Thành phố Huế: Thúc đẩy khoa học-công nghệ và chuyển đổi số

Là một trong những địa phương tiên phong trong chuyển đổi số, thành phố đã tạo dấu ấn rõ nét trong hành trình ứng dụng khoa học-công nghệ và chuyển đổi số, khuyến khích đổi mới sáng tạo trên mọi lĩnh vực của đời sống tại địa phương.

Không phải là địa phương mạnh về ngân sách, nhưng nhờ lựa chọn mô hình phù hợp xu thế, cùng với sự nỗ lực, quyết tâm của chính quyền, thành phố Huế đã từng bước kiến tạo nên mô hình chuyển đổi số cấp tỉnh điển hình.

Lấy người dân làm trung tâm phục vụ

Thành phố Huế được đánh giá là một trong những địa phương có nhiều nỗ lực ứng dụng khoa học-công nghệ và công tác chuyển đổi số, tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế-xã hội, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số gắn với chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Theo đại diện Sở Khoa học và Công nghệ, những năm gần đây, thành phố đã gặt hái nhiều thành công đáng chú ý như: Danh hiệu “Thành phố thông minh sáng tạo nhất châu Á” vào năm 2019 và 5 năm liên tục giành Giải thưởng Sao Khuê cho nền tảng số Hue-S. Đây là minh chứng cho sự tiên phong trong ứng dụng công nghệ vào công tác quản lý đô thị và phục vụ người dân.

Đến nay, thành phố đã cung cấp hơn 20 tiện ích đô thị thông minh với hơn 1,3 triệu người sử dụng nền tảng Hue-S. Các chỉ số đánh giá hiệu quả quản lý và dịch vụ công đều có sự cải thiện vượt bậc.

Đại diện Sở Khoa học và Công nghệ thành phố chia sẻ, trong xu thế toàn cầu hóa và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, việc xây dựng đô thị thông minh không còn là lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu tất yếu. Đặc biệt, với thành phố Huế - nơi giàu truyền thống văn hóa, lịch sử - việc ứng dụng công nghệ để nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo tồn di sản và phát triển bền vững là mục tiêu chiến lược.

Với quan điểm lấy người dân làm trung tâm, từ năm 2018, tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế) đã xây dựng và ban hành đề án phát triển dịch vụ đô thị thông minh đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 với điểm nhấn là việc thành lập Trung tâm Giám sát, điều hành đô thị thông minh (gọi tắt là Trung tâm IOC), nơi được xem là trái tim của dịch vụ đô thị thông minh thành phố Huế.

Trung tâm IOC, các dịch vụ đô thị thông minh đã từng bước được đưa vào vận hành, đạt được những kết quả hết sức thiết thực. Cùng với đó là bài toán kết nối thông tin giữa người dân, doanh nghiệp và chính quyền được đặt ra và nền tảng dịch vụ đô thị thông minh trên ứng dụng di động Hue-S được xây dựng với mục tiêu đó.

Hue-S vừa triển khai các dịch vụ đô thị thông minh phục vụ người dân, doanh nghiệp, vừa ứng dụng chính quyền số phục vụ công tác chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước trên địa bàn thành phố - đại diện Sở Khoa học và Công nghệ thành phố chia sẻ. Thông qua các dịch vụ đô thị thông minh được cung cấp, chất lượng cuộc sống của người dân được nâng cao.

Trung tâm IOC đã vận hành các dịch vụ đô thị thông minh hiệu quả như: Phản ánh hiện trường, giám sát đô thị thông qua cảm biến camera, giám sát thông tin báo chí, giám sát dịch vụ hành chính công, cảnh báo mạng lưới đô thị thông minh, giám sát quảng cáo điện tử, giám sát môi trường, thẻ điện tử, giám sát tàu cá, giám sát bảo đảm an toàn thông tin; hỗ trợ công tác phòng chống thiên tai và bảo đảm điều kiện các giải pháp làm việc trực tuyến.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cùng tham gia vào việc xây dựng các ứng dụng phục vụ đô thị thông minh, phát huy vai trò động lực cung cấp sản phẩm dịch vụ công nghệ.

Thành phố Huế đã ban hành kế hoạch cải thiện và nâng cao Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII), với mục tiêu đưa thành phố lọt vào nhóm 10 địa phương dẫn đầu toàn quốc về chỉ số PII trong năm 2025.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở Khoa học và Công nghệ, một số trụ cột phản ánh đầu ra và tác động thực tế của đổi mới sáng tạo vẫn còn hạn chế. Các chỉ số về tỷ lệ doanh nghiệp có hoạt động nghiên cứu và phát triển, số doanh nghiệp khoa học-công nghệ, đầu tư đổi mới sáng tạo, mức độ bảo hộ sở hữu trí tuệ còn khiêm tốn...

Theo các chuyên gia, dữ liệu PII không chỉ là số đo, mà còn để thành phố nhận diện điểm mạnh và những hạn chế trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Từ kết quả chỉ số PII của năm 2024, thành phố đã đề ra nhiều giải pháp để cải thiện đồng đều ở cả yếu tố nền tảng như hạ tầng số, doanh nghiệp nghiên cứu phát triển và cả các chỉ tiêu đầu ra như: Số bằng sáng chế, doanh nghiệp khoa học-công nghệ, giá trị tác động đến sản xuất, đời sống.

Điều quan trọng là phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm của từng ngành, từng địa phương trong việc cải thiện chỉ số này.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Nguyễn Văn Phương cho biết: sau một thời gian chính thức vận hành mô hình chính quyền 2 cấp từ ngày 1/7, bộ máy hành chính của thành phố Huế hoạt động trơn tru, thông suốt, không để xảy ra gián đoạn trong xử lý công việc, bảo đảm phục vụ tốt người dân và doanh nghiệp.

Về cải cách hành chính, thành phố Huế tiếp tục duy trì trong Top đầu toàn quốc.

Chỉ số cải cách hành chính (PAR Index) hiện xếp thứ 7; chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) xếp thứ 6 - là năm thứ tư liên tiếp thành phố Huế nằm trong Top 10 cả nước.

Theo số liệu cập nhật đến cuối tháng 7, thành phố Huế nằm trong nhóm địa phương dẫn đầu cả nước (100%) về tỷ lệ hoàn thành nhiệm vụ của chính quyền cấp xã; đứng thứ 3 toàn quốc về hoàn thành các chỉ tiêu cấp tỉnh (14/14 nhiệm vụ hoàn thành), ông Nguyễn Văn Phương nhấn mạnh.

Mô hình chuyển đổi số điển hình

Tại thành phố Huế có hơn 73,3% số doanh nghiệp nhỏ và vừa ứng dụng nền tảng số vào quy trình sản xuất, kinh doanh và giao dịch trên môi trường kỹ thuật số. Những hệ thống công nghệ này không chỉ giúp cơ quan nhà nước cải thiện hiệu quả quản lý, mà còn mang lại nhiều lợi ích trực tiếp cho các đơn vị kinh doanh.

Nhà sáng lập Công ty Bạch Mã Herbals, bà Lê Thị Như Quỳnh cho biết: “Việc sử dụng nền tảng công nghệ số đã giúp đơn vị đẩy mạnh đơn hàng, mở rộng kênh phân phối và tối ưu hóa quy trình vận hành. Không chỉ được hỗ trợ về tài chính và kỹ thuật, các doanh nghiệp trẻ tại thành phố còn được tiếp cận và sử dụng miễn phí nhiều nền tảng số do thành phố đầu tư”.

Đến nay, thành phố Huế có tổng cộng 359 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ số và 229 doanh nghiệp khai thác hiệu quả các nền tảng kỹ thuật số, đặc biệt trong các ngành giáo dục, y tế, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao.

Mục tiêu là trong năm 2025, thành phố đạt 100% số tiêu chí về chính quyền số, hơn 90% số dịch vụ công đạt cấp độ 4, kinh tế số chiếm 15-20% GRDP, tất cả các cơ quan triển khai Cloud và hơn 300 doanh nghiệp công nghệ số.

Để hiện thực hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW (ngày 22/12/2024) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Thành ủy Huế cụ thể hóa bằng Chương trình hành động số 115-Ctr/TU ngày 24/2/2025. Đây là bước đi chiến lược nhằm tạo động lực phát triển toàn diện cho thành phố trong giai đoạn mới.

Chương trình đặt mục tiêu tạo ra bước ngoặt lớn, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế-xã hội, định hình lại mô hình phát triển theo hướng hiện đại, bền vững và hiệu quả.

Ngoài ra, thành phố hướng đến mục tiêu trở thành “Đô thị di sản có bản sắc, thông minh, thích ứng với biến đổi, xanh, sạch, đẹp, an toàn và phát triển bền vững”.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Anh Tiến, giảng viên Trường đại học Y-Dược (Đại học Huế) cho rằng, cần phát huy vai trò quan trọng của đội ngũ trí thức của thành phố trong phát triển khoa học-công nghệ theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW. Trong đó, cần tập trung vào 4 trục hành động chính, đó là: Nghiên cứu và ứng dụng khoa học-công nghệ; dẫn dắt chuyển đổi số trong giáo dục, y tế và hành chính công; thúc đẩy khởi nghiệp công nghệ và tham mưu chính sách, lan tỏa tri thức đến cộng đồng.

Các lĩnh vực trọng tâm cần đột phá tại Huế bao gồm: Y tế thông minh, giáo dục gắn với công nghệ, di sản-văn hóa-du lịch thông minh và nông nghiệp công nghệ cao.

Để triển khai thành công Nghị quyết số 57-NQ/TW rất cần sự tham gia của toàn xã hội. Người dân và cộng đồng doanh nghiệp là trung tâm của tiến trình chuyển đổi số, trong khi đội ngũ trí thức và các nhà khoa học giữ vai trò then chốt trong quá trình đổi mới, sáng tạo và phát triển công nghệ.

Từ những nền tảng đã đạt được, Huế đang tiếp tục xây dựng chiến lược dài hạn để phát triển khoa học-công nghệ và chuyển đổi số một cách đồng bộ. Việc kết hợp hài hòa giữa truyền thống và công nghệ hiện đại, giữa di sản và đổi mới sáng tạo, sẽ là chìa khóa để thành phố phát triển thành đô thị thông minh có bản sắc, đóng vai trò đầu tàu trong khu vực miền trung-Tây Nguyên.

Chính quyền đã phát huy vai trò kiến tạo, quản lý xã hội và cung cấp dịch vụ công cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp tham gia vào hệ thống thông tin của thành phố.

Để đạt mục tiêu vào Top 10 tỉnh, thành phố trong cả nước về chỉ số PII trong năm 2025, Huế đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm khơi thông tiềm năng, bứt phá đạt thứ hạng cao về PII. Trong đó, tập trung phát triển nguồn nhân lực và nghiên cứu; hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo; cải thiện cơ sở hạ tầng và môi trường đầu tư; thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu.