Chính sách về đất đai đang có nhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ để khơi thông các nguồn lực.
Chính sách về đất đai đang có nhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ để khơi thông các nguồn lực.

Sửa đổi quy định về thời điểm tính tiền sử dụng đất để tạo động lực cho doanh nghiệp

Sau hơn hai năm triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đã giúp tạo động lực quan trọng cho sự phát triển của thành phố. Song, thực tế cho thấy vẫn tồn tại những điểm nghẽn cần sớm tháo gỡ.

Yêu cầu này càng trở nên bức bách hơn khi sau hợp nhất, Thành phố Hồ Chí Minh trong không gian mới càng cần những cơ chế đặc thù lớn hơn để hướng mục tiêu trở thành siêu đô thị.

Giải quyết nhu cầu bức thiết cho doanh nghiệp

Trong các phiên thảo luận về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu cho rằng, để Thành phố Hồ Chí Minh phát huy hết được tiềm năng, thế mạnh thì nhiều chính sách cần được tháo gỡ, bổ sung.

Trong đó, vấn đề về thời điểm định giá đất trong các dự án BT (xây dựng-chuyển giao), một trong những khó khăn, vướng mắc tồn tại nhiều năm, có sự tác động rất lớn đến hàng trăm doanh nghiệp với lượng vốn khổng lồ, được nhiều đại biểu quan tâm.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) nêu ý kiến ủng hộ việc thanh toán các dự án BT bằng quỹ đất, đồng thời quy định làm rõ trách nhiệm thanh toán BT theo đúng quy định của pháp luật tại thời điểm ký hợp đồng.

31f56ce36a83e7ddbe92.jpg
Thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất cần những chính sách vượt trội để đáp ứng nhu cầu phát triển.

Tuy nhiên, để tránh rủi ro và thất thoát tài sản công, ông Hùng đề nghị bổ sung yêu cầu công khai toàn bộ thông tin về quỹ đất thanh toán, giá trị quỹ đất, phương pháp xác định giá và khối lượng công trình đã được kiểm toán trước khi thực hiện giao đất hoặc cho thuê đất để làm cơ sở pháp lý và minh bạch thông tin cho thị trường.

Phân tích sâu những điểm vướng trong quy định của chính sách về vấn đề này, nhiều ý kiến cũng cho rằng: Theo quy định của Luật Đất đai, thời điểm xác định giá đất đối với quỹ đất thanh toán cho hợp đồng BT là thời điểm Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư.

Thế nhưng, quy định này bất cập và gây thiệt hại cho doanh nghiệp trong trường hợp dự án đã được nhà đầu tư thực hiện xong và bàn giao đối tác, có kiểm toán Nhà nước kiểm toán nhưng nhiều năm sau địa phương mới ban hành quyết định giao đất.

z7271602866685-44c81a550d7e16514219ce817683a2fd.jpg
Nhiều dự án bất động sản đang gặp khó khăn về thời điểm xác định giá đất (Ảnh: THẾ ANH)

Trong khi đó, Luật PPP quy định: Giá đất dự kiến của quỹ đất thanh toán cho dự án BT được tính căn cứ trên bảng giá đất tại thời điểm lập dự án, lập hồ sơ mời thầu. Tưởng như doanh nghiệp sẽ hưởng lợi từ quy định này nhưng thực tế vẫn nảy sinh vấn đề, đặc biệt là với các dự án BT bị chậm bàn giao đất.

Nhất là trong trường hợp, thời điểm ban hành quyết định giao đất, bàn giao quỹ đất của Nhà nước và thời điểm nhà đầu tư ký hợp đồng thực hiện dự án BT quá xa nhau sẽ khiến nhà đầu tư thiệt đơn thiệt kép khi phải chịu chênh lệch tiền sử dụng đất rất lớn dù lỗi không thuộc về họ.

Đại biểu Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng nêu vấn đề: Nhiều doanh nghiệp sau 5-9 năm hoàn thành, bàn giao dự án theo hợp đồng BT mới được địa phương xem xét bàn giao quỹ đất thanh toán. Nhà đầu tư sẽ thiệt thòi lớn nếu tiếp tục áp dụng tiền sử dụng đất ở thời điểm giao đất.

Ông Hiếu kiến nghị, để tạo sự công bằng cho doanh nghiệp, với những trường hợp Nhà nước chậm bàn giao đất sau khi nhà đầu tư đã hoàn thành và bàn giao công trình thì thời điểm xác định tiền sử dụng đất để thanh toán hợp đồng BT phải được xác định ở thời điểm ít nhất cũng là thời điểm bàn giao công trình.

Bài toán hài hòa lợi ích

Liên quan đến bất cập này của chính sách này, Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) mới đây cũng đã có văn bản gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các bộ, ngành, góp ý cho dự thảo sửa đổi sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98.

HoREA đề xuất cần bổ sung quy định thời điểm xác định giá đất đối với quỹ đất thanh toán của hợp đồng BT cho nhà đầu tư là thời điểm ký hợp đồng BT, hoặc thời điểm nhà đầu tư hoàn thành bàn giao toàn bộ công trình của dự án BT.

Nêu trường hợp cụ thể, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA nêu thí dụ về hợp đồng dự án BT giữa Công ty MHL và Quân chủng Phòng không-Không quân (Bộ Quốc phòng). Cụ thể, nhà đầu tư đã ký thỏa thuận và chuyển một phần tiền cho Bộ Quốc phòng từ năm 2011. Tháng 11/2016, hai bên ký hợp đồng BT thực hiện. Đến tháng 2/2018, nhà đầu tư hoàn thành, bàn giao công trình cho Bộ Quốc phòng sau khi được kiểm toán bởi Kiểm toán Nhà nước. Theo hợp đồng, Công ty MHL được thanh toán bằng quỹ đất nằm trong hẻm tại số 448 Nguyễn Tất Thành, Quận 4 (nay là phường Xóm Chiếu).

3023510784726344913.jpg
Một khu đất được thanh toán theo hợp đồng BT (xây dựng-chuyển giao) nhưng nhà đầu tư chưa thể triển khai do thành phố và chủ đầu tư chưa xác định được thời điểm xác định tiền sử dụng đất.

Trong hợp đồng BT cũng đã quy định rõ thời điểm bàn giao đất cho Công ty MHL là trước ngày 30/11/2016. Như vậy, nhà đầu tư đã đủ điều kiện cần và đủ để được nhận đất theo quy định của pháp luật vào tháng 11/2016.

Tuy vậy, đến tháng 3/2025, doanh nghiệp mới được bàn giao đất nhưng hiện vẫn chưa triển khai dự án do “nút thắt” xác định thời điểm tính tiền sử dụng đất vẫn chưa được tháo gỡ.

Theo HoREA, trường hợp của công ty MHL cũng đang là thực trạng chung của hơn 100 dự án thực hiện hợp đồng BT gặp vướng mắc của các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố.

Từ câu chuyện của Công ty MHL cũng như nhiều doanh nghiệp khác, ông Lê Hoàng Châu cũng nhấn mạnh đến Nghị định số: 91/2025/NĐ-CP, ngày 24/4/2025 của Chính phủ khi Nghị định này cũng đã tháo gỡ vướng mắc về thời điểm xác định giá đất của quỹ đất thanh toán đối với các dự án BT tại khu đô thị mới Thủ Thiêm.

b2381948-896d-40ad-bdae-3f536b5bc149.jpg
Một dự án đang chờ triển khai tại khu đô thị mới Thủ Thiêm (Ảnh: THẾ ANH)

Bài học từ Nghị định 91 còn cho thấy, chính sách không chỉ nằm ở việc giải quyết một trường hợp cụ thể, mà ở cách tiếp cận thể chế: Đặt nguyên tắc tôn trọng hợp đồng, ổn định pháp lý và bảo đảm tính dự đoán lên hàng đầu.

Trong bối cảnh Quốc hội đang xem xét sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98, nhiều chuyên gia cho rằng tinh thần của Nghị định 91/2025 cần được xem như một khung tham chiếu quan trọng.

Nếu chính sách được điều chỉnh theo hướng thống nhất thời điểm xác định giá đất đối với các dự án BT đã hoàn thành và đã được Kiểm toán Nhà nước kiểm toán sẽ góp phần tạo môi trường đầu tư minh bạch, công bằng và bình đẳng giữa các doanh nghiệp. Giảm rủi ro pháp lý và ngăn ngừa xung đột hợp đồng, đặc biệt với các nhà đầu tư nước ngoài. Tạo động lực mới cho doanh nghiệp tham gia các dự án hạ tầng theo cơ chế PPP, giảm gánh nặng đầu tư công. Quan trọng nhất là nâng vị thế Việt Nam như một thị trường tôn trọng cam kết, đề cao sự nhất quán trong thực thi pháp luật.

Một cơ chế rõ ràng, minh bạch và thống nhất sẽ luôn là nền tảng vững chắc nhất để doanh nghiệp yên tâm đầu tư và để Việt Nam tiếp tục hấp dẫn trong dòng chảy đầu tư toàn cầu.

Có thể bạn quan tâm

Người dân, doanh nghiệp đang chờ thành phố công bố bảng giá đất áp dụng từ 1/1/2026.

Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng bảng giá đất theo nguyên tắc nào?

Dự thảo Bảng giá các loại đất lần đầu, áp dụng từ 1/1/2026 tại Thành phố Hồ Chí Minh được xây dựng có lộ trình, bảo đảm theo nguyên tắc thị trường và điều chỉnh cho phù hợp với tình hình biến động về giá đất của thành phố, đang nhận được nhiều ý kiến của chuyên gia.

Các đại biểu tại Lễ ra mắt Sàn thương mại điện tử B2B “xanh” tại Việt Nam-EcoHub tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Mở “sân chơi số” cho doanh nghiệp xanh

Trong bối cảnh các chuẩn mực thương mại toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng phát thải thấp, truy xuất minh bạch và tiêu chuẩn xanh, doanh nghiệp phải chuyển đổi để tăng tốc xuất khẩu. Sàn thương mại điện tử B2B “xanh” tại Việt Nam-EcoHub được kỳ vọng hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp phát triển bền vững.

Thành phố Hồ Chí Minh đang nỗ lực gỡ khó về chính sách cho các dự án bất động sản.

Thành phố Hồ Chí Minh: Gỡ vướng chính sách đất đai để khơi thông các nguồn lực

Hơn 100 dự án bất động sản tại Thành phố Hồ Chí Minh đã “đứng hình” suốt nhiều năm do liên quan đến thủ tục pháp lý, nhất là việc xác định thời điểm thực hiện của dự án. Việc chậm trễ trong thực thi chính sách đang vô tình gây nên sự lãng phí quá lớn đối với nguồn lực đất đai cho thành phố.

Thành phố Hồ Chí Minh đang khẩn trương xây dựng bảng giá đất mới cho năm 2026.

Xây dựng bảng giá đất có tính bền vững và nhu cầu người dân

Trong văn bản kiến nghị về xây dựng bảng giá đất gửi lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh mới đây, IEEr cho rằng, để ổn định kinh tế vĩ mô, việc xây dựng bảng giá đất có tính khoa học, sát với thực tiễn là điều kiện tiên quyết để thành phố phát triển, đáp ứng yêu cầu của người dân, doanh nghiệp.

Toà nhà Trung tâm tài chính quốc tế Saigon Marina tại Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: THẾ ANH)

Đột phá thể chế cho Trung tâm tài chính quốc tế

Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ phục vụ sự phát triển kinh tế-xã hội của Thành phố Hồ Chí Minh và vùng lân cận, mà còn có ý nghĩa huy động, phân bổ nguồn lực tài chính hiệu quả, thúc đẩy đổi mới thể chế, tạo động lực cho tăng trưởng của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập.

Thành phố Hồ Chí Minh đang gấp rút đưa vào vận hành Trung tâm Tài chính Quốc tế với mục tiêu lọt vào nhóm 50 trung tâm tài chính hàng đầu thế giới vào năm 2035.

Nhân lực chất lượng cao vận hành trung tâm tài chính quốc tế

Với mục tiêu lọt vào nhóm 50 trung tâm tài chính hàng đầu thế giới vào năm 2035, Thành phố Hồ Chí Minh cần vượt qua những "điểm nghẽn", từ minh bạch pháp lý, hạ tầng số, nguồn nhân lực tài chính-công nghệ đến chiến lược xây dựng thương hiệu quốc tế. Trong đó, yếu tố con người được xem là "chìa khóa" quyết định thành công.

Vận chuyển hàng hóa xuất, nhập khẩu tại Cảng Cát Lái, Thành phố Hồ Chí Minh.

Sử dụng hiệu quả phí hạ tầng cảng biển

Hơn ba năm triển khai thu phí hạ tầng cảng biển, Thành phố Hồ Chí Minh thu được hơn 8.000 tỷ đồng. Nguồn kinh phí này sẽ được ưu tiên đầu tư các công trình hạ tầng trọng điểm kết nối cụm cảng; đầu tư ứng dụng công nghệ quản lý cảng thông minh và hạ tầng giao thông số… nhằm giảm thiểu ùn tắc giao thông.

Người tiêu dùng tham gia thử thách phân loại rác tại nguồn.

Tăng trưởng bền vững từ chuyển đổi xanh

Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và suy thoái đa dạng sinh học đang tác động ngày càng nghiêm trọng đến môi trường. Để chung tay thích ứng, giảm thiểu các vấn đề này, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn không còn là lựa chọn mà đã trở thành con đường tất yếu để trở thành “chìa khóa” nâng cao chất lượng tăng trưởng.

Nhiều chính sách về đất đai và nhà ở được tháo gỡ đã giúp tăng nguồn thu cho ngân sách, đồng thời giúp nhiều người tiếp cận với nơi ở ổn định.

Tín hiệu tích cực trong tạo nguồn thu từ khai thác nguồn lực đất đai

10 tháng đầu năm 2025, Thành phố Hồ Chí Minh thu ngân sách hơn 75.195 tỷ đồng (tăng 353%) từ lĩnh vực tài nguyên và môi trường. Kết quả cho thấy nhiều tích cực từ hiệu quả công tác điều hành, lãnh đạo, chỉ đạo để khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai, vốn được xem là một trong những trụ cột phát triển của thành phố.

Theo khuyến cáo của cơ quan chức năng, người dân chỉ nên giao dịch vàng tại các tiệm vàng, cửa hàng được cấp phép, có uy tín và đầy đủ hóa đơn, chứng từ. (Ảnh: THẾ ANH)

Cẩn trọng rủi ro mua, bán vàng qua mạng

Nhu cầu mua, bán vàng trong dân rất lớn, nhưng các điểm kinh doanh vàng không đáp ứng đủ, nhiều khách hàng lại tìm đến các sàn giao dịch vàng qua mạng xã hội. Đây là cơ hội để các đối tượng lợi dụng trà trộn vàng giả, vàng kém chất lượng khiến nhiều người mắc bẫy.

Đại diện lãnh đạo Arobid và Vietcombank), Chi nhánh Thống Nhất và Chi nhánh Tân Bình ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với chủ đề “Liên minh doanh nghiệp số - Kết nối thịnh vượng Việt Nam".

Thúc đẩy hợp tác chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ cho doanh nghiệp địa phương

Mục tiêu chương trình hợp tác “Liên minh doanh nghiệp số-Kết nối thịnh vượng Việt Nam" là thúc đẩy tối thiểu 1.000 doanh nghiệp tham gia nền tảng thương mại điện tử B2B Marketplace tích hợp triển lãm số 3D toàn cầu trong giai đoạn đầu nhằm hình thành một cộng đồng doanh nghiệp số năng động và liên kết chặt chẽ.

Khách hàng trải nghiệm thanh toán số tại Nam A Bank.

Tăng tốc số hóa ngân hàng

Với chiến lược bài bản triển khai chuyển đổi số, các ngân hàng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua cải thiện hiệu suất, giảm chi phí và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Tuy nhiên, số hóa ngân hàng cũng đặt ra nhiều thách thức trong công tác bảo mật để bảo đảm quyền lợi cho khách hàng.