Biến đổi khí hậu: Thảm họa cận kề

Theo nghiên cứu mới vừa được Viện Nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu Potsdam (PIK) công bố, ước tính đến năm 2050, biến đổi khí hậu sẽ gây tổn thất 38.000 tỷ USD/năm cho các nền kinh tế. Trong khi đó, thảm họa đang ngày càng cận kề khi thế giới chỉ còn 2 năm để hành động nhằm ngăn chặn tình trạng biến đổi khí hậu trở nên tồi tệ hơn.
Ảnh minh họa: https://www.pik-potsdam.de.
Ảnh minh họa: https://www.pik-potsdam.de.

Nghiên cứu của PIK ước tính đến năm 2050, biến đổi khí hậu sẽ gây thiệt hại tương đương 17% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của thế giới và mức tổn thất ước tính lên tới 38.000 tỷ USD/năm vào năm 2050. Người dân trên thế giới nghèo hơn vì biến đổi khí hậu; các nền kinh tế đều sẽ chịu tổn hại do biến đổi khí hậu, nhưng "nạn nhân" lớn nhất là các nước nghèo, nước đang phát triển. PIK chỉ ra rằng, nếu so với mức thiệt hại như ước tính nêu trên thì chi phí cho ngăn chặn biến đổi khí hậu vẫn là mức giá rẻ hơn rất nhiều.

Ước tính, để giới hạn mức độ ấm lên toàn cầu ở 2 độ C vào năm 2050, so với thời kỳ trước cách mạng công nghiệp, các quốc gia trên thế giới cần chi ra khoảng 6.000 tỷ USD, chưa bằng 1/6 tổn thất kinh tế nếu để nhiệt độ trái đất ấm lên, vượt mức 2 độ C.

Ước tính, để giới hạn mức độ ấm lên toàn cầu ở 2 độ C vào năm 2050, so với thời kỳ trước cách mạng công nghiệp, các quốc gia trên thế giới cần chi ra khoảng 6.000 tỷ USD, chưa bằng 1/6 tổn thất kinh tế nếu để nhiệt độ trái đất ấm lên, vượt mức 2 độ C.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra hiện nay là chính phủ các nước đang "siết hầu bao" trong việc chi tiêu cho các biện pháp giới hạn lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính cũng như các biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu.

Chẳng hạn tại châu Âu, Tổ chức Bàn tròn Công nghiệp châu Âu (ERT) cho biết, Lục địa già cần đầu tư 800 tỷ euro để đáp ứng các mục tiêu về khí hậu năm 2030 và cần tổng cộng 2.500 tỷ euro để hoàn thành quá trình chuyển đổi xanh vào năm 2050. Tuy nhiên, các biện pháp khuyến khích để thu hút đầu tư tư nhân vào giải quyết vấn đề nêu trên vẫn chưa có.

Ðể đạt mục tiêu đạt mức phát thải CO2 ròng bằng 0 vào năm 2050, đòi hỏi EU đầu tư lớn vào lưới điện, cơ sở lưu trữ năng lượng và thu hồi các-bon, nhưng từ năm 2010 đến năm 2018, tổng vốn đầu tư vào lưới điện ở các nước EU mới chỉ đạt khoảng 32 tỷ euro.

ERT cho biết thêm, nếu nguồn tài chính cho cải thiện hạ tầng năng lượng vẫn ở mức như trên cho đến năm 2050 thì mức chênh lệch giữa số vốn đầu tư và số tiền cần thiết sẽ là 60%. Vì vậy, ERT hối thúc các nhà hoạch định chính sách cần quan tâm giải quyết vấn đề này một cách khẩn cấp.

Tờ Financial Times mới đây đã cảnh báo vấn đề nêu trên và khẳng định, những khoản đầu tư lớn cho chống biến đổi khí hậu của châu Âu không thể chỉ do khu vực tư nhân gánh vác mà cần có sự hỗ trợ tích cực của chính phủ.

Tài chính cho chống biến đổi khí hậu dự kiến sẽ trở thành chủ đề nóng trong các cuộc đàm phán về khí hậu của Liên hợp quốc, dự kiến được tổ chức vào tháng 11/2024 tại Baku, Azerbaijan.

Giới phân tích nhận định, đây là thời hạn chót để các quốc gia trên thế giới thống nhất một mục tiêu mới về số tiền mà các nước công nghiệp hóa giàu có phải trả cho những quốc gia nghèo hơn, nhằm giúp những nước này đối phó với tình trạng nóng lên toàn cầu đang ngày càng nghiêm trọng.

Trước đây, các nước giàu từng cam kết sẽ chi 100 tỷ USD mỗi năm kể từ năm 2020 để giúp ngăn chặn trái đất ấm lên, nhưng trên thực tế họ đã không thực hiện đúng cam kết. Với việc hiểm họa biến đổi khí hậu đã cận kề, thiệt hại do các đợt nắng nóng gây chết người, hạn hán và mực nước biển dâng ngày càng cao, mức chi 100 tỷ USD như cam kết nêu trên hiện chỉ "như muối bỏ bể" so với nhu cầu thực tế. Tài chính cho chống biến đổi khí hậu và trách nhiệm của các nước giàu sẽ trở thành vấn đề gai góc tại hội nghị ở Baku tháng 11/2024.

Trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, một vấn đề cấp bách nữa đang đặt ra là quỹ thời gian không còn nhiều để ngăn chặn biến đổi khí hậu không diễn biến nhanh đến "mức tồi tệ".

Thư ký điều hành Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu (UNFCCC) Simon Stiell vừa cảnh báo cộng đồng quốc tế chỉ còn 2 năm để hành động nhằm ngăn chặn tình trạng biến đổi khí hậu trở nên tồi tệ hơn. Tuy nhiên, vấn đề trái đất nóng lên đang dần chệch ra khỏi chương trình nghị sự của các chính trị gia trên thế giới.

Theo ông Stiell, khoảng thời gian 2 năm tới có ý nghĩa quyết định đối với sự thành bại của cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Trong khi đó, giới khoa học cho biết, việc giảm 50% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030 là vô cùng quan trọng để hạn chế mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu ở 1,5 độ C - giới hạn giúp có thể tránh được những tác động nguy hiểm nhất của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, lượng phát thải khí CO2 trong lĩnh vực năng lượng của thế giới năm 2023 vẫn tăng cao kỷ lục và các cam kết hành động chống biến đổi khí hậu đến nay chưa thể đáp ứng mục tiêu giảm lượng khí thải toàn cầu vào năm 2030.

Ðể đưa thế giới thoát khỏi "hiểm họa cận kề" từ biến đổi khí hậu, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres mới đây kêu gọi đoàn kết để đương đầu với tình trạng khẩn cấp về khí hậu.

Ông đề nghị tất cả quốc gia cam kết thực hiện những đóng góp mới ở cấp quốc gia vào năm 2025, phù hợp với việc hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5 độ C. Theo đó, cần tăng gấp đôi kinh phí thích ứng lên ít nhất 40 tỷ USD hằng năm vào năm 2025 để bảo đảm công bằng về khí hậu.

Người đứng đầu Liên hợp quốc khẳng định Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) phải có trách nhiệm đặc biệt trong chống biến đổi khí hậu, bởi họ chịu trách nhiệm về 80% lượng khí thải toàn cầu.

Có thể bạn quan tâm

Người dân Palestine tại Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Xung đột tại Dải Gaza: Hy vọng mong manh

Kế hoạch hòa bình do Mỹ đề xuất từng nhen lên hy vọng về chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hơn hai năm qua tại Dải Gaza. Thế nhưng, bất chấp những nỗ lực thúc đẩy của cộng đồng quốc tế, kế hoạch này đang bị bao phủ bởi một màn sương mù nghi kị do những mâu thuẫn về lợi ích chính trị và sự thiếu lòng tin giữa các bên.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Tân Hoa xã)

Mối lo “bong bóng AI”

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, là nhân tố quan trọng định hình bản đồ công nghệ toàn cầu. Khi “cơn sốt” AI ngày càng tăng nhiệt và chưa có dấu hiệu dừng lại, giới công nghệ đang bùng lên cuộc tranh luận: Liệu giá trị của thị trường AI có đang bị thổi phồng quá mức, trở thành “bong bóng” có thể vỡ bất cứ lúc nào?

(Ảnh minh họa: Tân hoa xã)

Hệ lụy từ dân số già

Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) vừa công bố báo cáo hằng năm, qua đó khuyến cáo nhiều quốc gia cần nhanh chóng hành động để ngăn chặn đà tăng trưởng dân số chậm lại gây tổn hại nghiêm trọng triển vọng kinh tế dài hạn. Dân số già hóa cũng gây nhiều hệ lụy xã hội phức tạp.

Châu Âu đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo. (Ảnh minh họa)

Châu Âu cần tăng sức đề kháng

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cảnh báo, "lục địa già" đang ngày càng dễ tổn thương trước các cú sốc như thuế quan của Mỹ, đang tụt lại phía sau trong các lĩnh vực thúc đẩy tăng trưởng trong tương lai như trí tuệ nhân tạo (AI).

Thứ trưởng Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng làm việc với Cố vấn đối ngoại của Chủ tịch Hội đồng châu Âu, Veronika Musilova. Ảnh: Hương Giang. (Ảnh: Phóng viên TTXVN tại Bỉ)

Kết nối khu vực vì sự thịnh vượng chung

Với chủ đề “Cùng nhau kiến tạo một tương lai vững mạnh, thịnh vượng và an toàn”, Diễn đàn Bộ trưởng Liên minh châu Âu (EU)-Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương lần thứ 4 đã khai mạc tại thủ đô Brussels, Bỉ.

Ảnh https://cop30.br.

COP30 - Phép thử về tinh thần đoàn kết

Hội nghị lần thứ 30 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về (COP30) tại Belem, Brazil đang bước vào giai đoạn cam go nhất, với những cuộc đàm phán đến đêm muộn để tháo gỡ khó khăn. 

Trụ sở Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) châu Phi tại Addis Ababa, Ethiopia. (Ảnh: Tân Hoa xã)

Châu Phi oằn mình đối phó những khó khăn chồng chất

Châu Phi đang căng mình chống chọi với dịch tả và sốt xuất huyết bùng phát tồi tệ nhất 25 năm qua. Sự oằn mình chống đỡ của Lục địa đen lại càng thêm khó trong bối cảnh ngành y tế toàn cầu rơi vào trạng thái tài chính ngày càng eo hẹp do bị cắt nguồn tài trợ.

Các nhà ngoại giao G7 nhóm họp tại Canada. Ảnh: G7

Mùa đông khắc nghiệt ở Ukraine

Một mùa đông lạnh giá, khắc nghiệt về nhiều mặt đang chờ Ukraine ở phía trước. Hệ thống sưởi ấm bị gián đoạn nghiêm trọng do giao tranh; ngọn lửa đoàn kết mà phương Tây dành cho Ukraine cũng có tín hiệu dần nguội với những tranh cãi quyết liệt chung quanh kế hoạch hỗ trợ tài chính cho Kiev.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu trong một cuộc họp báo ở Berlin. Ảnh: THX/TTXVN

Nền kinh tế Đức đứng trước ngã rẽ đầy thử thách

Hội đồng các chuyên gia Đức vừa công bố báo cáo thường niên 2025, với những đánh giá mang tính cảnh báo về triển vọng không mấy sáng sủa của nền kinh tế lớn nhất châu Âu. Theo đó, các gói kích thích và quỹ đầu tư khổng lồ chưa phát huy hiệu quả để đưa kinh tế Đức thoát khỏi khủng hoảng.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì sự đoàn kết của khu vực Mỹ Latinh và Caribe, đồng thời nhận định đây là thời điểm thích hợp để thảo luận về chủ đề này tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ IX của Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribe (CELAC). (Ảnh: TTXVN)

CELAC-EU: Khẳng định cam kết hợp tác lâu dài

Hội nghị thượng đỉnh lần thứ tư giữa Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latin và Caribe (CELAC) với Liên minh châu Âu (EU), diễn ra tại Colombia, được kỳ vọng thúc đẩy cam kết về “bộ ba chuyển đổi” gồm năng lượng-kỹ thuật số-môi trường, nhằm thiết lập lộ trình hợp tác cho hai năm tiếp theo giữa hai khu vực.

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. (Ảnh tư liệu: AA/TTXVN)

Hội đồng Bảo an dỡ bỏ lệnh trừng phạt với Tổng thống lâm thời Syria: Tấm thẻ thông hành

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vừa thông qua nghị quyết do Mỹ soạn thảo về dỡ bỏ các lệnh trừng phạt nhằm vào Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa. Quyết định của tổ chức đa phương lớn nhất hành tinh giúp Tổng thống Syria kịp thời có “tấm thẻ thông hành” cho chuyến công du tới Nhà trắng trong tuần này.

(Ảnh minh họa)

Báo động chảy máu chất xám

Nhiều quốc gia trên thế giới sẵn sàng mời gọi đội ngũ y tế từ các nước nghèo với mức lương hấp dẫn. Hàn Quốc là một trong những nước có nhiều chuyên gia giỏi ở lĩnh vực khoa học, công nghệ ra đi tìm “chân trời mới”. Thực trạng này đang làm dấy lên mối lo ngại chảy máu chất xám lĩnh vực y tế và khoa học, công nghệ toàn cầu.

Người dân lấy nước uống để giải nhiệt trong ngày nắng nóng tại Rome, Italy. (Ảnh: THX/TTXVN)

Mục tiêu khí hậu của EU

Mục tiêu khí hậu 2040 của EU được xem là bước ngoặt trong nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu toàn cầu, khẳng định cam kết của châu Âu đối với thế giới là chủ động, hợp tác, hướng tới một tương lai hài hòa giữa phát triển và bảo vệ hành tinh chung.

Đoàn xe chở hàng viện trợ nhân đạo tại Deir al-Balah, miền trung Dải Gaza. (Ảnh: THX/TTXVN)

Bảo vệ nền tảng sinh tồn

Ngày quốc tế phòng, chống khai thác môi trường trong chiến tranh và xung đột vũ trang 6/11 năm nay tiếp tục là dịp để thế giới nâng cao nhận thức về những tác động của chiến tranh và xung đột đối với môi trường.

Quang cảnh tại các gian hàng trưng bày tại Tuần lễ Năng lượng Nga. (Ảnh: THÙY VÂN)

Huyết mạch của nền kinh tế

Cùng với sự phát triển bùng nổ của công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) và phương tiện giao thông “xanh”, nhu cầu về điện trên toàn cầu đang gia tăng nhanh chóng. Việc cung ứng đủ nguồn điện đã trở thành nhiệm vụ then chốt để các nước hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng.