Cú sốc từ khí hậu và di cư

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo, các cú sốc khí hậu đang làm trầm trọng thêm tình hình xung đột tại nhiều quốc gia, khiến tỷ lệ tử vong tăng cao, gây suy giảm kinh tế và dẫn tới làn sóng di cư. Giới chuyên gia thúc giục cộng đồng quốc tế khẩn trương giải quyết nạn di cư này, trong đó có hỗ trợ tài chính cho các quốc gia dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu.

Báo cáo mới đây của IMF nghiên cứu hơn 60 quốc gia thuộc danh sách các nước yếu kém và chịu ảnh hưởng của xung đột chỉ ra rằng, biến đổi khí hậu dù không phải là nguyên nhân gây ra xung đột nhưng lại làm trầm trọng thêm tình trạng bất ổn vốn có. IMF dự báo, biến đổi khí hậu có thể đẩy thêm 50 triệu người tại các nước kém phát triển vào cảnh đói ăn vào năm 2060. Đây cũng là nguyên nhân dẫn tới làn sóng di cư để tránh các tác động của biến đổi khí hậu. Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) nhấn mạnh, thế giới đã “chính thức bước vào kỷ nguyên di cư do khí hậu”.

Nhà khí hậu học người Nga Alexei Kokorin từng cảnh báo, nếu vấn đề biến đổi khí hậu diễn ra theo kịch bản xấu nhất thì gần 3 tỷ người sẽ phải di cư vì khí hậu vào cuối thế kỷ này. Phải hứng chịu những ảnh hưởng nghiêm trọng từ hạn hán, lũ lụt, nắng nóng cực đoan cho tới mực nước biển dâng cao, lâu nay, các quốc gia châu Phi luôn nằm trong số những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước biến đổi khí hậu. Theo Trung tâm Giám sát di trú nội địa của Hội đồng Tị nạn Na Uy, châu Phi ghi nhận hơn 7,5 triệu lượt di cư chỉ riêng trong năm 2022 do thảm họa thiên tai.

Báo cáo mới đây của IMF nghiên cứu hơn 60 quốc gia thuộc danh sách các nước yếu kém và chịu ảnh hưởng của xung đột chỉ ra rằng, biến đổi khí hậu dù không phải là nguyên nhân gây ra xung đột nhưng lại làm trầm trọng thêm tình trạng bất ổn vốn có.

Tổ chức nhân đạo Save the Children cho biết, tính đến cuối năm 2022, ít nhất 1,85 triệu trẻ em ở nam sa mạc Sahara thuộc châu Phi đã phải di dời nơi ở trong nước do thảm họa khí hậu. Đáng chú ý, con số này tăng gần gấp đôi so với thời điểm cuối năm 2021. Tổ chức này nêu rõ, khi mất nhà ở, trẻ em gần như mất tất cả mọi thứ, gồm cơ hội tiếp cận y tế, giáo dục, thực phẩm, sự an toàn.

Thực tế trên cho thấy, các nước nghèo cần nhiều quỹ hơn để bảo vệ mình khỏi tác động của thời tiết khắc nghiệt, giúp ngăn chặn việc người dân buộc phải chạy trốn sang nơi khác. Vấn đề tài chính lâu nay là thách thức lớn, gây nhiều tranh cãi trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu. Hiện các nước châu Phi mới chỉ nhận được 12% nguồn tài chính cần thiết để đối phó những hệ lụy nặng nề mà biến đổi khí hậu gây ra.

Tổ chức nhân đạo Save the Children cho biết, tính đến cuối năm 2022, ít nhất 1,85 triệu trẻ em ở nam sa mạc Sahara thuộc châu Phi đã phải di dời nơi ở trong nước do thảm họa khí hậu. Đáng chú ý, con số này tăng gần gấp đôi so với thời điểm cuối năm 2021.

Theo bà Mari Pangestu, cựu quan chức Ngân hàng Thế giới (WB), các nước đang phát triển ước tính cần từ 1.000 tỷ USD đến 3.000 tỷ USD mỗi năm để ứng phó biến đổi khí hậu. Việc thiếu hụt nguồn lực tài chính khiến những quốc gia này gặp khó khăn trong quá trình giảm lượng khí thải carbon và chuyển sang sử dụng năng lượng sạch.

Trong khi các nỗ lực giảm khí thải chưa đạt được mức như mong muốn thì cuộc khủng hoảng năng lượng do xung đột ở Ukraine đã ảnh hưởng đến lộ trình chuyển đổi xanh của không ít quốc gia, dẫn đến “vòng luẩn quẩn” là gia tăng khí thải gây hiệu ứng nhà kính ở châu Phi, châu Á.

Nhóm nghiên cứu Global Energy Monitor của Mỹ cho biết, sản lượng điện than ròng trên thế giới tiếp tục gia tăng; nhiều nhà máy mới đã mọc lên ở châu Á và thế giới sẽ phải trả giá đắt nếu không thể ngừng sử dụng than. Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nhu cầu về than của Ấn Độ đã tăng 8% vào năm 2022. Đức, một trong những quốc gia đi đầu về nỗ lực khử carbon, cũng phải tăng sản lượng điện than khi tình hình năng lượng trở nên nghiêm trọng do gián đoạn nguồn cung khí đốt từ Nga.

Phó Giám đốc IOM khu vực Đông Phi và Sừng châu Phi Justin McDermott nhấn mạnh rằng, giải quyết khủng hoảng khí hậu sẽ góp phần ổn định hoạt động di cư của con người, thúc đẩy hòa bình và tăng trưởng sinh thái. Hậu quả của biến đổi khí hậu đang len lỏi tới từng ngóc ngách trong đời sống con người. Đã đến lúc toàn thế giới phải hành động mạnh mẽ để chia sẻ công bằng trách nhiệm vì khí hậu và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xanh.

Có thể bạn quan tâm

(Ảnh: NGUYỄN AN/TTXVN)

Biển, hiệp ước và tương lai

Hiệp ước Địa Trung Hải: Một biển, Một hiệp ước, Một tương lai” vừa chính thức ra mắt, đánh dấu bước tiến lịch sử trong quan hệ giữa Liên minh châu Âu (EU) và các nước phía nam Địa Trung Hải. Hiệp ước được xem là nền tảng quan trọng để kiến tạo một không gian Địa Trung Hải gắn kết, hòa bình và thịnh vượng.

Người dân Palestine tại Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Xung đột tại Dải Gaza: Hy vọng mong manh

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất từng nhen lên hy vọng về chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm qua tại Dải Gaza. Thế nhưng, bất chấp những nỗ lực thúc đẩy của cộng đồng quốc tế, kế hoạch này đang bị bao phủ bởi một màn sương mù nghi kị do những mâu thuẫn về lợi ích chính trị và sự thiếu lòng tin giữa các bên.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Tân Hoa xã)

Mối lo “bong bóng AI”

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, là nhân tố quan trọng định hình bản đồ công nghệ toàn cầu. Khi “cơn sốt” AI ngày càng tăng nhiệt và chưa có dấu hiệu dừng lại, giới công nghệ đang bùng lên cuộc tranh luận: Liệu giá trị của thị trường AI có đang bị thổi phồng quá mức, trở thành “bong bóng” có thể vỡ bất cứ lúc nào?

(Ảnh minh họa: Tân hoa xã)

Hệ lụy từ dân số già

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) vừa công bố báo cáo hằng năm, qua đó khuyến cáo nhiều quốc gia cần nhanh chóng hành động để ngăn chặn đà tăng trưởng dân số chậm lại gây tổn hại nghiêm trọng triển vọng kinh tế dài hạn. Dân số già hóa cũng gây nhiều hệ lụy xã hội phức tạp.

Châu Âu đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo. (Ảnh minh họa)

Châu Âu cần tăng sức đề kháng

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cảnh báo, "lục địa già" đang ngày càng dễ tổn thương trước các cú sốc như thuế quan của Mỹ, đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo (AI).

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng làm việc với Cố vấn đối ngoại của Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Veronika Musilova. Ảnh: Hương Giang. (Ảnh: Phóng viên TTXVN tại Bỉ)

Kết nối khu vực vì sự thịnh vượng chung

Với chủ đề “Cùng nhau kiến tạo một tương lai vững mạnh, thịnh vượng và an toàn”, Diễn đàn Bộ trưởng Liên minh châu Âu (EU)-Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lần thứ 4 đã khai mạc tại thủ đô Brussels, Bỉ.

Ảnh https://cop30.br.

COP30 - Phép thử về tinh thần đoàn kết

Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về (COP30) tại Belem, Brazil đang bước vào giai đoạn cam go nhất, với những cuộc đàm phán đến đêm muộn để tháo gỡ khó khăn. 

Trụ sở Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) châu Phi tại Addis Ababa, Ethiopia. (Ảnh: Tân Hoa xã)

Châu Phi oằn mình đối phó những khó khăn chồng chất

Châu Phi đang căng mình chống chọi với dịch tả và sốt xuất huyết bùng phát tồi tệ nhất 25 năm qua. Sự oằn mình chống đỡ của Lục địa đen lại càng thêm khó trong bối cảnh ngành y tế toàn cầu rơi vào trạng thái tài chính ngày càng eo hẹp do bị cắt nguồn tài trợ.

Các nhà ngoại giao G7 nhóm họp tại Canada. Ảnh: G7

Mùa đông khắc nghiệt ở Ukraine

Một mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt về nhiều mặt đang chờ Ukraine ở phía trước. Hệ thống sưởi ấm bị gián đoạn nghiêm trọng do giao tranh; ngọn lửa đoàn kết mà phương Tây dành cho Ukraine cũng có tín hiệu dần nguội với những tranh cãi quyết liệt chung quanh kế hoạch hỗ trợ tài chính cho Kiev.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu trong một cuộc họp báo ở Berlin. Ảnh: THX/TTXVN

Nền kinh tế Đức đứng trước ngã rẽ đầy thử thách

Hội đồng các chuyên gia Đức vừa công bố báo cáo thường niên 2025, với những đánh giá mang tính cảnh báo về triển vọng không mấy sáng sủa của nền kinh tế lớn nhất châu Âu. Theo đó, các gói kích thích và quỹ đầu tư khổng lồ chưa phát huy hiệu quả để đưa kinh tế Đức thoát khỏi khủng hoảng.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì sự đoàn kết của khu vực Mỹ Latinh và Caribe, đồng thời nhận định đây là thời điểm thích hợp để thảo luận về chủ đề này tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ IX của Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC). (Ảnh: TTXVN)

CELAC-EU: Khẳng định cam kết hợp tác lâu dài

Hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư giữa Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latin và Caribe (CELAC) với Liên minh châu Âu (EU), diễn ra tại Colombia, được kỳ vọng thúc đẩy cam kết về “bộ ba chuyển đổi” gồm năng lượng-kỹ thuật số-môi trường, nhằm thiết lập lộ trình hợp tác cho hai năm tiếp theo giữa hai khu vực.

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. (Ảnh tư liệu: AA/TTXVN)

Hội đồng Bảo an dỡ bỏ lệnh trừng phạt với Tổng thống lâm thời Syria: Tấm thẻ thông hành

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vừa thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo về dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. Quyết định của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh giúp Tổng thống Syria kịp thời có “tấm thẻ thông hành” cho chuyến công du tới Nhà trắng trong tuần này.

(Ảnh minh họa)

Báo động chảy máu chất xám

Nhiều quốc gia trên thế giới sẵn sàng mời gọi đội ngũ y tế từ các nước nghèo với mức lương hấp dẫn. Hàn Quốc là một trong những nước có nhiều chuyên gia giỏi ở lĩnh vực khoa học, công nghệ ra đi tìm “chân trời mới”. Thực trạng này đang làm dấy lên mối lo ngại chảy máu chất xám lĩnh vực y tế và khoa học, công nghệ toàn cầu.

Người dân lấy nước uống để giải nhiệt trong ngày nắng nóng tại Rome, Italy. (Ảnh: THX/TTXVN)

Mục tiêu khí hậu của EU

Mục tiêu khí hậu 2040 của EU được xem là bước ngoặt trong nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu, khẳng định cam kết của châu Âu đối với thế giới là chủ động, hợp tác, hướng tới một tương lai hài hòa giữa phát triển và bảo vệ hành tinh chung.

Đoàn xe chở hàng viện trợ nhân đạo tại Deir al-Balah, miền trung Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Bảo vệ nền tảng sinh tồn

Ngày quốc tế phòng, chống khai thác môi trường trong chiến tranh và xung đột vũ trang 6/11 năm nay tiếp tục là dịp để thế giới nâng cao nhận thức về những tác động của chiến tranh và xung đột đối với môi trường.

Quang cảnh tại các gian hàng trưng bày tại Tuần lễ Năng lượng Nga. (Ảnh: THÙY VÂN)

Huyết mạch của nền kinh tế

Cùng với sự phát triển bùng nổ của công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) và phương tiện giao thông “xanh”, nhu cầu về điện trên toàn cầu đang gia tăng nhanh chóng. Việc cung ứng đủ nguồn điện đã trở thành nhiệm vụ then chốt để các nước hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng.