Hoàn thiện chính sách dân số và phòng bệnh, đáp ứng yêu cầu phát triển và chăm sóc sức khỏe nhân dân

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, hai dự án Luật Dân số và Luật Phòng bệnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện tinh thần đổi mới tư duy, hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm nâng cao chất lượng dân số, chủ động phòng bệnh, lấy người dân làm trung tâm.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan phát biểu. (Ảnh: DUY LINH)
Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan phát biểu. (Ảnh: DUY LINH)

Chuyển trọng tâm từ “dân số và kế hoạch hóa gia đình” sang “dân số và phát triển”

Chiều 10/11, tại phiên thảo luận ở hội trường Quốc hội về dự án Luật Dân số và dự án Luật Phòng bệnh, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đã giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm liên quan 2 dự án Luật Dân số và dự án Luật Phòng bệnh.

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, Luật Dân số lần này có phạm vi điều chỉnh rất rộng, bởi dân số liên quan trực tiếp đến con người trong toàn bộ quốc gia và gắn với hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội.

Trong quá trình xây dựng dự án luật, Bộ Y tế đã rà soát khoảng 60 luật và bộ luật có quy định liên quan dân số và quyền con người như Luật Trẻ em, Luật Người cao tuổi, Luật Thanh niên, Luật Bình đẳng giới, Bộ luật Lao động, Luật Việc làm, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Cư trú, Luật Giáo dục, Luật Xây dựng, Luật Nông nghiệp...

Theo Bộ trưởng, các nội dung về quy mô, cơ cấu, phân bố, chất lượng dân số đều đã được thể hiện trong nhiều văn bản pháp luật khác nhau. Do đó, Luật Dân số lần này được xây dựng theo tinh thần Nghị quyết 21 Trung ương (năm 2017), Kết luận 149 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 72 của Trung ương, nhằm cụ thể hóa định hướng mới về dân số và phát triển.

Một thay đổi căn bản của dự luật là chuyển từ cách tiếp cận “dân số và chính sách kế hoạch hóa gia đình” sang “dân số và phát triển”, bảo đảm giải quyết đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bố và chất lượng dân số trong mối quan hệ với phát triển kinh tế-xã hội.

“Chính vì vậy trong dự án luật có các quy định liên quan khi xây dựng các chính sách phát triển kinh tế-xã hội phải tính đến yếu tố liên quan đến dân số, với mục tiêu tạo cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện các chính sách dân số ở một tầm cao mới”, Bộ trưởng Y tế nhấn mạnh.

ndo_br_img-20251110-171109.jpg
Quang cảnh phiên họp của Quốc hội chiều 10/11. (Ảnh: DUY LINH)

Bộ trưởng cho biết, dự thảo Luật Dân số gồm 6 nhóm nội dung chính: Duy trì mức sinh thay thế; Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; Thích ứng với già hóa dân số và dân số giảm; Nâng cao chất lượng dân số; Công tác truyền thông, vận động, giáo dục về dân số; Các điều kiện bảo đảm triển khai thực hiện.

Với tinh thần “luật khung”, dự thảo quy định rõ nguyên tắc, còn các nội dung chi tiết về đối tượng, phạm vi, nguồn lực sẽ do Chính phủ quy định phù hợp với từng giai đoạn phát triển.

Về nguồn lực, Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là vấn đề cần được tính toán cả trước mắt và lâu dài, bởi việc thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số đòi hỏi đầu tư rất lớn. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều nước như Nhật Bản, Hàn Quốc đã dành nguồn ngân sách rất lớn cho chính sách dân số, song vẫn gặp nhiều thách thức. Vì vậy, Việt Nam cần có giải pháp tổng thể, huy động sự vào cuộc của tất cả bộ, ngành, địa phương, không chỉ riêng ngành y tế.

Thể chế hóa tư duy “chủ động phòng bệnh”, lấy người dân làm trung tâm

ndo_br_img-20251110-171118.jpg
Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan phát biểu. (Ảnh: DUY LINH)

Đối với dự án Luật Phòng bệnh, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, sau đại dịch Covid-19, việc hoàn thiện pháp luật liên quan đến công tác phòng bệnh là hết sức cấp thiết.

Qua rà soát, có tới 63 luật hiện hành có nội dung liên quan đến phòng bệnh và nâng cao sức khỏe, được chia thành ba nhóm chính: Nhóm quy định trực tiếp về lĩnh vực y tế, gồm 10 luật như Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân (1989) và các luật chuyên ngành khác.

Nhóm quy định liên quan chăm sóc sức khỏe, như Bộ luật Lao động, Luật Người cao tuổi, Luật Người khuyết tật, Luật Trẻ em, Pháp lệnh ưu đãi người có công, các quy định pháp luật về quốc phòng, an ninh, bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình.

Nhóm quy định liên quan các yếu tố tác động đến sức khỏe, như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên, Luật Đất đai, Luật Thể dục thể thao, Luật Phòng cháy, chữa cháy...

Theo Bộ trưởng, Luật Phòng bệnh thể chế hóa quan điểm của Đảng nêu tại Nghị quyết 20 và Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị: Chuyển tư duy từ “chữa bệnh” sang “chủ động phòng bệnh”, lấy người dân làm trung tâm và phòng bệnh suốt đời, phòng bệnh từ sớm, từ xa.

Dự thảo luật tập trung vào các nội dung chính gồm: Phòng, chống bệnh truyền nhiễm; Phòng, chống bệnh không lây nhiễm; Phòng, chống rối loạn sức khỏe tâm thần; Kiểm soát yếu tố nguy cơ, dinh dưỡng trong phòng bệnh; Các điều kiện bảo đảm cho công tác phòng bệnh.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế, mà là trách nhiệm của toàn hệ thống chính trị, của nhiều cấp, nhiều ngành. Do đó, Luật Phòng bệnh được thiết kế theo hướng luật khung, quy định nguyên tắc, chính sách cơ bản, còn các luật chuyên ngành, nghị định và thông tư sẽ cụ thể hóa sau.

Bộ trưởng nêu rõ, với tinh thần cầu thị và trách nhiệm cao nhất, Bộ Y tế sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội để rà soát, chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật, trình Quốc hội thông qua.

“Chúng tôi rất mong các vị đại biểu Quốc hội ủng hộ, để hai dự án Luật Dân số và Luật Phòng bệnh được thông qua ngay tại kỳ họp này, tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho công tác dân số, chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân trong giai đoạn mới”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.

Có thể bạn quan tâm

Ảnh minh họa

Tăng cường hiệu quả trong chiến lược cai nghiện thuốc lá

Hiện nay, các sản phẩm thay thế nicotine truyền thống đã và đang được sử dụng rộng rãi trong chương trình cai thuốc lá quốc gia và được hướng dẫn cụ thể trong Sổ tay hướng dẫn tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá tại Việt Nam do Bộ Y tế cung cấp. Tuy nhiên, hiệu quả của các biện pháp này chưa đạt kỳ vọng trong thực tiễn.

Ê-kíp áp dụng kỹ thuật đặt điện cực theo dõi chức năng liên tục trong lúc bệnh nhân mắc u thần kinh đệm nhu mô não kích thước lớn.

Đặt điện cực định vị vùng chức năng trong phẫu thuật u thần kinh đệm lan tỏa

Lần đầu tiên tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, ê-kíp áp dụng kỹ thuật đặt điện cực theo dõi chức năng liên tục trong lúc bệnh nhân mắc u thần kinh đệm nhu mô não kích thước lớn được gây mê toàn thân, thay thế cho phương pháp mổ thức tỉnh vốn khó áp dụng với khối u quá lớn và thời gian mổ kéo dài.

Đề xuất thí điểm mô hình chăm sóc bán trú đối với người cao tuổi

Đề xuất thí điểm mô hình chăm sóc bán trú đối với người cao tuổi

Góp ý kiến vào Chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, đại biểu Quốc hội đề nghị nghiên cứu, hoàn thiện chính sách đẩy mạnh thu hút nguồn lực xã hội phát triển mạnh cơ sở dưỡng lão, chăm sóc người cao tuổi; hoàn thiện tiêu chuẩn kỹ thuật đối với cơ sở dưỡng lão; thí điểm mô hình chăm sóc bán trú đối với người cao tuổi...

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Chí Dũng (giữa) chia sẻ tại tọa đàm.

Chia sẻ kiến thức về bệnh teo cơ tủy

Teo cơ tủy là bệnh di truyền hiếm gặp do khiếm khuyết gene SMN1, khiến tế bào thần kinh vận động thoái hóa và cơ bắp dần yếu đi. Việc nâng cao nhận thức xã hội về bệnh teo cơ tủy sẽ tạo môi trường hỗ trợ tích cực cho trẻ mắc bệnh, giúp cộng đồng nâng cao nhận thức, chủ động trong phát hiện sớm và điều trị đúng cách căn bệnh này.

Bộ 15 tiêu chí chất lượng cho Phòng khám răng-hàm-mặt do Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh ban hành.

Nha khoa Kim dẫn đầu chất lượng phòng khám răng-hàm-mặt do Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh công bố

Theo đánh giá định kỳ mới nhất từ Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, hệ thống Nha Khoa Kim đã thiết lập kỷ lục ấn tượng, khi là đơn vị duy nhất dẫn đầu liên tiếp trong suốt 11 tuần. Kết quả này dựa trên 15 tiêu chí kiểm định, ghi nhận năng lực chuyên môn vượt trội, quy trình khám chữa bệnh nghiêm ngặt và dịch vụ khách hàng uy tín.