Kinh tế tư nhân – Hạt nhân mới của hành trình tăng trưởng xanh

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh biến đổi khí hậu trở thành thách thức sống còn của nhân loại, tăng trưởng xanh đã không còn là một lựa chọn, mà là con đường tất yếu để các quốc gia duy trì sức cạnh tranh và bảo đảm phát triển bền vững.

Thu hái chè ở Lào Cai. (Ảnh: THANH SƠN)
Thu hái chè ở Lào Cai. (Ảnh: THANH SƠN)

Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ tại COP26 (tháng 11/2021), về đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để hiện thực hóa mục tiêu này, bên cạnh vai trò định hướng, kiến tạo của Nhà nước, khu vực kinh tế tư nhân cần được xác định là lực lượng trung tâm.

Nghị quyết 68 đã khẳng định: “Trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia, công nghiệp hóa hiện đại hóa, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững…”.

Đồng thời, Nghị quyết cũng đặt ra mục tiêu cụ thể đến năm 2030, khu vực kinh tế tư nhân sẽ đóng góp 55-58% GDP, đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 10-12%/năm, và hình thành đội ngũ doanh nghiệp dân tộc có đủ năng lực cạnh tranh, vươn ra khu vực và toàn cầu.

Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị đã xác định phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng của nền kinh tế; đồng thời, thúc đẩy tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn và bảo vệ môi trường là những trụ cột trong mô hình phát triển mới. Không những là bước tiến trong tư duy, chính sách này còn mở ra cơ hội để khu vực tư nhân tham gia sâu rộng hơn vào tiến trình chuyển đổi xanh.

Các chuyên gia cho rằng, trên phạm vi toàn cầu, khái niệm tăng trưởng xanh đã trở thành định hướng chủ đạo của nhiều nền kinh tế. Các quốc gia phát triển đồng loạt đưa ra chiến lược giảm phát thải, thúc đẩy năng lượng tái tạo và xây dựng hệ thống pháp lý cho kinh tế tuần hoàn.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đồng thời đối diện với áp lực và cơ hội. Áp lực chủ yếu xuất phát từ yêu cầu cắt giảm cường độ carbon trong sản xuất và xuất khẩu, đặc biệt nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của những thị trường trọng điểm như Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ.

Ngược lại, cơ hội đến từ khả năng tiếp cận ngày càng lớn các dòng vốn xanh quốc tế, cùng với lợi thế của một quốc gia đi sau có điều kiện tiếp nhận trực tiếp công nghệ hiện đại, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và định hình mô hình kinh tế tuần hoàn ngay từ giai đoạn khởi đầu.

Điều này cho thấy, tăng trưởng xanh không còn dừng ở khái niệm lý thuyết, mà đã trở thành xu hướng thực tiễn, định hình lại cục diện thương mại toàn cầu. Trong bối cảnh ấy, khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam phải chủ động tham gia và trở thành lực lượng nòng cốt trong chuyển đổi xanh, để nền kinh tế không bị tụt hậu, mà ngược lại, có thể vươn lên đón đầu chu kỳ phát triển mới.

Có thể bạn quan tâm

Rừng đóng vai trò quan trọng trong chiến lược đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero).

Rừng xanh đến Net Zero

Trong chiến lược giảm phát thải và đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, rừng đóng vai trò quan trọng. Không chỉ là “lá phổi xanh” của hành tinh, rừng còn là nơi hấp thụ tự nhiên lượng khí CO₂, góp phần cân bằng khí nhà kính.

Các chuyên gia, diễn giả trong nước và quốc tế tại 1 trong rất nhiều phiên thảo luận khác nhau trong khuôn khổ diễn đàn. (Ảnh: HNV)

Việt Nam có khả năng vượt rủi ro nếu chuyển đổi xanh tích cực, hiệu quả

Hưởng ứng tinh thần “Tiên phong đổi mới, Kiến tạo tương lai” của Diễn đàn Kinh tế xanh (GEF) 2025 tại Hà Nội vào ngày 27/11 do Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) tổ chức, các đối tác quốc tế và Việt Nam đều nhận thức đây chính là thời điểm để dẫn dắt, để kiến tạo và hành động.

Những tán rừng ở thôn 3, xã Tiên An, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam (cũ), nay là xã Thạnh Bình (Đà Nẵng). (Ảnh TÙNG LÂM)

Giai đoạn mới cho thị trường carbon

Sau COP30, các thỏa thuận toàn cầu, đặc biệt là những quy định liên quan đến Điều 6 của Thỏa thuận Paris, đang mở ra một giai đoạn mới cho thị trường carbon. Việt Nam cũng đang khẩn trương chuẩn bị vận hành thị trường carbon trong nước từ 2028 và tăng cường hội nhập sâu rộng hơn với các cơ chế trao đổi tín chỉ carbon quốc tế.

Toàn cảnh hội thảo.

Thúc đẩy vận hành hiệu quả thị trường carbon tại Việt Nam

Việc xây dựng và phát triển thị trường carbon cùng các cơ chế quản lý, trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon là giải pháp quan trọng nhằm thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và hoàn thiện cơ chế chính sách về lĩnh vực tín chỉ carbon hiện nay.

Kiểm tra và bảo dưỡng pin năng lượng mặt trời ở Nhà máy nước sạch Aquaone Hậu Giang. (Ảnh: QUỐC TUẤN)

Chuyển đổi kép trong doanh nghiệp

Trong dòng chảy của nền kinh tế số và xanh toàn cầu, chuyển đổi kép (chuyển đổi số và chuyển đổi xanh) không còn là khái niệm trừu tượng mà trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và hướng tới phát triển bền vững. 

Mô hình trồng rừng keo ở Thanh Hóa giúp hấp thụ khí CO2, góp phần giảm phát thải khí nhà kính. (Ảnh: TTXVN)

Tạo “lợi thế cạnh tranh xanh”, nâng tầm nông sản Việt

Nhằm thúc đẩy chuyển đổi hệ thống sản xuất trồng trọt theo hướng phát thải thấp, thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao hiệu quả sản xuất và cải thiện sinh kế cho người dân, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa công bố Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2050” (gọi tắt là Đề án)

Toàn cảnh hội thảo.

Xây dựng mô hình quản lý điểm đến hiệu quả hướng tới du lịch xanh

Ngày 31/10, tại Hà Nội, Hiệp hội Du lịch Việt Nam tổ chức Hội thảo tham vấn xây dựng Dự án Mô hình quản lý điểm đến du lịch hiệu quả, hướng tới môi trường du lịch xanh, không rác thải nhựa và carbon thấp, thu hút sự tham gia của các đơn vị quản lý điểm đến và nhiều chuyên gia du lịch.

Cả nước đã ghi nhận hơn 600 công trình xanh với tổng diện tích gần 17 triệu m², cùng hơn 183.000 ô-tô điện và gần 1.000 xe buýt điện đang lưu hành.

Ngành vận tải thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh

Tại Tuần lễ “Công trình xanh, giao thông xanh Việt Nam 2025” - diễn đàn lớn về chuyển đổi xanh đang diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp đã cùng thảo luận, trao đổi sáng kiến nhằm giảm phát thải, sử dụng năng lượng hiệu quả và phát triển hạ tầng bền vững.

Ban điều hành hội thảo. (Ảnh: TL)

Sớm ban hành quy chuẩn xử lý khí thải động cơ diesel

Theo các chuyên gia, cần sớm ban hành quy chuẩn Việt Nam về dung dịch xử lý khí thải động cơ diesel. Bên cạnh đó, cần có các chính sách hỗ trợ từ các quỹ phát triển bền vững để doanh nghiệp sản xuất tiếp tục đầu tư nghiên cứu các giải pháp hiệu quả xử lý khí thải.

Quang cảnh Hội thảo quốc tế “Thực hành kinh doanh có trách nhiệm trong nền kinh tế xanh toàn cầu”.

Thực hành kinh doanh có trách nhiệm trong nền kinh tế xanh toàn cầu

Sáng 24/10, tại Đà Nẵng, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị thành phố Đà Nẵng, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Chi nhánh miền trung-Tây Nguyên, Tổ chức Catalyste+ (Canada) phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức hội thảo quốc tế “Thực hành kinh doanh có trách nhiệm trong nền kinh tế xanh toàn cầu”.

Các đại biểu thực hiện nghi thức ấn nút khởi động Trung tâm Hydrogen xanh Việt Nam. (Ảnh: GIZ)

Khánh thành Trung tâm Hydrogen xanh Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày 23/10, Trung tâm Hydrogen xanh Việt Nam chính thức được khánh thành tại Trường đại học Việt-Đức (Thành phố Hồ Chí Minh), đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực của Việt Nam hướng tới xây dựng nền kinh tế hydrogen xanh và thúc đẩy quá trình chuyển dịch năng lượng bền vững.

Cột tua-bin điện gió thuộc Công ty cổ phần Phong điện Thuận Bình, tỉnh Lâm Đồng.

Gỡ nút thắt chính sách với năng lượng sạch

Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 chỉ rõ: Chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng còn nhiều bất cập, chậm được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện; thủ tục hành chính còn rườm rà… 

Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung chủ trì Hội nghị công bố Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2050” sáng 22/10, tại Hà Nội.

Cụ thể hóa mục tiêu nông nghiệp xanh: Công bố Đề án sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt

Đề án sản xuất giảm phát thải trong lĩnh vực trồng trọt không chỉ là một chương trình của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, mà là phong trào hành động quốc gia, là lời cam kết của nông nghiệp Việt Nam trước thế giới về trách nhiệm ứng phó biến đổi khí hậu và con đường phát triển xanh, bền vững.