“Phụ nữ cầm lái” ở Bolivia

Các tổ chức taxi do phụ nữ điều hành đang cung cấp dịch vụ đi lại an toàn tại Bolivia, quốc gia có tỷ lệ bạo lực tình dục cao nhất khu vực Mỹ latin.
Một dịch vụ taxi do phụ nữ làm lái xe tại Bolivia. Ảnh: REUTERS
Một dịch vụ taxi do phụ nữ làm lái xe tại Bolivia. Ảnh: REUTERS

Theo The Guardian, một ngày cách đây nhiều năm, bà Jacqueline Diaz nhận được cuộc gọi từ một người bạn: "Hãy đến cửa hàng của tôi, ngay bây giờ. Có việc gấp". Diaz vội vã đến cửa hàng của bạn mình ở La Paz (Bolivia) và thấy con gái mình, Michelle, lúc đó 12 tuổi, đang khóc vì sợ hãi. Sáng hôm đó, khi đang trên đường đến trường, một chiếc xe tải đã dừng lại bên cạnh Michelle. Cửa xe mở ra và hai người đàn ông kéo cô bé vào trong rồi phóng đi. Michelle đã thoát khỏi vụ bắt cóc này bằng cách liều mình nhảy ra khỏi xe khi xe chạy chậm lại trên một đoạn đường. Cô bé sau đó đã tìm đường đến cửa hàng của bạn mẹ gần khu vực đó.

“Sau vụ bắt cóc, tôi nhận ra sự an toàn của con cái vô cùng quan trọng”, bà Diaz nói. Bà Diaz đã báo cáo vụ việc với cảnh sát, song không kẻ nào bị bắt. Vụ bắt cóc này đã thúc đẩy bà học lái xe, mua ô-tô và đăng ký làm việc cho “Mujeres al Volante” (tạm dịch là “Phụ nữ cầm lái”), một dịch vụ taxi dành riêng cho trẻ em, phụ nữ và người cao tuổi.

“Mujeres al Volante” do bà Gabriela Strauss thành lập năm 2017. Thời điểm đó, bà Strauss hằng ngày đều nghe bản tin về việc phụ nữ bị lái xe taxi cưỡng hiếp và bắt cóc. Bà cũng luôn nhận thức được những thách thức mà cha mẹ phải đối mặt khi đưa đón trẻ em. "Tôi không muốn bất kỳ gia đình nào phải trải qua điều đó nên đã quyết định cho ra đời dịch vụ taxi do phụ nữ cầm lái để bảo đảm an toàn và bảo mật cho đối tượng dễ bị tổn thương là phụ nữ, trẻ em và người già".

Giá cho mỗi km chạy xe rơi vào khoảng 5-10 boliviano (khoảng 0,73-1,45 USD), cao hơn giá taxi thông thường. Bà Strauss cho biết, với những chuyến xe chở trẻ em, lái xe sẽ đỗ xe và đợi cho đến khi có người đến đón thay vì để trẻ em lại một mình trên đường phố. Bảy năm sau khi thành lập, “Mujeres al Volante” đã sở hữu đội ngũ lái xe gồm 38 phụ nữ và bảy nam giới. Lái xe nam được sử dụng cho các chuyến xe mà khách hàng sử dụng xe lăn.

“Phụ nữ cầm lái” ở Bolivia ảnh 1

Nhiều gia đình có trẻ em lựa chọn dịch vụ này. Ảnh: THE GUARDIAN

Không chỉ giúp đỡ những đối tượng yếu thế, dịch vụ này cũng là giải pháp cho những phụ nữ muốn có thu nhập, đặc biệt là các bà mẹ đơn thân cần công việc linh hoạt hay đã ngoài 45 tuổi và đang phải vật lộn để tìm việc làm trong thị trường việc làm hướng đến người trẻ. Kể từ khi “Mujeres al Volante” ra đời, các công ty taxi tương tự đã được thành lập ở Bolivia. Trong đó, phải kể đến “Linea Lila" ở El Alto, hay “Cumita Móvil” ở Tarija, miền nam Bolivia.

Bolivia là một trong những quốc gia có tỷ lệ bạo lực tình dục cao nhất ở Mỹ latin. Năm 2021, tỷ lệ phụ nữ bị sát hại ở nước này cao nhất khu vực Nam Mỹ. Trong một nghiên cứu do giới chức nước này công bố năm 2016, có tới 75% phụ nữ sống ở khu vực thành thị và 71% ở khu vực nông thôn cho biết, đã phải chịu bạo lực từ bạn đời của họ.

Ngay tại “Linea Lila”, hầu hết nhân viên là phụ nữ đều từng trải qua các hành vi bạo lực. Bà Julia Quispe, một lãnh đạo của tổ chức này cho biết: “Đôi khi phụ nữ không dám ly hôn vì phải sống phụ thuộc vào chồng. Do đó họ thường chịu đựng các hành vi bạo lực. Tuy nhiên thời gian gần đây, khi nhiều tổ chức hỗ trợ công việc cho phụ nữ ra đời, nhiều người đã dám đứng lên đấu tranh để thoát khỏi cuộc sống tồi tệ đó”.

Hiện, bà Quispe và bà Strauss đều có kế hoạch mở rộng quy mô, tiến tới vận hành các tuyến xe bus nhỏ, rẻ hơn và có thể tiếp cận được với nhiều người hơn. Bà Strauss cho rằng, các dịch vụ tương tự nên có ở mọi quốc gia. “Sự an toàn của người dân và việc vi phạm quyền phụ nữ không chỉ xảy ra ở Bolivia. Do đó, mô hình tương tự nên được triển khai rộng hơn trên thế giới”, bà nhấn mạnh.