Nét đẹp hồn quê làng trầu Vị Thủy

Giữa nhịp sống hiện đại, nơi phố thị đang đổi thay từng ngày, vẫn còn đó làng trầu Vị Thủy (xã Vĩnh Thuận Đông, thành phố Cần Thơ) yên bình, mộc mạc với sắc xanh mướt mắt của những giàn trầu trải dài.

Ông Nguyễn Văn Đời, Giám đốc Hợp tác xã Trầu Vàng Vị Thủy chăm sóc vườn trầu của gia đình.
Ông Nguyễn Văn Đời, Giám đốc Hợp tác xã Trầu Vàng Vị Thủy chăm sóc vườn trầu của gia đình.

Nơi đây, người dân gắn bó với nghề trồng trầu trăm năm tuổi, lưu giữ nét đẹp hồn quê chân chất, đậm đà bản sắc vùng sông nước Cửu Long.

Hồn quê trong mỗi lá trầu

Từ trung tâm thành phố Cần Thơ xuôi về hướng xã Vĩnh Thuận Đông, con đường bê-tông nhỏ uốn mình giữa hai hàng dừa soi bóng. Càng đi sâu, không gian càng ngập trong sắc xanh của những giàn trầu mướt mắt. Hương trầu cay nồng, dìu dịu lan tỏa khắp lối đi, khiến ai ghé qua cũng phải dừng lại hít hà, cảm nhận hồn quê đang ngân lên trong từng tán lá. Làng trầu Vị Thủy được mệnh danh là “vương quốc trầu lá” của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Cả xã hiện có gần 200 hộ theo nghề, canh tác trên diện tích hơn 40 ha, tập trung nhiều ở Ấp 5 và Ấp 7. Trầu nơi đây là giống trầu vàng, lá dày, thơm và vị cay nồng đặc trưng - thứ hương vị khiến người sành trầu ở miền Tây Nam Bộ nhớ mãi. Hơn trăm năm qua, cây trầu đã gắn bó cùng người dân xã Vĩnh Thuận Đông như một phần máu thịt. “Không có trầu thì coi như thiếu hơi thở quê”, bà Nguyễn Thị Lèo ở Ấp 7 nói vui.

Trầu được người dân trồng quanh năm, hái lá cung cấp cho các chợ lớn ở các tỉnh, thành phố lân cận, thậm chí đưa ra tận miền trung. Dù nghề trồng trầu có lúc thăng trầm theo giá cả thị trường, người dân vẫn kiên trì bám trụ, giữ nghề tổ tiên truyền lại. Nhằm ổn định đầu ra, cuối năm 2019, nông dân trong xã đã thành lập Hợp tác xã Trầu Vàng Vị Thủy với 24 thành viên, canh tác 16 ha. Từ ngày vào hợp tác xã, nông dân đoàn kết sản xuất, cùng thống nhất thời gian thu hoạch, tránh tình trạng cung vượt cầu, bị thương lái ép giá.

Giám đốc Hợp tác xã Nguyễn Văn Đời chia sẻ: “Hồi chưa vô hợp tác xã, bán trầu khó khăn lắm, có khi trầu đầy vườn mà không ai mua. Giờ thì khác rồi, bẻ trầu có định kỳ, có thương lái thu mua tận nơi, giá cả ổn định hơn. Nhờ vậy tôi nuôi hai đứa con học đại học, cuộc sống khá lên từng ngày”. Theo ông Đời, mỗi tháng hợp tác xã cung ứng cho thị trường khoảng 5.000-6.000 ốp trầu (mỗi ốp 100 lá). Dịp Tết, nhu cầu tăng gấp 3-4 lần, giá cao gấp đôi so với ngày thường. Nhiều hộ trong làng thu lãi hàng chục triệu đồng mỗi tháng, vượt xa các loại cây trồng khác như lúa hay mía.

Bà Tuyết Thị Hai ở Ấp 7 chia sẻ thêm: “Một công đất trồng trầu, nếu chăm kỹ mỗi tháng lời 9-10 triệu đồng. Cây trầu không phụ lòng người đâu. Cực thì có cực, nhưng trầu sống khỏe, người trồng có ăn. Nhờ cây trầu mà nhiều nhà trong xóm tôi thoát nghèo, có của ăn của để”. Không chỉ dừng lại ở lá trầu tươi, các nhà khoa học và doanh nghiệp đã đến tìm hiểu, nghiên cứu chiết xuất tinh dầu trầu để làm dầu gió, dầu gội, kẹo và dung dịch vệ sinh. Những bước đi này mở ra hướng tiêu thụ bền vững hơn, giúp nông dân tăng thêm thu nhập và giữ nghề lâu dài.

Từ cây trầu đến du lịch cộng đồng

Từ năm 2022, làng trầu Vị Thủy bắt đầu được định hướng phát triển du lịch cộng đồng. Hợp tác xã Trầu Vàng được tham quan, học tập mô hình du lịch sinh thái tại các tỉnh Bến Tre (cũ) và Trà Vinh (cũ), nay là tỉnh Vĩnh Long. Nhiều hộ dân sau đó tham gia lớp tập huấn về du lịch nông nghiệp, học cách đón khách, phục vụ ăn uống và giới thiệu văn hóa địa phương.

Ông Đời phấn khởi cho biết: “Một công trầu khi còn nhỏ, mỗi tháng bẻ cũng được vài triệu. Khi trầu trưởng thành, năng suất cao, thu nhập lên cả chục triệu, thậm chí hơn. Nếu kết hợp du lịch, khách đến tham quan têm trầu, ăn cơm quê thì giá trị cây trầu còn cao hơn nhiều”. Ông Phạm Văn Bằng, Phó Trưởng phòng Văn hóa-Xã hội xã Vĩnh Thuận Đông cho biết: “Chúng tôi đã lập đề án phát triển làng trầu Vị Thủy thành điểm du lịch cộng đồng, dự kiến triển khai trong năm 2025.

Địa phương sẽ đầu tư cơ sở vật chất, nâng cấp đường vào làng, dựng cổng chào, biển chỉ dẫn, trồng thêm cau, hoa kiểng, phục dựng cảnh tích Trầu Cau để tạo dấu ấn riêng”. Làng trầu cũng đã được công nhận là làng nghề truyền thống duy nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là cơ sở quan trọng để quảng bá thương hiệu “Trầu Vàng Vị Thủy” ra thị trường trong và ngoài nước.

Theo đề án phát triển du lịch cộng đồng của tỉnh Hậu Giang (trước khi sáp nhập), việc khai thác các làng nghề phải gắn với gìn giữ giá trị văn hóa. Riêng làng trầu Vị Thủy sẽ phát triển theo hướng vừa sản xuất nông nghiệp, vừa làm du lịch trải nghiệm: Cho khách tham quan quy trình trồng, hái, têm trầu, tái hiện Sự tích Trầu Cau, chế biến các sản phẩm đặc trưng từ trầu. Không chỉ dừng lại ở phát triển kinh tế, mô hình này còn góp phần bảo tồn văn hóa dân gian, tạo việc làm tại chỗ cho người dân địa phương, nhất là phụ nữ và thanh niên.

Theo ông Phạm Văn Bằng, chính quyền địa phương đang tích cực vận động người dân chỉnh trang cảnh quan, xây dựng tuyến đường “xanh-sạch-đẹp”, trồng cau, hoa quanh vườn trầu để tạo không gian hấp dẫn. Xã cũng phối hợp các cơ quan chức năng hỗ trợ kỹ thuật trồng trầu theo hướng an toàn, giảm chi phí, tăng chất lượng sản phẩm. “Lãnh đạo thành phố rất quan tâm, đã quy hoạch làng trầu trở thành làng du lịch hiện đại trong tương lai. Mục tiêu của chúng tôi là giúp người dân nâng cao thu nhập nhưng vẫn giữ được nét đẹp truyền thống, để làng nghề sống mãi với thời gian”, ông Bằng chia sẻ.

Có thể bạn quan tâm

Màu xanh của các loại cây rau, trong đó có lục bình bên dòng sông Cái Lớn, đoạn qua TP Cần Thơ.

Sinh kế từ lục bình

Cái Lớn, Cái Bé (tỉnh An Giang) là dòng sông cặp đôi duy nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nơi đây, người dân bền bỉ bám đất, bám sông để mưu sinh đầy sáng tạo, trong đó có nghề đan lục bình đem lại thu nhập ổn định và cuộc sống bình yên.

Sạt lở nhấn chìm nhiều nhà dân xuống sông Hậu.

Nỗi lo lắng sạt lở ở cù lao

Trên địa bàn xã Mỹ Hòa Hưng, tỉnh An Giang gần đây xảy ra nhiều vụ sạt lở, sụp lún đất ven bờ sông Hậu với diễn biến nhanh và phức tạp, ảnh hưởng đời sống, tài sản và sinh hoạt của nhiều hộ dân.

Chính quyền và nhân dân khắc phục sự cố vỡ một đoạn cồn Sơn của thành phố Cần Thơ.

Bảo vệ mùa màng trước triều cường lịch sử

Mùa nước nổi năm nay kết hợp triều cường và mưa lớn gây thiệt hại lớn đến đời sống cũng như sản xuất của người dân Đồng bằng sông Cửu Long. Tại nhiều nơi, chính quyền địa phương và nhân dân đã cùng nhau đồng tâm, hợp sức chống chọi với mực nước dâng cao, bảo vệ thành công mùa màng và sinh kế.

Mô hình trồng sen mùa nước nổi tại xã Tân Hòa, thành phố Cần Thơ.

Lan tỏa mô hình sản xuất “thuận thiên”

Sau khi Nghị quyết 120 của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu được triển khai, nhiều nông dân ở thành phố Cần Thơ đã thay đổi cách nghĩ, cách làm. Thay vì chống lại tự nhiên, họ chọn cách thuận theo quy luật đất - nước - mùa vụ để canh tác hiệu quả, tiết kiệm chi phí.

Vườn rau đọt choại nhìn từ trên cao.

Đặc sản độc đáo đất miền Tây

Rau choại từ một loại dây hoang dại ở rừng tràm, rừng dừa nước nay trở thành đặc sản được săn tìm, giúp nhiều hộ dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng thoát nghèo, ổn định cuộc sống. Theo nhiều nông dân, dây choại có sức sống dẻo dai, thích ứng với mọi điều kiện thời tiết.

Tuyến đê biển quốc gia đoạn đi qua ấp Giồng Bàn, xã Long Vĩnh bị sạt lở chân đê, dài 70m.

Khắc phục sạt lở ven sông, bờ biển

Thời gian qua, tình trạng sạt lở trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long diễn biến phức tạp, gây thiệt hại sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến sinh kế của nhân dân.

Nhiều ngôi nhà ở Đồng Tháp bị đổ sụp xuống sông do sạt lở.

Chủ động, linh hoạt ứng phó với biến đổi khí hậu

Đồng bằng sông Cửu Long là vùng kinh tế trọng điểm của cả nước. Tuy nhiên, nơi đây luôn phải đối mặt nhiều thách thức do tác động của biến đổi khí hậu gây ra. Trước thực trạng này, các địa phương trong vùng có nhiều giải pháp nhằm hạn chế thiệt hại, thích ứng với điều kiện cực đoan của thiên nhiên.

Dự án Hạ tầng thiết yếu hỗ trợ phát triển vùng cây ăn trái hoa kiểng khu vực Mỏ Cày Bắc và Chợ Lách vừa hoàn thành đưa vào sử dụng.

Hoàn thiện hệ thống thủy lợi, thúc đẩy phát triển kinh tế

Những năm gần đây, hệ thống thủy lợi tại khu vực các cù lao Minh, Bảo và An Hóa (Vĩnh Long) được đầu tư nhằm ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân. Nhờ vậy, nhiều “túi nước ngọt” được hình thành giúp tưới tiêu vườn cây ăn quả, ruộng lúa, hoa màu.

Nông dân Vĩnh Bình, tỉnh An Giang thu hoạch tôm càng xanh bán cho thương lái.

Xứ sở tôm càng xanh chuyển mình

Vĩnh Bình từng được ví như “rốn phèn” của vùng Miệt Thứ, tỉnh An Giang, với muôn vàn khó khăn. Ngày nay, địa phương này đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành một “xứ sở tôm càng xanh”.

Thành viên Hợp tác xã Sản xuất nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến kiểm tra lưới bao quanh vùng nuôi trữ cá.

Nuôi trữ cá kết hợp du lịch sinh thái mùa nước nổi

Khi nước lũ (mùa nước nổi) tràn đồng cũng là lúc bà con nông dân đầu nguồn của tỉnh Đồng Tháp triển khai thực hiện mô hình nuôi trữ cá trên đồng ruộng. Mô hình này vừa góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tránh kiểu đánh bắt tận diệt, vừa có lợi thế khai thác du lịch theo mùa.

Chế biến các sản phẩm từ dừa tại tỉnh Vĩnh Long đã tạo nhiều việc làm cho lao động nông thôn.

Vĩnh Long phát triển bền vững ngành dừa

Sau sáp nhập, tỉnh Vĩnh Long có diện tích dừa lớn nhất khu vực và cả nước với khoảng 120 nghìn ha, chiếm gần 50% diện tích của cả nước. Địa phương đang tập trung xây dựng vùng sản xuất tập trung có mã số vùng trồng để phục vụ chế biến và xuất khẩu dừa bền vững.

Hệ thống tưới nhỏ giọt do Viện Nghiên cứu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long chuyển giao tại phường Vĩnh Châu.

Giải pháp hiệu quả giảm nguy cơ cạn kiệt nguồn nước ngầm

Vĩnh Châu, thành phố Cần Thơ là nơi chuyên canh trồng hành tím lớn nhất cả nước, với diện tích gần 7.000 ha. Nguồn nước tưới tiêu phục vụ sản xuất ở đây chủ yếu khai thác từ mạch nước ngầm. Tuy nhiên, trước tác động của biến đổi khí hậu và việc khai thác quá mức, nguồn nước ngầm ngày càng suy giảm nghiêm trọng.

Hoạt động thả cá về tự nhiên nhằm đa dạng nguồn lợi thủy sản được tổ chức tại thành phố Cần Thơ.

Bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản

Thành phố Cần Thơ có nhiều ao, hồ, sông, rạch,... mang đến những lợi ích không nhỏ về nguồn lợi thủy sản. Tuy nhiên, trước những ảnh hưởng do biến đổi khí hậu, nạn đánh bắt trái phép,… nguồn thủy sản tại địa phương ít nhiều bị ảnh hưởng. Bảo vệ nguồn lợi, phát triển nuôi trồng thủy sản đang là việc được địa phương chú trọng.

Ông Lê Văn Sấm bên ao nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao

Hiệu quả từ ứng dụng nuôi tôm công nghệ cao

Gần 20 năm theo nghề nuôi tôm, ông Lê Văn Sấm, (sinh năm 1958, ngụ xã Thạnh Hải, tỉnh Vĩnh Long) chuyển dần từ cách nuôi truyền thống sang ứng dụng công nghệ cao thu lợi nhuận hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Ông đã hỗ trợ, giúp giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Ao Bà Om, phường Nguyệt Hóa, tỉnh Vĩnh Long rợp bóng cây cổ thụ.

Trải nghiệm du lịch xanh, thân thiện môi trường

Những năm gần đây, tỉnh Vĩnh Long không ngừng phát huy vai trò của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch xanh, thân thiện môi trường. Nhiều sản phẩm mới lạ, hấp dẫn du khách trong nước và nước ngoài được hình thành, góp phần tạo động lực thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương.

Lối vào khu dân cư khóm Sa Phô nằm dọc tuyến sông Cửa Lớn (thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau) bị sạt lở làm hư hỏng.

Cà Mau ứng phó tình trạng sạt lở đất ven sông

Vào mùa mưa hằng năm, tình trạng sạt lở đất ven sông lại trở nên “nóng” tại nhiều địa phương vùng sông nước Cà Mau, gây bất an cho người dân, đe dọa đời sống, sản xuất và làm hư hỏng nhiều công trình hạ tầng.

Sếu đầu đỏ tại Vườn quốc gia Tràm Chim. (Ảnh tư liệu Vườn quốc gia Tràm Chim)

Bảo tồn và phát triển sếu đầu đỏ tại Tràm Chim

Sau một thời gian dài vắng bóng, sếu đầu đỏ - loài chim quý hiếm đứng trước nguy cơ tuyệt chủng - đã chính thức quay trở lại Vườn quốc gia Tràm Chim (huyện Tam Nông, Đồng Tháp) để được nuôi dưỡng và phục hồi.

Thu hoạch lúa nhìn từ trên cao.

Hạt gạo miền Tây “chuyển mình”

Trong bối cảnh “ba biến”: biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng toàn cầu tác động ngày càng sâu sắc đến sản xuất nông nghiệp, ngành hàng lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long đang đứng trước yêu cầu đổi mới toàn diện. Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh” do Chính phủ phê duyệt không chỉ là một chiến lược kinh tế, mà còn là lời giải mang tính căn cơ cho bài toán sinh kế, môi trường và hội nhập. Trong hành trình này, nông dân và hợp tác xã chính là chủ thể trung tâm, là lực lượng quyết định thành, bại của đề án.
Sơ chế yến tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Thương mại, dịch vụ Trí Sơn.

Tiền Giang phát triển nghề nuôi chim yến

Tiền Giang là địa phương đứng thứ hai cả nước (sau Kiên Giang) về phát triển mô hình dẫn dụ và gây nuôi chim yến. Những năm gần đây, số lượng người nuôi tăng lên, nhưng sản lượng tổ yến giảm và đầu ra hạn chế đã gây không ít khó khăn. Việc nâng cao chất lượng và đẩy mạnh liên kết sản xuất, tiêu thụ là hướng đi cần thiết để nghề phát triển bền vững.
Khu vực xử lý nước thải tại trang trại nuôi tôm của Công ty TNHH nuôi trồng thủy sản Tuấn Hiền.

Hiệu quả từ mô hình nuôi tôm công nghệ cao

Tỉnh Tiền Giang có diện tích nuôi tôm hơn 8.000 ha; trong đó, nuôi thâm canh khoảng 3.000 ha, nuôi quảng canh cải tiến hơn 5.000 ha; sản lượng thu hoạch hằng năm ước đạt 21.000 tấn. Các mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao không chỉ mang lại nguồn thu nhập bền vững cho người dân mà còn mở ra hướng đi mới cho một nền nông nghiệp hiện đại, thân thiện môi trường.
Một công trình điện gió ở Bạc Liêu.

Phát triển nguồn năng lượng sạch ở Bạc Liêu

Bạc Liêu là tỉnh tiên phong ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước trong việc xây dựng các dự án điện gió ngoài khơi. Đến nay, tỉnh đã thu hút các doanh nghiệp trong, ngoài nước đầu tư phát triển 10 dự án điện gió và một dự án điện khí. Năm 2024, tổng sản lượng điện các nguồn năng lượng sạch của tỉnh đã phát lên lưới điện là 1.436,2 triệu kWh, mở ra bước phát triển mới về năng lượng sạch, năng lượng tái tạo của địa phương và nhiều tỉnh trong khu vực...
Bờ kè Cái Răng, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ. (Ảnh NGỌC HÂN)

Cần Thơ xây dựng công trình thủy lợi đa mục tiêu

Với chiến lược dài hạn và phương thức chủ động, thành phố Cần Thơ đang phát huy hiệu quả các công trình thủy lợi, góp phần phòng, chống thiên tai, phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao chất lượng sống đô thị và thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu