Trong y học, luôn có những khoảnh khắc giành giật sự sống đầy kịch tính khi ranh giới chỉ tính bằng từng phút mong manh. Trường hợp của chị S.K, sản phụ người Campuchia mang hội chứng Marfan (một rối loạn di truyền, ảnh hưởng đến mô liên kết có chức năng hỗ trợ, neo giữ các cơ quan và cấu trúc trong cơ thể, thường ảnh hưởng đến tim, mạch máu, xương, phổi,…) bị bóc tách động mạch chủ cấp tính loại A khi đang ở thai kỳ thứ 38 là một câu chuyện như thế.
Một tháng sau khi tái khám trong tình trạng sức khỏe ổn định, chị S.K không giấu được xúc động khi nhắc lại khoảnh khắc đầy lo lắng đó. Chị cho biết: “Khi nghe tin mình mắc bệnh nguy hiểm trong lúc mang thai, bản thân đã vô cùng hoang mang và gần như tuyệt vọng. May mắn thay, nhờ sự can thiệp kịp thời và chăm sóc tận tình của đội ngũ y bác sĩ, ca phẫu thuật đã diễn ra thành công tốt đẹp”.
Theo bác sĩ Nguyễn Thái An, Trưởng khoa Hồi sức phẫu thuật tim, Bệnh viện Chợ Rẫy, sản phụ được chuyển đến bệnh viện vào giữa tháng 10 trong tình trạng đau ngực dữ dội, nghi ngờ bóc tách động mạch chủ. Nhờ sự cảnh giác của tuyến trước, bệnh nhân được chuyển viện trong thời gian vàng, giúp các bác sĩ có cơ hội can thiệp trước khi biến chứng trở nên không thể cứu vãn.
Kết quả chẩn đoán cho thấy chị S.K mắc hội chứng Marfan và bị bóc tách động mạch chủ cấp tính loại A kèm phình gốc động mạch chủ, đây là tình trạng cực kỳ nguy hiểm, có thể cướp đi sinh mạng chỉ trong tích tắc.
Với hệ tuần hoàn tăng cao ở giai đoạn cuối thai kỳ, nguy cơ vỡ động mạch chủ ở bệnh nhân càng trở nên nguy cấp hơn. Ê-kíp bác sĩ nhận định đây là một ca bệnh hai mạng người và đòi hỏi phải có sự tính toán chính xác khi xử trí.
Trong phòng họp hội chẩn khẩn cấp, cả ê-kip bác sĩ tim mạch Bệnh viện Chợ Rẫy và sản khoa Bệnh viện Hùng Vương đứng trước quyết định khó khăn phải cứu con trước để nuôi cơ hội cứu mẹ.
Bác sĩ An chia sẻ: “Thách thức lớn nhất là nguy cơ chảy máu sau khi mổ lấy thai, nếu can thiệp động mạch chủ ngay, thai phụ có thể đối mặt với xuất huyết nguy hiểm. Chúng tôi phải chọn thời điểm thật chính xác để xử lý từng bước”.
Cuối cùng một quyết định giàu tính nhân văn và khoa học được đưa ra đó là mổ lấy thai cấp cứu trước. Ca phẫu thuật diễn ra trong sự hồi hộp tột độ, khi tiếng khóc chào đời của bé trai vang lên đã tiếp sức tinh thần to lớn để các y bác sĩ bước tiếp chặng đường gian nan phía sau.
24 giờ đến 36 giờ sau khi tình trạng sức khỏe của sản phụ tạm ổn định, ê-kíp tim mạch bước vào cuộc chiến thứ hai phẫu thuật sửa chữa tổn thương động mạch chủ. Đây là ca mổ kéo dài tám giờ với nhiều thách thức phức tạp do bệnh nhân có gốc động mạch chủ phình lớn và hở van nặng.
Trước thách thức đó, ê-kíp đã lựa chọn phương pháp thay toàn bộ gốc và đoạn động mạch chủ lên bằng mạch máu nhân tạo, đồng thời bảo tồn van động mạch chủ tự nhiên để bệnh nhân không phải dùng thuốc kháng đông suốt đời. Một quyết định mang tính nhân văn và tối ưu trong điều trị lâu dài.
Với người phụ nữ từng đối diện tử thần ngay trên bàn mổ, hạnh phúc lớn nhất bây giờ là được nhìn con trai khỏe mạnh và được tiếp tục sống bên gia đình.
Theo bác sĩ Thái An, hội chứng Marfan có tỷ lệ gặp 1/3000-1/5000 người nhưng không phải ai cũng bị bóc tách động mạch chủ khi mang thai. Trường hợp của sản phụ S.K là ca đầu tiên tại Bệnh viện Chợ Rẫy ghi nhận tổn thương nguy hiểm trong thai kỳ liên quan đến Marfan.
Các chuyên gia y tế đặc biệt khuyến cáo, phụ nữ mắc Marfan cần được tầm soát động mạch chủ trước khi mang thai và người thân cũng nên xét nghiệm di truyền vì bệnh có tính chất gia đình. Chủ động khám tim mạch trước và trong thai kỳ là biện pháp quan trọng để ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.
Bác sĩ Thái An nhấn mạnh: “Phụ nữ trước khi mang thai nên kiểm tra sức khỏe tim mạch vì hệ tuần hoàn trong thai kỳ hoạt động mạnh có thể làm bệnh tiềm ẩn trở nên nguy hiểm, nếu phát hiện sớm y học hoàn toàn có thể can thiệp cứu cả mẹ lẫn con”.
Câu chuyện của chị S.K không chỉ là phép màu của y học hiện đại mà còn nhắc nhở mọi người về giá trị của việc khám sức khỏe chủ động, đặc biệt là trong giai đoạn mang thai. Sự sống được cứu bởi đôi tay tài nghệ và bằng hệ thống y tế biết hợp lực, phát hiện kịp thời, hội chẩn quyết đoán và hành động đồng bộ giữa các bệnh viện.
