nhà ở; góp phần thay đổi diện mạo vùng nông thôn. Có nhà ở an toàn, ổn định, nửa triệu hộ nghèo đã an cư, lạc nghiệp, yên tâm lao động sản xuất, phát triển kinh tế để từng bước vươn lên thoát nghèo, góp phần thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội.
Cùng với Chương trình 167, thời gian qua Chính phủ đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ nhà ở (HTNƠ) khác như: HTNƠ cho người có công với cách mạng, hỗ trợ đất ở, nhà ở cho đồng bào dân tộc thiểu số, chương trình tôn nền vượt lũ và nhà ở đồng bằng sông Cửu Long... Các chương trình HTNƠ vừa qua đã giúp hàng triệu lượt hộ gia đình nghèo có nhà ở ổn định, an toàn, từng bước nâng cao mức sống, góp phần xóa đói, giảm nghèo bền vững.
Ông Trịnh Ðình Dũng, Bộ trưởng Xây dựng cho biết: Mặc dù kinh tế đất nước còn nhiều khó khăn, nhưng chúng ta đã huy động được nguồn lực to lớn để HTNƠ cho các hộ nghèo. Ðây là chương trình HTNƠ lớn nhất, hiệu quả nhất kể từ khi đất nước thực hiện đường lối đổi mới, thể hiện quyết tâm chính trị của Ðảng và Nhà nước. Nếu tính bình quân mỗi hộ có bốn người, chương trình đã giúp cho hai triệu người có nhà ở an toàn, ổn định.
Trong dự thảo Chương trình HTNƠ đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo mới giai đoạn 2011 - 2015, có những thay đổi, bổ sung phù hợp tình hình mới. Cũng theo ông Trịnh Ðình Dũng, tại thời điểm 2008, giá thành căn nhà diện tích 24 m2, tuổi thọ từ 10 năm trở lên khoảng 23 - 24 triệu đồng. Theo quy định, NHNN hỗ trợ 7,2 triệu đồng/hộ, riêng đối với những hộ cư trú tại vùng khó khăn theo Quyết định 30/2007/QÐ-TTg thì NHNN hỗ trợ với mức 8,4 triệu đồng/hộ, Ngân hàng CSXH cho vay mức 8 triệu đồng/hộ. Phần còn lại do hộ gia đình tham gia đóng góp và sự ủng hộ, giúp đỡ của cộng đồng. Tuy nhiên, theo tính toán thời điểm này, giá thành xây dựng căn nhà có diện tích tương đương lên khoảng 36- 37 triệu đồng. Như vậy, dự kiến mức hỗ trợ từ NHNN tăng lên 12 triệu đồng/hộ; những hộ thuộc vùng đặc biệt khó khăn, sẽ được hỗ trợ mức 15 triệu đồng/hộ. Góp ý vào Chương trình này trong giai đoạn 2, nhiều địa phương kiến nghị, nên mở rộng đối tượng được thụ hưởng, bổ sung nhóm người nghèo ở thành thị như người bán ve chai, vé số...; các hộ cận nghèo cũng được kiến nghị hỗ trợ 70% tiền theo mức của hộ nghèo vùng nông thôn được hỗ trợ.
Mục tiêu của Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 phấn đấu để mọi người dân có nhà ở an toàn, phù hợp khả năng của mình, chất lượng nhà ở ngày một tốt hơn.
* Tại Hội nghị tổng kết Chương trình hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định 167/2008/QÐ-TTg, do Ban Chỉ đạo T.Ư về chính sách nhà ở và thị trường BÐS vừa tổ chức, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: Trước mắt, các bộ, ngành chức năng cần phải xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp cho từng nhóm đối tượng cần có sự hỗ trợ của Nhà nước đã nêu trong Chiến lược phát triển nhà ở như: người có công, người nghèo, người thu nhập thấp... Ðặc biệt, cần tiếp tục quan tâm xây dựng cơ chế, chính sách, triển khai hiệu quả các dự án xây dựng nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, nhà cho học sinh, sinh viên, nhà cho công nhân ở các khu công nghiệp, khu chế xuất.
