Bảo vệ mùa màng trước triều cường lịch sử

Mùa nước nổi năm nay kết hợp triều cường và mưa lớn gây thiệt hại lớn đến đời sống cũng như sản xuất của người dân Đồng bằng sông Cửu Long. Tại nhiều nơi, chính quyền địa phương và nhân dân đã cùng nhau đồng tâm, hợp sức chống chọi với mực nước dâng cao, bảo vệ thành công mùa màng và sinh kế.

Chính quyền và nhân dân khắc phục sự cố vỡ một đoạn cồn Sơn của thành phố Cần Thơ.
Chính quyền và nhân dân khắc phục sự cố vỡ một đoạn cồn Sơn của thành phố Cần Thơ.

Ngày đêm hợp sức

Do chưa có đê bao khép kín, con nước cuối tháng 10/2025 quá cao đã trực tiếp uy hiếp vườn cây ăn trái rộng hơn 200 ha ở ấp 5, xã Mỹ Thành, tỉnh Đồng Tháp, với nhiều loại cây đặc sản như sầu riêng, mít, bưởi…

Để đối phó, nhiều hộ dân đã thuê hàng chục nhân công ngày, đêm túc trực để gia cố bờ bao, canh vườn mỗi khi mưa lớn. Ông Nguyễn Tấn Nghiệp, ngụ ấp 5, xã Mỹ Thành, tỉnh Đồng Tháp tâm sự: “Gia đình tôi đã bỏ ra hơn 30 triệu đồng mua vật tư, thuê nhân công ngày, đêm gia cố chung quanh. Tuy vậy, gia đình rất lo lắng vì triều cường năm nay quá lớn, kết hợp với những trận mưa rất to. Do đó, mình cố gắng giữ được lúc nào mừng lúc nấy”.

Sau khi mực nước rút xuống, chính quyền địa phương cùng nhân dân hợp sức đắp đập tạm ở những đầu kênh, gia cố thêm những khu vực đê thấp để ngăn con nước bên ngoài tràn vào. Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp 5 Trần Văn Hiệp cho biết: "Mực nước năm nay quá lớn cho nên chính quyền địa phương cùng nhân dân sớm đắp 7 đập tạm ở tất cả đầu kênh.

Nhờ vậy, các đợt triều cường sau này không ảnh hưởng trực tiếp đến vườn cây ăn trái. Ngoài ra, mỗi đợt triều cường dâng cao, lãnh đạo ấp thay phiên phối hợp bà con đi kiểm tra các tuyến đập và những đoạn đê xung yếu để xử lý kịp thời khi sự cố xảy ra”.

Dự báo triều cường dâng cao hơn so với mọi năm, chính quyền địa phương cùng người dân ấp An Quy, xã Chợ Lách, tỉnh Vĩnh Long họp bàn các giải pháp để ứng phó.

Bà Nguyễn Thị Năm, nhà cặp bên bờ kênh cho biết: “Người dân nơi đây rất lo lắng nước tràn vào gây ngập nhà, vườn cây phía trong. Gia đình tôi trồng 2 công nhãn cho nên tìm mọi cách để bảo vệ. Khi chính quyền vận động cùng góp tiền lấy đất từ dưới sông lên đắp bờ bao, gia đình đã đồng ý ngay. Nhờ vậy, tài sản, vườn cây của mình và những hộ dân chung quanh được an toàn”.

Trưởng ấp An Quy, xã Chợ Lách Lê Văn Lộc cho biết: “Khi có chủ trương, người dân đều tự nguyện đóng góp để nâng cao bờ đê nhằm bảo vệ tài sản, vườn cây. Do đó, hơn 150 ha vườn cây ăn quả của bà con được bảo vệ an toàn. Chính quyền địa phương đang vận động các nhà sát bờ kênh và những hộ dân có vườn phía trong cùng góp công gia cố thêm bờ đê để ngăn nước tràn vào bên trong”.

Hiệu quả từ phương châm "4 tại chỗ"

Công tác chuẩn bị ứng phó triều cường được lãnh đạo xã An Bình, tỉnh Vĩnh Long chỉ đạo quyết liệt. Tất cả lực lượng đều trực 24/24 giờ và sẵn sàng ra quân bất cứ lúc nào. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hồ Thế Nhu cho biết: “Chúng tôi điều động nhân lực, phương tiện ứng trực tại các điểm xung yếu để kịp thời xử lý khi sự cố xảy ra. Đồng thời, yêu cầu người dân chủ động gia cố bờ bao tiếp giáp hệ thống kênh và báo nhanh cho địa phương khi có sự cố”.

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Vĩnh Long yêu cầu các địa phương sẵn sàng lực lượng phối hợp với đơn vị quản lý đê điều, công trình thủy lợi trên địa bàn tăng cường công tác kiểm tra, gia cố, khắc phục ngay những nơi hư hỏng, theo phương châm “4 tại chỗ”; tập trung gia cố và nâng cấp hệ thống đê bao, công trình thủy lợi xung yếu, khu vực sạt lở nghiêm trọng.

Để chủ động phòng, chống ngập lụt, Chi cục Thủy lợi thành phố Cần Thơ đã phối hợp chính quyền trên địa bàn vận động người dân gia cố bờ bao, cống bọng bảo vệ vườn cây ăn trái, diện tích nuôi thủy sản ở những nơi có nguy cơ bị ngập như vùng trũng thấp ở các xã Phương Bình, Phụng Hiệp, Tân Long…; bảo vệ các tuyến đê ở cồn trên sông Hậu như cồn Tân Lộc, cồn Sơn, cồn Ấu; sẵn sàng ứng phó trong các đợt mưa lũ, triều cường.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp Lê Hà Luân cho biết: “Cao điểm các đợt triều cường kết hợp với mùa nước nổi và mưa lớn năm nay, nhiều khu vực đê bao, vườn cây ăn trái của nông dân bị uy hiếp trực tiếp. Tuy nhiên, chính quyền địa phương cùng nhân dân đã ngày, đêm ứng trực theo phương án “4 tại chỗ” rất hiệu quả.

Sở Nông nghiệp và Môi trường khuyến cáo bà con trồng lúa nên tổ chức sản xuất theo kế hoạch của địa phương để có sự đồng bộ trong vận hành hệ thống thủy lợi, duy tu bảo dưỡng đê điều.

Đối với các loại cây ăn trái có giá trị cao chỉ trồng ở các khu vực được bảo vệ chắc chắn trước tác động của mưa, lũ hoặc triều cường; chính quyền xã, phường tổ chức rà soát kỹ các khu vực trọng yếu cần bảo vệ để phối hợp với ngành chuyên môn gia cố, bảo đảm sản xuất ổn định hơn trong thời gian tới”.

Có thể bạn quan tâm

Màu xanh của các loại cây rau, trong đó có lục bình bên dòng sông Cái Lớn, đoạn qua TP Cần Thơ.

Sinh kế từ lục bình

Cái Lớn, Cái Bé (tỉnh An Giang) là dòng sông cặp đôi duy nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long. Nơi đây, người dân bền bỉ bám đất, bám sông để mưu sinh đầy sáng tạo, trong đó có nghề đan lục bình đem lại thu nhập ổn định và cuộc sống bình yên.

Sạt lở nhấn chìm nhiều nhà dân xuống sông Hậu.

Nỗi lo lắng sạt lở ở cù lao

Trên địa bàn xã Mỹ Hòa Hưng, tỉnh An Giang gần đây xảy ra nhiều vụ sạt lở, sụp lún đất ven bờ sông Hậu với diễn biến nhanh và phức tạp, ảnh hưởng đời sống, tài sản và sinh hoạt của nhiều hộ dân.

Mô hình trồng sen mùa nước nổi tại xã Tân Hòa, thành phố Cần Thơ.

Lan tỏa mô hình sản xuất “thuận thiên”

Sau khi Nghị quyết 120 của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu được triển khai, nhiều nông dân ở thành phố Cần Thơ đã thay đổi cách nghĩ, cách làm. Thay vì chống lại tự nhiên, họ chọn cách thuận theo quy luật đất - nước - mùa vụ để canh tác hiệu quả, tiết kiệm chi phí.

Vườn rau đọt choại nhìn từ trên cao.

Đặc sản độc đáo đất miền Tây

Rau choại từ một loại dây hoang dại ở rừng tràm, rừng dừa nước nay trở thành đặc sản được săn tìm, giúp nhiều hộ dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng thoát nghèo, ổn định cuộc sống. Theo nhiều nông dân, dây choại có sức sống dẻo dai, thích ứng với mọi điều kiện thời tiết.

Tuyến đê biển quốc gia đoạn đi qua ấp Giồng Bàn, xã Long Vĩnh bị sạt lở chân đê, dài 70m.

Khắc phục sạt lở ven sông, bờ biển

Thời gian qua, tình trạng sạt lở trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long diễn biến phức tạp, gây thiệt hại sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến sinh kế của nhân dân.

Ông Nguyễn Văn Đời, Giám đốc Hợp tác xã Trầu Vàng Vị Thủy chăm sóc vườn trầu của gia đình.

Nét đẹp hồn quê làng trầu Vị Thủy

Giữa nhịp sống hiện đại, nơi phố thị đang đổi thay từng ngày, vẫn còn đó làng trầu Vị Thủy (xã Vĩnh Thuận Đông, thành phố Cần Thơ) yên bình, mộc mạc với sắc xanh mướt mắt của những giàn trầu trải dài.

Nhiều ngôi nhà ở Đồng Tháp bị đổ sụp xuống sông do sạt lở.

Chủ động, linh hoạt ứng phó với biến đổi khí hậu

Đồng bằng sông Cửu Long là vùng kinh tế trọng điểm của cả nước. Tuy nhiên, nơi đây luôn phải đối mặt nhiều thách thức do tác động của biến đổi khí hậu gây ra. Trước thực trạng này, các địa phương trong vùng có nhiều giải pháp nhằm hạn chế thiệt hại, thích ứng với điều kiện cực đoan của thiên nhiên.

Dự án Hạ tầng thiết yếu hỗ trợ phát triển vùng cây ăn trái hoa kiểng khu vực Mỏ Cày Bắc và Chợ Lách vừa hoàn thành đưa vào sử dụng.

Hoàn thiện hệ thống thủy lợi, thúc đẩy phát triển kinh tế

Những năm gần đây, hệ thống thủy lợi tại khu vực các cù lao Minh, Bảo và An Hóa (Vĩnh Long) được đầu tư nhằm ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân. Nhờ vậy, nhiều “túi nước ngọt” được hình thành giúp tưới tiêu vườn cây ăn quả, ruộng lúa, hoa màu.

Nông dân Vĩnh Bình, tỉnh An Giang thu hoạch tôm càng xanh bán cho thương lái.

Xứ sở tôm càng xanh chuyển mình

Vĩnh Bình từng được ví như “rốn phèn” của vùng Miệt Thứ, tỉnh An Giang, với muôn vàn khó khăn. Ngày nay, địa phương này đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành một “xứ sở tôm càng xanh”.

Thành viên Hợp tác xã Sản xuất nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến kiểm tra lưới bao quanh vùng nuôi trữ cá.

Nuôi trữ cá kết hợp du lịch sinh thái mùa nước nổi

Khi nước lũ (mùa nước nổi) tràn đồng cũng là lúc bà con nông dân đầu nguồn của tỉnh Đồng Tháp triển khai thực hiện mô hình nuôi trữ cá trên đồng ruộng. Mô hình này vừa góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản, tránh kiểu đánh bắt tận diệt, vừa có lợi thế khai thác du lịch theo mùa.

Chế biến các sản phẩm từ dừa tại tỉnh Vĩnh Long đã tạo nhiều việc làm cho lao động nông thôn.

Vĩnh Long phát triển bền vững ngành dừa

Sau sáp nhập, tỉnh Vĩnh Long có diện tích dừa lớn nhất khu vực và cả nước với khoảng 120 nghìn ha, chiếm gần 50% diện tích của cả nước. Địa phương đang tập trung xây dựng vùng sản xuất tập trung có mã số vùng trồng để phục vụ chế biến và xuất khẩu dừa bền vững.

Hệ thống tưới nhỏ giọt do Viện Nghiên cứu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long chuyển giao tại phường Vĩnh Châu.

Giải pháp hiệu quả giảm nguy cơ cạn kiệt nguồn nước ngầm

Vĩnh Châu, thành phố Cần Thơ là nơi chuyên canh trồng hành tím lớn nhất cả nước, với diện tích gần 7.000 ha. Nguồn nước tưới tiêu phục vụ sản xuất ở đây chủ yếu khai thác từ mạch nước ngầm. Tuy nhiên, trước tác động của biến đổi khí hậu và việc khai thác quá mức, nguồn nước ngầm ngày càng suy giảm nghiêm trọng.

Hoạt động thả cá về tự nhiên nhằm đa dạng nguồn lợi thủy sản được tổ chức tại thành phố Cần Thơ.

Bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản

Thành phố Cần Thơ có nhiều ao, hồ, sông, rạch,... mang đến những lợi ích không nhỏ về nguồn lợi thủy sản. Tuy nhiên, trước những ảnh hưởng do biến đổi khí hậu, nạn đánh bắt trái phép,… nguồn thủy sản tại địa phương ít nhiều bị ảnh hưởng. Bảo vệ nguồn lợi, phát triển nuôi trồng thủy sản đang là việc được địa phương chú trọng.

Ông Lê Văn Sấm bên ao nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao

Hiệu quả từ ứng dụng nuôi tôm công nghệ cao

Gần 20 năm theo nghề nuôi tôm, ông Lê Văn Sấm, (sinh năm 1958, ngụ xã Thạnh Hải, tỉnh Vĩnh Long) chuyển dần từ cách nuôi truyền thống sang ứng dụng công nghệ cao thu lợi nhuận hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Ông đã hỗ trợ, giúp giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Ao Bà Om, phường Nguyệt Hóa, tỉnh Vĩnh Long rợp bóng cây cổ thụ.

Trải nghiệm du lịch xanh, thân thiện môi trường

Những năm gần đây, tỉnh Vĩnh Long không ngừng phát huy vai trò của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch xanh, thân thiện môi trường. Nhiều sản phẩm mới lạ, hấp dẫn du khách trong nước và nước ngoài được hình thành, góp phần tạo động lực thúc đẩy kinh tế-xã hội địa phương.

Lối vào khu dân cư khóm Sa Phô nằm dọc tuyến sông Cửa Lớn (thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau) bị sạt lở làm hư hỏng.

Cà Mau ứng phó tình trạng sạt lở đất ven sông

Vào mùa mưa hằng năm, tình trạng sạt lở đất ven sông lại trở nên “nóng” tại nhiều địa phương vùng sông nước Cà Mau, gây bất an cho người dân, đe dọa đời sống, sản xuất và làm hư hỏng nhiều công trình hạ tầng.

Sếu đầu đỏ tại Vườn quốc gia Tràm Chim. (Ảnh tư liệu Vườn quốc gia Tràm Chim)

Bảo tồn và phát triển sếu đầu đỏ tại Tràm Chim

Sau một thời gian dài vắng bóng, sếu đầu đỏ - loài chim quý hiếm đứng trước nguy cơ tuyệt chủng - đã chính thức quay trở lại Vườn quốc gia Tràm Chim (huyện Tam Nông, Đồng Tháp) để được nuôi dưỡng và phục hồi.

Thu hoạch lúa nhìn từ trên cao.

Hạt gạo miền Tây “chuyển mình”

Trong bối cảnh “ba biến”: biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng toàn cầu tác động ngày càng sâu sắc đến sản xuất nông nghiệp, ngành hàng lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long đang đứng trước yêu cầu đổi mới toàn diện. Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh” do Chính phủ phê duyệt không chỉ là một chiến lược kinh tế, mà còn là lời giải mang tính căn cơ cho bài toán sinh kế, môi trường và hội nhập. Trong hành trình này, nông dân và hợp tác xã chính là chủ thể trung tâm, là lực lượng quyết định thành, bại của đề án.
Sơ chế yến tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Thương mại, dịch vụ Trí Sơn.

Tiền Giang phát triển nghề nuôi chim yến

Tiền Giang là địa phương đứng thứ hai cả nước (sau Kiên Giang) về phát triển mô hình dẫn dụ và gây nuôi chim yến. Những năm gần đây, số lượng người nuôi tăng lên, nhưng sản lượng tổ yến giảm và đầu ra hạn chế đã gây không ít khó khăn. Việc nâng cao chất lượng và đẩy mạnh liên kết sản xuất, tiêu thụ là hướng đi cần thiết để nghề phát triển bền vững.
Khu vực xử lý nước thải tại trang trại nuôi tôm của Công ty TNHH nuôi trồng thủy sản Tuấn Hiền.

Hiệu quả từ mô hình nuôi tôm công nghệ cao

Tỉnh Tiền Giang có diện tích nuôi tôm hơn 8.000 ha; trong đó, nuôi thâm canh khoảng 3.000 ha, nuôi quảng canh cải tiến hơn 5.000 ha; sản lượng thu hoạch hằng năm ước đạt 21.000 tấn. Các mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao không chỉ mang lại nguồn thu nhập bền vững cho người dân mà còn mở ra hướng đi mới cho một nền nông nghiệp hiện đại, thân thiện môi trường.
Một công trình điện gió ở Bạc Liêu.

Phát triển nguồn năng lượng sạch ở Bạc Liêu

Bạc Liêu là tỉnh tiên phong ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước trong việc xây dựng các dự án điện gió ngoài khơi. Đến nay, tỉnh đã thu hút các doanh nghiệp trong, ngoài nước đầu tư phát triển 10 dự án điện gió và một dự án điện khí. Năm 2024, tổng sản lượng điện các nguồn năng lượng sạch của tỉnh đã phát lên lưới điện là 1.436,2 triệu kWh, mở ra bước phát triển mới về năng lượng sạch, năng lượng tái tạo của địa phương và nhiều tỉnh trong khu vực...
Bờ kè Cái Răng, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ. (Ảnh NGỌC HÂN)

Cần Thơ xây dựng công trình thủy lợi đa mục tiêu

Với chiến lược dài hạn và phương thức chủ động, thành phố Cần Thơ đang phát huy hiệu quả các công trình thủy lợi, góp phần phòng, chống thiên tai, phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao chất lượng sống đô thị và thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu
Hàng trăm héc-ta cây rừng phòng hộ ở phía tây Bãi bồi xã Đất Mũi (huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau) được phục hồi, đang phát triển xanh tốt.

Khôi phục rừng ngập mặn ven biển Cà Mau

Giai đoạn từ năm 2011- 2023, sạt lở vùng ven biển đã làm mất hơn 6.000 ha đất và rừng phòng hộ tại Cà Mau. Phần mất đi này tương đương diện tích bình quân một đơn vị cấp xã nơi cực nam Tổ quốc. Cà Mau đang thực hiện quyết liệt các giải pháp để rừng và đất đai ven biển không bị mất thêm vì sạt lở.