Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025)

Bác là mạch nguồn khơi sáng cho thơ

Với lòng kính yêu, nhà thơ Nguyễn Hưng Hải (Phú Thọ) đã lựa chọn sáng tác về Chủ tịch Hồ Chí Minh là mạch cảm xúc chủ đạo. Ông không ngừng mài giũa mình và nhủ lòng phải tích cực, viết hay hơn nữa về vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc.
Một số tập thơ viết về Bác Hồ của nhà thơ Nguyễn Hưng Hải, thể hiện lòng kính yêu và cảm hứng thiêng liêng từ Người.
Một số tập thơ viết về Bác Hồ của nhà thơ Nguyễn Hưng Hải, thể hiện lòng kính yêu và cảm hứng thiêng liêng từ Người.

Trăn trở làm mới mình

Cuộc đời và sự nghiệp vĩ đại của Bác khơi nguồn sáng tạo cho nhiều thế hệ văn, nghệ sĩ Việt Nam. Tiếp nối con đường của các nhà thơ nổi tiếng viết về Bác như Tố Hữu, Xuân Diệu, Huy Cận, Chế Lan Viên, Thu Bồn, Hữu Thỉnh..., nhà thơ Nguyễn Hưng Hải chủ ý dụng công, lập tứ, sáng tác thơ làm những đóa hoa dâng Người. Trong số 28 đầu sách đã xuất bản, ông có sáu tập thơ và một trường ca sáng tác về Bác Hồ, như “Bài thơ dâng Bác”, “Dâng Bác một niềm thơ”, “Cây bụt mọc trong vườn Bác”, “Sen thắm giữa đời”…

Ông có nhiều dịp vào Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh miền trung công tác, tìm hiểu, Nguyễn Hưng Hải nhận ra tư tưởng, đạo đức Bác Hồ đang phả nguồn cảm hứng vào lòng mình, khơi sáng cho thơ ông. “Tôi chuyển hướng với nguồn cảm hứng chủ đạo là tấm gương Chủ tịch Hồ Chí Minh. Mỗi khi viết, tôi cảm nhận, lắng nghe cả những rung động từ thiên nhiên, vùng đất và mỗi bước chân của Người, để có vần thơ giàu sức gợi. Tập “Bài thơ dâng Bác” (xuất bản năm 2012), đánh dấu sự chuyển hướng của tôi”, nhà thơ Nguyễn Hưng Hải tâm sự.

Trong nhiều lần về thăm quê Bác, nhà thơ đã dành thời gian nghiền ngẫm về hoa sen, biểu tượng của cái đẹp, ông bật ra những vần thơ gửi gắm thông điệp về ý thức vươn lên, sự tự thanh lọc mình: “Những mùa sen biết làm đẹp quê hương/biết làm sống những ao bùn đã chết/những ao bùn từng tanh hôi vạn kiếp/nhắc ta về mùa sen/nhắc ta không được quên/nhắc ta phải biết…”.

Để nạp thêm năng lượng, vốn sống, nhà thơ thường vào thư viện tìm đọc tư liệu, rồi học ở các cây bút viết về Bác, với cách làm lạ đi những cái đã quen, làm mới những điều đã cũ. Ông tâm niệm, viết về Bác không mới hơn, hay hơn mà chỉ nhắc lại những điều đã được khẳng định, cũng chẳng khác nào giẫm mãi vào dấu chân mình. TS Nguyễn Anh Tuấn, hội viên Hội Văn học-Nghệ thuật tỉnh Phú Thọ, chia sẻ: Bài thơ nào của ông cũng có những sự liên tưởng, liên hệ, gắn chặt với thực tế và từ thực tế đúc rút ra thành bài học. Sau mỗi câu thơ, bài thơ dường như còn là một câu hỏi, Nguyễn Hưng Hải khiến chúng ta phải suy ngẫm.

TS Đoàn Minh Tâm (công tác tại tạp chí Văn nghệ Quân đội) nhận xét về trường ca “Sen thắm giữa đời” của Nguyễn Hưng Hải: “Bên cạnh việc khắc họa sự vĩ đại của Bác, lòng biết ơn, tôn kính, yêu quý của nhân dân Việt Nam đối với Bác, nhà thơ Nguyễn Hưng Hải còn chú trọng đến việc miêu tả những khoảnh khắc đời thường rất đỗi con người của Bác. Đây có thể coi là một trong những điểm tạo nên dấu ấn riêng”.

Nhà thơ Nguyễn Hưng Hải.

Nhà thơ Nguyễn Hưng Hải.

Phải lan tỏa thêm tinh thần, đạo đức của Bác

Còn nhớ, năm 2018, trong lần nhà thơ từ Phú Thọ về Hà Nội gặp một cây bút đàn anh. Trong lúc “trà dư tửu hậu”, nhà thơ đàn anh đã thẳng thắn nói với ông Hải: “Chú viết nhiều về Bác là điều không phải tác giả nào cũng làm được. Nhưng cứ viết mãi một đề tài sẽ rất dễ gây nên sự nhàm chán…”. Lời chia sẻ ấy khiến ông ngẫm nghĩ rất nhiều và đọc lại tất cả các bài thơ mình đã viết. Nhà thơ bày tỏ: “Qua một chặng đường, tôi đã có một số tập thơ về Bác, giờ đây cuộc sống có nhiều biến động, không ít người chỉ ưa hưởng thụ, đua đòi… Nhiều đêm trăn trở, tôi nghĩ mình phải viết về Bác hay hơn, cảm xúc hơn, để sự lan tỏa thêm tinh thần, đạo đức của Bác. Phải làm sao đó để trồng thêm hoa, lấn cỏ dại”.

Với nhiều nỗ lực, cố gắng, các tập thơ viết về Bác của Nguyễn Hưng Hải đều đã gặt hái được nhiều giải thưởng. Có thể kể đến 4 giải thưởng của Ban chỉ đạo Giải thưởng sáng tác, quảng bá tác phẩm văn học, nghệ thuật, báo chí về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; Bằng khen của Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; cùng nhiều giải thưởng của Tỉnh ủy Phú Thọ, Hội Liên hiệp Văn học-Nghệ thuật Phú Thọ… Mới đây Nguyễn Hưng Hải đã hoàn thành tập thơ “Bác Hồ đi bầu cử” và hai trường ca “Miền Nam mong Bác”, “Bác Hồ ở Trường Sa”. Cùng với đó, ông đang hoàn thiện bản thảo tập thơ “Binh pháp”, viết về cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, trường ca “Đất Tổ cội nguồn luôn có Bác” và còn dự định xuất bản một Tổng tập về Bác. “Biết là nhiều việc cần phải làm ngay, nhưng đúng như nhà lý luận phê bình văn học Lê Thành Nghị từng nói, cứ viết bằng niềm đam mê và cả tấm lòng, làm cho con chữ đa thanh, đa nghĩa sẽ gặt hái được thành công”, Nguyễn Hưng Hải giãi bày.

Lần nhà thơ về thăm khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhìn đàn cá trước nhà sàn, ông bật ra những câu thơ xúc động: “Vẫy bàn tay kéo cả trời thấp xuống/Giơ bàn tay nâng dậy những chồi non/Đi khắp cả năm châu/Về thương một lối mòn/Bàn tay Bác xóa đi nhiều khoảng cách/Là ông Ké, anh Ba, già Thu, Hồ Chủ tịch/Bác là người của mọi màu da…”.

Có thể bạn quan tâm

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra sách mới

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra sách mới

NXB Trẻ vừa phát hành truyện dài mới nhất của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh mang tên “Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo”. Chọn bối cảnh Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh những năm 1980, truyện kể về dân nhập cư, những người nghèo sống ở đô thị hoa lệ, về tình làng nghĩa xóm và bao điều đẹp đẽ giờ đây chỉ còn trong ký ức.

Không gian trong chiếc xe "Sách trên mây".

"Sách trên mây" - Nung nấu từ vấp ngã

“Người lái xe” như anh chỉ cần làm một sứ mệnh nhỏ là lái xe, đưa những quyển sách đến tay những người cần, gieo một hạt mầm nhỏ và đợi chờ ngày những hạt mầm đó sẽ trở nên xanh hơn...

Nhà thơ Kevin Bowen và nhà thơ Nguyễn Phan Quế Mai trong cuộc ra mắt tập thơ "Khúc hát thành Cổ Loa" của ông tại Việt Nam. Ảnh: QUANG HƯNG

Khôn nguôi những cuộc kiếm tìm

Chiến tranh ngày một lùi xa nhưng dư chấn của mất mát, hy sinh vẫn luôn day dứt, buốt đau trong tâm khảm những người ở lại, những người thuộc thế hệ sau.

Một góc phòng triển lãm.

Bước ngoặt mới của Đặng Tiến

Sau tám năm, họa sĩ Đặng Tiến trở lại với công chúng mỹ thuật bằng triển lãm cá nhân “Ngày tháng này”, đang diễn ra tại Art30 Gallery (30 Quang Trung, Hà Nội).

Một chuyến về nguồn Thanh Hóa của dòng họ Trịnh ở Đa Sỹ (Hà Đông, Hà Nội).

Tôn vinh các danh nhân họ Trịnh

Nhiều đóng góp của họ Trịnh Việt Nam nói chung, các bậc danh nhân, nhân sĩ họ Trịnh nói chung, đối với lịch sử đất nước, đã được điểm nhắc trong hội thảo khoa học “Họ Trịnh trong tiến trình lịch sử Việt Nam”.

KTS Vũ Hiệp cùng các đồng nghiệp trong cuộc ra mắt sách.

Gọi ra sự gần gũi giữa các ngành nghệ thuật

KTS, họa sĩ, tác giả Vũ Hiệp, giảng viên Trường đại học Giao thông vận tải, đã bắt đầu từ bản nhạc “Rhapsody trên chủ đề Paganini” để tìm kiếm mối liên quan giữa các ngành kiến trúc, điêu khắc, hội họa, văn học, âm nhạc, sân khấu, điện ảnh và cho ra mắt cuốn sách “Tiếng dội của hình” (NXB Mỹ thuật).

Một cuốn Lịch có Kỷ lục số trang nhiều nhất (4.019 trang), nặng 8 kg, NXB Tri thức, 2019.

Háo danh, hư danh và đua kỷ lục

Những tưởng thói háo danh méo mó đã được Ngô Tất Tố cay đắng giễu cợt trong “Góc chiếu giữa đình” từ năm 1933 đã lùi xa trong ký ức. Nhưng đến đầu thế kỷ XXI nó lại “tái sinh” dưới các bản dạng mới, tinh vi và hào nhoáng hơn, như việc chạy đua “lập kỷ lục”.

Họa sĩ Bùi Lê Dũng bên tác phẩm của mình.

“Với tôi, Hà Nội là thưa vắng”

Tại Vân Art Gallery, 10-12 Yên Hoa (Hà Nội), bày 35 bức tranh sơn dầu và acrylic về phố Hà Nội và một số phong cảnh trung du, họa sĩ Bùi Lê Dũng đưa người xem về với sự tĩnh lặng để chiêm ngưỡng những khoảnh khắc bừng sáng của khung cảnh, của tâm hồn.

Các em học sinh giao lưu chia sẻ cảm xúc sau khi đọc tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi.

Kể thêm nét mới về nhà văn “Đất rừng phương Nam”

Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh vừa kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi (1925-2025), cùng nhìn lại hành trình sáng tác độc đáo và những đóng góp của ông cho nền văn học Việt Nam hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu của ông được ví như bản đồ di sản, hiện rõ phong vị đất và người Nam Bộ.

Món cá suối được ướp và nướng bằng phương thức truyền thống của người Cơ Ho.

Quà của núi rừng

Mỗi lần được nhận những món quà đơn sơ, dung dị của bạn bè dân tộc thiểu số, lòng tôi lại xúc động khó tả. Quà của bạn là quà của núi, của rừng, bạn chọn từ trên rẫy, dưới suối; những thức quà thấm nắng, ngấm gió của đại ngàn thân thương.

Tôi neo âm nhạc vào niềm tin, không phải vào khổ đau

Tôi neo âm nhạc vào niềm tin, không phải vào khổ đau

Trong hành trình âm nhạc, nhạc sĩ Đỗ Bảo (trong ảnh) không chỉ soi chiếu cảm xúc của mình mà còn mở ra một thế giới thấm đẫm những suy tưởng về hạnh phúc, khổ đau, ánh sáng và bóng tối. Nhạc sĩ chia sẻ với Thời Nay sự tĩnh tại - một vẻ đẹp âm thầm nhưng lay động sâu xa.

Vẽ để níu thanh xuân đang trôi

Vẽ để níu thanh xuân đang trôi

Vẽ bằng ký ức, hoài niệm và cả nỗi sợ thanh xuân dần trôi, họa sĩ Trần Cường (Kuolg Trần, ảnh) sẽ mang đến không gian triển lãm “Bay - Lạc giữa thanh xuân” (diễn ra từ ngày 22 - 30/9 tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội) một thế giới vừa phảng phất nuối tiếc vừa rực rỡ khát khao.

Thầy Chư tận tình hướng dẫn học viên viết chữ Nôm Dao.

Từ “cấp bản”, cần làm ở cấp tỉnh để giữ chữ Nôm Dao

Tại Bản Cuôn (xã Chợ Đồn, Thái Nguyên), chữ Nôm Dao không chỉ hiện hữu trong những cuốn sách cũ hay các nghi lễ truyền thống, mà đang được truyền dạy lại cho thế hệ trẻ. Cộng đồng người Dao nơi đây coi việc giữ chữ cũng chính là giữ lấy cội nguồn văn hóa của mình.

Bốn nữ nhà văn gặp nhau và chụp ảnh ở Đà Nẵng sau ngày giải phóng miền nam. Hàng trên từ trái qua: Vũ Thị Hồng, Bùi Thị Chiến; hàng dưới từ trái qua: Hà Phương, Trần Thị Thắng. Ảnh tư liệu phục chế mầu

Ngời sáng những dịu dàng qua bom đạn

Tập văn xuôi, thơ “Hoa hồng trong lửa” (NXB Hội nhà văn) của bốn cô gái mới đôi mươi, ngoài đôi mươi năm ấy, sẽ kể những điều có thể coi như đại diện cho thế hệ nữ sinh viên trong số hơn 10 nghìn sinh viên lên đường nhập ngũ từ năm 1970 đến 1972.

“Bản sắc cá nhân chính là nhịp điệu riêng”

“Bản sắc cá nhân chính là nhịp điệu riêng”

Từ những bức tranh phố đậm chất hoài niệm, họa sĩ Phạm Hà Duy Khánh (trong ảnh) trở lại với triển lãm “Lát Phố” (từ ngày 22 đến 31/8 tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội) - một cuộc đối thoại nghệ thuật thầm lặng, day dứt.

Trần Nhật Minh (ngoài cùng bên trái) cùng các đồng nghiệp đọc thơ trên Sân thơ Trẻ - Ngày thơ Việt Nam 2019. Ảnh: THÀNH DUY

Cùng ở lại với mùa xuân

Những khúc hát, những cánh đồng, những mùa xuân, buổi mai tinh khôi và cuộc đời lấp lánh… còn ở lại trong tập thơ mới của nhà báo, thi sĩ Khánh Văn Trần Nhật Minh (1981-2024).

Ông Pả La Ham (ngồi giữa) tham gia hoạt động văn hóa ở địa phương.

Dệt âm thanh tình yêu

Ông Pả La Ham (tên khai sinh là Hồ Văn Dương) là người dân tộc Vân Kiều ở thôn R’Lây, xã Đakrông (tỉnh Quảng Trị). Sinh ra và lớn lên ở ngôi làng nhỏ giữa núi rừng Trường Sơn, cả cuộc đời mình, ông để dành thực hiện ước nguyện dệt âm thanh tình yêu.

Đạo diễn Nguyễn Thành Paven trong một lần tác nghiệp.

Hãy chạm tim mình vào “kho báu xanh”

Đạo diễn, nhà làm phim trẻ Nguyễn Thành Paven là một trong ít những nhà làm phim trẻ thế hệ 9X làm việc quên thời gian và có thể vượt núi băng rừng hàng tuần để ghi lại bằng được những khoảnh khắc vàng của “kho báu xanh”.

“Vào chùa”, Acrylic, 120x80cm.

Lời Kinh Bắc của họa sĩ Đỗ Bảng

“Xẩm Chợ” triển lãm tranh lần thứ hai của họa sĩ Đỗ Bảng (Đỗ Hữu Bảng), vừa diễn ra tại triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội. 24 tác phẩm tại đây mang dấu ấn sâu sắc trong hành trình sáng tác hơn ba thập kỷ vừa qua, đa sắc màu và lộng lẫy ánh sáng văn hóa vùng Kinh Bắc.

Bia di tích tại Đền thờ Tham tán Lê Đình Dật.

Giữ lấy Căn cứ kháng chiến Đầm Đen

Đáp lại lời hiệu triệu của Vua Hàm Nghi với ngọn cờ Cần Vương, Tham tán Lê Đình Dật đã về quê hương trung du, dấy binh tụ nghĩa, lập căn cứ nơi núi rừng, vượt sông Hồng, sông Lô, tổ chức các cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp.

Tác giả Giai Du nhận giải cao nhất Giải thưởng văn học Kim Đồng lần thứ nhất.

“Thế giới thẩm mỹ trẻ em là vùng đất không dễ chinh phục”

Vượt qua hơn 600 tác phẩm từ khắp các tỉnh, thành phố và nhiều quốc gia, Giai Du - cây bút trẻ 24 tuổi - đã xuất sắc giành Giải nhất tại Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất với bản thảo tập truyện dài “Nên làm gì khi trời nổi gió”. Thời Nay đã có cuộc trò chuyện cùng tác giả trẻ về cảm hứng tuổi thơ chưa bao giờ vơi cạn.

Nhà báo Alăng Ngước cùng mẹ.

Khi nhà báo hát tri ân dân tộc mình

Nhà nghèo nhưng nỗ lực vượt khó, không ngừng tự học, nhà báo Alăng Ngước, sinh năm 1990, người con của dân tộc Cơ Tu (Đông Giang, Quảng Nam) đã trở thành cây bút phóng sự giỏi nghề. Gần đây, anh nhận thêm sự trân trọng khi ra mắt MV “Kỷ vật của Ama” để tri ân gia đình và đồng bào.

NSƯT Nguyễn Đức Tú giới thiệu về những chiếc mão do ông tạo tác. Ảnh: DƯƠNG NAM

Lửa hát ca còn sáng trên sắc áo

10 năm đứng trên sân khấu chuyên nghiệp, ông đã giành được nhiều giải thưởng quan trọng và được trao tặng danh hiệu NSƯT. Năm 1991, đoàn giải thể, ông Tú trở về địa phương. Tuy nhiên, ngọn lửa nghề trong ông chưa bao giờ ngừng cháy.

Nhà thơ, nhà báo Thuận Hữu chia sẻ tại lễ ra mắt sách của ông và người bạn - tác giả Phan Đức Nhạn. Ảnh: NXB HỘI NHÀ VĂN

Ẩn trong vỏ đá đầy hoa

Tập thơ “Nhặt dọc đường” (NXB Hội nhà văn) ra mắt gần đây được đánh dấu như cuộc trở lại, trở về cùng thơ ca của nhà báo, nhà thơ Thuận Hữu.
Cần sớm có bộ quy chuẩn về an ninh cho các bảo vật quốc gia.

Báo động đỏ trong bảo vệ bảo vật quốc gia

Bảo vật quốc gia Ngai vua triều Nguyễn bị một đối tượng phá hoại ngay tại Điện Thái Hòa, khu vực trung tâm Đại nội Huế. Dù được ngăn chặn kịp thời, sự cố đã để lại hậu quả nghiêm trọng và dấy lên cảnh báo về lỗ hổng an ninh di sản.
Sắc hoa ngô đồng trong Đại Nội. Ảnh: ĐÌNH HOÀNG

Cần giữ “di sản sống” trong Đại Nội

Hoa ngô đồng là một phần không thể thiếu trong văn hóa cung đình Huế. Vua Minh Mạng là người đầu tiên đưa giống cây này từ Quảng Đông (Trung Quốc) về trồng trong “tử cấm thành”.