Cùng ở lại với mùa xuân

Những khúc hát, những cánh đồng, những mùa xuân, buổi mai tinh khôi và cuộc đời lấp lánh… còn ở lại trong tập thơ mới của nhà báo, thi sĩ Khánh Văn Trần Nhật Minh (1981-2024).

Trần Nhật Minh (ngoài cùng bên trái) cùng các đồng nghiệp đọc thơ trên Sân thơ Trẻ - Ngày thơ Việt Nam 2019. Ảnh: THÀNH DUY
Trần Nhật Minh (ngoài cùng bên trái) cùng các đồng nghiệp đọc thơ trên Sân thơ Trẻ - Ngày thơ Việt Nam 2019. Ảnh: THÀNH DUY

Cuộc ra mắt tập thơ “Mùa xuân ở lại” sẽ diễn ra vào sáng ngày 10/8 tại NXB Hội Nhà văn, 65 Nguyễn Du, Hà Nội. Ở đó, người đã vắng nhưng sẽ còn tiếng hát ca, nói cười, và niềm bâng khuâng trong những câu thơ.

1. Vu vơ mà chợt hiện vẻ đẹp của suy nghĩ và tình cảm; thả trôi niềm yêu thương đến hết mình, quên mình, từ đó phản chiếu một con người lúc nào cũng khát được mến thương. Đó là khi Nhật Minh viết: “Nào ai trói buộc cơn mơ/Thì em cứ thản nhiên hờ hững tin/Ngày rằng trăng tỏ niềm riêng/Ngày mưa móc… ướt cả bên gối nằm/Tôi về ươm lại tháng năm/Chỉ thương con tạo xoay dăm bảy lần” (Ươm).

Đau đáu niềm quy tụ, đoàn tụ như nguồn năng lượng giúp ta vượt qua trở ngại, đó là khi trong bài thơ “Trở về” ngân lên: “Nơi vòm xanh mái nhà Cha che chở/Nơi Thứ tha mở ra nhiều ô cửa…/Trở về bên ánh sáng thánh linh/Tôi nắm tay em…/Đi qua đau khổ/Em nắm tay tôi đi qua bão tố…”. Chính ở đây và nhiều bài thơ khác trong không gian đầy mến thương mà Nhật Minh dựng nên, anh nhủ thầm với ta về sự hiện diện của những giá trị thiêng liêng, linh thiêng quanh mình. Thật gần gũi, mật thiết khi cùng với tác giả, ta nhận ra, sự chân thực và gắn kết chân thành giữa cha mẹ, con cái, anh em, bạn bè… sẽ dựng nên những linh thiêng lấp lánh ấy.

Và chính khi được ân hưởng những hạnh phúc khác nhau trong đời người, thì như một dự cảm lo lắng, tác giả đánh động trên hành trình sống về những trôi qua, những biến mất, những mất mát đâu đó đang rình sẵn. Như là anh kêu lên, trong bài “Hãy thức dậy”: “Hãy thức dậy đi…/Nắng đã lên rồi!/Chúng ta học lại trẻ con chơi trò xí xóa/…/Ta đã ngủ đủ lâu để lỡ chuyến tàu Tỉnh thức/Và…/Cái nắm tay/Cũng sắp vuột mất rồi!!!”.

141a.jpg

2. Nhiều rung động đắm đuối, tha thiết dậy lên từ tập thơ “Mùa xuân ở lại” (NXB Hội Nhà văn) mà Nhật Minh “gửi lại” cuộc đời qua những bàn tay gia đình, bè bạn - những người đã cùng nhau thực hiện một ấn phẩm trang nhã, lịch thiệp và chân tình. Điều đó thể hiện từ nội dung các bài thơ từng đăng báo hoặc tác giả đưa lên facebook cá nhân hay còn lưu trong máy tính, cho đến kết cấu do TS Đỗ Anh Vũ sắp xếp và hình thức trình bày của họa sĩ Trần Thắng. Một cách tình cờ, nó cũng ăn nhập với lối sống, tinh thần sống của tác giả trước kia. Cho nên khi mở tập thơ “Mùa xuân ở lại” trên tay, nhiều người sẽ có một cảm xúc của sự gặp lại, đồng hành. Như có những gì chưa hề mờ phai, không thể tan đi, còn lưu luyến mãi.

Đó là khi trong nhiều bài thơ, Nhật Minh nói về những tinh khôi, thanh thoát của ban mai đầu ngày, cũng là một khởi đầu trong trẻo giữa cuộc đời mà ta được đón nhận. Cùng lúc đó cũng trỗi lên niềm hân hoan lẫn những hoài niệm buồn và nỗi lo sợ mơ hồ về việc sẽ không thể bền lâu. Đó cũng là trạng thái của con người mong trải rộng tình yêu và ước mơ gắn kết của mình ra chung quanh, nhưng thật không phải khi nào cũng được như ý muốn. Bài thơ “Buổi sáng” có đoạn: “Những tia sáng nhỏ từ tâm đan vào tôi…/Chậm và thật khẽ/Nàng sợ giấc mơ tôi tan vỡ/Một giấc mơ đang thêm vắng từng ngày”; và đẹp huyền diệu khi “Buổi sáng được đánh thức/Bằng đôi môi sương đêm”.

Đó cũng là những khoảnh khắc đẹp đẽ, choáng ngợp, có khi giản dị lung linh, có khi lại đông đúc phủ trùm mà thi nhân vẽ nên qua nhiều bài thơ. Chúng ở trong mắt nhìn viễn cảnh thực đang hiện ra trước mặt, trong một cảm thức mơ hồ vừa đến hay lãng đãng gần xa nơi tâm tưởng và trong cả những phút lóe sáng nào đó như là linh giác. Bài thơ “Hoa hồng” như một khung tranh nhỏ dễ thương: “Nàng thức giấc cởi màn đêm ngái ngủ/còn vương trong ánh mắt tinh nghịch đón mưa về/Từ trong ái ân lan tỏa làn hương mùa xuân níu vương trên tóc/Ở thật sâu khuôn ngực nóng/Hơi thở dồn dập mùa màng tràn dâng cành lá non tơ…”. Cũng như thế, ở bài thơ xinh xắn “Roro”: “Sớm ra thức giấc cùng con/Bố và mây trắng và tròn một đêm/Lát vui ngủ với chăn mềm/Lát buồn thức đến thâu thiêm thiếp lời/Ngoài kia ai cắt trăng rơi/Để cho cái mặt của trời sáng trong”. Còn bài “Mắt đêm” lại bùng lên những huyền hoặc, kỳ lạ, như chính thi nhân đang thoát lên không trung, bay lượn, tìm đến và chạm thấm thân thể, ý nghĩ mình vào những rung động sống vô vàn của thành phố lung linh trong đêm. “Đi hết vòng tròn hàng ngàn đôi mắt/Theo lối ô cửa/Đáp cánh ban công/Trên nhụy kèn đêm/Trên cánh nhài trắng/Trên quả sung chát/Trên màu giấy ma/Trên quỳnh giao quyện/Trên trúc la đà…”.

3. “Mùa xuân ở lại” tập hợp nhiều bài Trần Nhật Minh viết từ sau tập thơ đầu tay in năm 2018 - “Khúc hát cánh đồng” (NXB Hội Nhà văn). Từ những suy tư dàn trải, đầy đặn bắt nguồn từ mạch văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng quê hương và những trải nghiệm qua nhiều biến cố, biến đổi quanh mình, với “Mùa xuân ở lại”, thi nhân bay vượt lên bằng những nhận thấy và nắm bắt tức thời, những suy nghiệm bừng sáng và đâu đó những lóe lên của nhận ra. Sinh động về hình ảnh và chuyển động, phóng khoáng trong ý nghĩ và liên tưởng, trôi chảy trong mạch chữ…, vẫn là những gì mà tác giả thể hiện được một cách vững vàng. Những điều đó lại càng làm rõ nét hơn hành trình sống với niềm say mê sáng tác và ý thức sáng tạo của người tự vẽ mình - trong bài thơ “Chân dung”: “…Giờ đã đi… quá nửa cuộc người/Ước một lần, được chui vào trong trứng/Chỉ vậy thôi…/Làm một con gà bé/Chiêm chiếp kêu lên tiếng gọi/Mặt trời!”.

Có thể bạn quan tâm

Nhà thơ Kevin Bowen và nhà thơ Nguyễn Phan Quế Mai trong cuộc ra mắt tập thơ "Khúc hát thành Cổ Loa" của ông tại Việt Nam. Ảnh: QUANG HƯNG

Khôn nguôi những cuộc kiếm tìm

Chiến tranh ngày một lùi xa nhưng dư chấn của mất mát, hy sinh vẫn luôn day dứt, buốt đau trong tâm khảm những người ở lại, những người thuộc thế hệ sau.

Một góc phòng triển lãm.

Bước ngoặt mới của Đặng Tiến

Sau tám năm, họa sĩ Đặng Tiến trở lại với công chúng mỹ thuật bằng triển lãm cá nhân “Ngày tháng này”, đang diễn ra tại Art30 Gallery (30 Quang Trung, Hà Nội).

Một chuyến về nguồn Thanh Hóa của dòng họ Trịnh ở Đa Sỹ (Hà Đông, Hà Nội).

Tôn vinh các danh nhân họ Trịnh

Nhiều đóng góp của họ Trịnh Việt Nam nói chung, các bậc danh nhân, nhân sĩ họ Trịnh nói chung, đối với lịch sử đất nước, đã được điểm nhắc trong hội thảo khoa học “Họ Trịnh trong tiến trình lịch sử Việt Nam”.

KTS Vũ Hiệp cùng các đồng nghiệp trong cuộc ra mắt sách.

Gọi ra sự gần gũi giữa các ngành nghệ thuật

KTS, họa sĩ, tác giả Vũ Hiệp, giảng viên Trường đại học Giao thông vận tải, đã bắt đầu từ bản nhạc “Rhapsody trên chủ đề Paganini” để tìm kiếm mối liên quan giữa các ngành kiến trúc, điêu khắc, hội họa, văn học, âm nhạc, sân khấu, điện ảnh và cho ra mắt cuốn sách “Tiếng dội của hình” (NXB Mỹ thuật).

Một cuốn Lịch có Kỷ lục số trang nhiều nhất (4.019 trang), nặng 8 kg, NXB Tri thức, 2019.

Háo danh, hư danh và đua kỷ lục

Những tưởng thói háo danh méo mó đã được Ngô Tất Tố cay đắng giễu cợt trong “Góc chiếu giữa đình” từ năm 1933 đã lùi xa trong ký ức. Nhưng đến đầu thế kỷ XXI nó lại “tái sinh” dưới các bản dạng mới, tinh vi và hào nhoáng hơn, như việc chạy đua “lập kỷ lục”.

Họa sĩ Bùi Lê Dũng bên tác phẩm của mình.

“Với tôi, Hà Nội là thưa vắng”

Tại Vân Art Gallery, 10-12 Yên Hoa (Hà Nội), bày 35 bức tranh sơn dầu và acrylic về phố Hà Nội và một số phong cảnh trung du, họa sĩ Bùi Lê Dũng đưa người xem về với sự tĩnh lặng để chiêm ngưỡng những khoảnh khắc bừng sáng của khung cảnh, của tâm hồn.

Các em học sinh giao lưu chia sẻ cảm xúc sau khi đọc tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi.

Kể thêm nét mới về nhà văn “Đất rừng phương Nam”

Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh vừa kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi (1925-2025), cùng nhìn lại hành trình sáng tác độc đáo và những đóng góp của ông cho nền văn học Việt Nam hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu của ông được ví như bản đồ di sản, hiện rõ phong vị đất và người Nam Bộ.

Món cá suối được ướp và nướng bằng phương thức truyền thống của người Cơ Ho.

Quà của núi rừng

Mỗi lần được nhận những món quà đơn sơ, dung dị của bạn bè dân tộc thiểu số, lòng tôi lại xúc động khó tả. Quà của bạn là quà của núi, của rừng, bạn chọn từ trên rẫy, dưới suối; những thức quà thấm nắng, ngấm gió của đại ngàn thân thương.

Tôi neo âm nhạc vào niềm tin, không phải vào khổ đau

Tôi neo âm nhạc vào niềm tin, không phải vào khổ đau

Trong hành trình âm nhạc, nhạc sĩ Đỗ Bảo (trong ảnh) không chỉ soi chiếu cảm xúc của mình mà còn mở ra một thế giới thấm đẫm những suy tưởng về hạnh phúc, khổ đau, ánh sáng và bóng tối. Nhạc sĩ chia sẻ với Thời Nay sự tĩnh tại - một vẻ đẹp âm thầm nhưng lay động sâu xa.

Vẽ để níu thanh xuân đang trôi

Vẽ để níu thanh xuân đang trôi

Vẽ bằng ký ức, hoài niệm và cả nỗi sợ thanh xuân dần trôi, họa sĩ Trần Cường (Kuolg Trần, ảnh) sẽ mang đến không gian triển lãm “Bay - Lạc giữa thanh xuân” (diễn ra từ ngày 22 - 30/9 tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội) một thế giới vừa phảng phất nuối tiếc vừa rực rỡ khát khao.

Thầy Chư tận tình hướng dẫn học viên viết chữ Nôm Dao.

Từ “cấp bản”, cần làm ở cấp tỉnh để giữ chữ Nôm Dao

Tại Bản Cuôn (xã Chợ Đồn, Thái Nguyên), chữ Nôm Dao không chỉ hiện hữu trong những cuốn sách cũ hay các nghi lễ truyền thống, mà đang được truyền dạy lại cho thế hệ trẻ. Cộng đồng người Dao nơi đây coi việc giữ chữ cũng chính là giữ lấy cội nguồn văn hóa của mình.

Bốn nữ nhà văn gặp nhau và chụp ảnh ở Đà Nẵng sau ngày giải phóng miền nam. Hàng trên từ trái qua: Vũ Thị Hồng, Bùi Thị Chiến; hàng dưới từ trái qua: Hà Phương, Trần Thị Thắng. Ảnh tư liệu phục chế mầu

Ngời sáng những dịu dàng qua bom đạn

Tập văn xuôi, thơ “Hoa hồng trong lửa” (NXB Hội nhà văn) của bốn cô gái mới đôi mươi, ngoài đôi mươi năm ấy, sẽ kể những điều có thể coi như đại diện cho thế hệ nữ sinh viên trong số hơn 10 nghìn sinh viên lên đường nhập ngũ từ năm 1970 đến 1972.

“Bản sắc cá nhân chính là nhịp điệu riêng”

“Bản sắc cá nhân chính là nhịp điệu riêng”

Từ những bức tranh phố đậm chất hoài niệm, họa sĩ Phạm Hà Duy Khánh (trong ảnh) trở lại với triển lãm “Lát Phố” (từ ngày 22 đến 31/8 tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội) - một cuộc đối thoại nghệ thuật thầm lặng, day dứt.

Ông Pả La Ham (ngồi giữa) tham gia hoạt động văn hóa ở địa phương.

Dệt âm thanh tình yêu

Ông Pả La Ham (tên khai sinh là Hồ Văn Dương) là người dân tộc Vân Kiều ở thôn R’Lây, xã Đakrông (tỉnh Quảng Trị). Sinh ra và lớn lên ở ngôi làng nhỏ giữa núi rừng Trường Sơn, cả cuộc đời mình, ông để dành thực hiện ước nguyện dệt âm thanh tình yêu.

Đạo diễn Nguyễn Thành Paven trong một lần tác nghiệp.

Hãy chạm tim mình vào “kho báu xanh”

Đạo diễn, nhà làm phim trẻ Nguyễn Thành Paven là một trong ít những nhà làm phim trẻ thế hệ 9X làm việc quên thời gian và có thể vượt núi băng rừng hàng tuần để ghi lại bằng được những khoảnh khắc vàng của “kho báu xanh”.

“Vào chùa”, Acrylic, 120x80cm.

Lời Kinh Bắc của họa sĩ Đỗ Bảng

“Xẩm Chợ” triển lãm tranh lần thứ hai của họa sĩ Đỗ Bảng (Đỗ Hữu Bảng), vừa diễn ra tại triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội. 24 tác phẩm tại đây mang dấu ấn sâu sắc trong hành trình sáng tác hơn ba thập kỷ vừa qua, đa sắc màu và lộng lẫy ánh sáng văn hóa vùng Kinh Bắc.

Bia di tích tại Đền thờ Tham tán Lê Đình Dật.

Giữ lấy Căn cứ kháng chiến Đầm Đen

Đáp lại lời hiệu triệu của Vua Hàm Nghi với ngọn cờ Cần Vương, Tham tán Lê Đình Dật đã về quê hương trung du, dấy binh tụ nghĩa, lập căn cứ nơi núi rừng, vượt sông Hồng, sông Lô, tổ chức các cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp.

Tác giả Giai Du nhận giải cao nhất Giải thưởng văn học Kim Đồng lần thứ nhất.

“Thế giới thẩm mỹ trẻ em là vùng đất không dễ chinh phục”

Vượt qua hơn 600 tác phẩm từ khắp các tỉnh, thành phố và nhiều quốc gia, Giai Du - cây bút trẻ 24 tuổi - đã xuất sắc giành Giải nhất tại Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất với bản thảo tập truyện dài “Nên làm gì khi trời nổi gió”. Thời Nay đã có cuộc trò chuyện cùng tác giả trẻ về cảm hứng tuổi thơ chưa bao giờ vơi cạn.

Nhà báo Alăng Ngước cùng mẹ.

Khi nhà báo hát tri ân dân tộc mình

Nhà nghèo nhưng nỗ lực vượt khó, không ngừng tự học, nhà báo Alăng Ngước, sinh năm 1990, người con của dân tộc Cơ Tu (Đông Giang, Quảng Nam) đã trở thành cây bút phóng sự giỏi nghề. Gần đây, anh nhận thêm sự trân trọng khi ra mắt MV “Kỷ vật của Ama” để tri ân gia đình và đồng bào.

NSƯT Nguyễn Đức Tú giới thiệu về những chiếc mão do ông tạo tác. Ảnh: DƯƠNG NAM

Lửa hát ca còn sáng trên sắc áo

10 năm đứng trên sân khấu chuyên nghiệp, ông đã giành được nhiều giải thưởng quan trọng và được trao tặng danh hiệu NSƯT. Năm 1991, đoàn giải thể, ông Tú trở về địa phương. Tuy nhiên, ngọn lửa nghề trong ông chưa bao giờ ngừng cháy.

Nhà thơ, nhà báo Thuận Hữu chia sẻ tại lễ ra mắt sách của ông và người bạn - tác giả Phan Đức Nhạn. Ảnh: NXB HỘI NHÀ VĂN

Ẩn trong vỏ đá đầy hoa

Tập thơ “Nhặt dọc đường” (NXB Hội nhà văn) ra mắt gần đây được đánh dấu như cuộc trở lại, trở về cùng thơ ca của nhà báo, nhà thơ Thuận Hữu.
Cần sớm có bộ quy chuẩn về an ninh cho các bảo vật quốc gia.

Báo động đỏ trong bảo vệ bảo vật quốc gia

Bảo vật quốc gia Ngai vua triều Nguyễn bị một đối tượng phá hoại ngay tại Điện Thái Hòa, khu vực trung tâm Đại nội Huế. Dù được ngăn chặn kịp thời, sự cố đã để lại hậu quả nghiêm trọng và dấy lên cảnh báo về lỗ hổng an ninh di sản.
Một số tập thơ viết về Bác Hồ của nhà thơ Nguyễn Hưng Hải, thể hiện lòng kính yêu và cảm hứng thiêng liêng từ Người.

Bác là mạch nguồn khơi sáng cho thơ

Với lòng kính yêu, nhà thơ Nguyễn Hưng Hải (Phú Thọ) đã lựa chọn sáng tác về Chủ tịch Hồ Chí Minh là mạch cảm xúc chủ đạo. Ông không ngừng mài giũa mình và nhủ lòng phải tích cực, viết hay hơn nữa về vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc.
Sắc hoa ngô đồng trong Đại Nội. Ảnh: ĐÌNH HOÀNG

Cần giữ “di sản sống” trong Đại Nội

Hoa ngô đồng là một phần không thể thiếu trong văn hóa cung đình Huế. Vua Minh Mạng là người đầu tiên đưa giống cây này từ Quảng Đông (Trung Quốc) về trồng trong “tử cấm thành”.
Sách giấy vẫn là phương tiện gần gũi, thân thuộc trong nhiều bối cảnh đời sống. Ảnh: Học sinh chọn sách trong một hoạt động tại Thư viện tỉnh Bắc Ninh. Ảnh: DƯƠNG XUÂN

Giúp sách giấy “tự tin” trong kỷ nguyên số

Trong thời đại số hóa ngày nay, chúng ta có thể tiếp cận thông tin từ vô vàn nguồn khác nhau như từ sách, báo chí, video, âm thanh cho đến mạng xã hội... Tuy nhiên, đọc sách vẫn giữ một vai trò quan trọng trong việc phát triển bản thân và mở rộng kiến thức.
Một góc triển lãm.

Hiện đại hóa hào khí Bạch Đằng mừng kỷ niệm

“Từ chiến thắng Bạch Đằng đến đại thắng 30/4/1975”, triển lãm điêu khắc - sắp đặt của họa sĩ Lê Hữu Hiếu đang diễn ra trong không gian quảng trường tại trung tâm TP Hồ Chí Minh. Những sáng tạo đồ sộ của họa sĩ và ê-kíp gợi ra nhiều suy ngẫm về lịch sử hào hùng và dòng chảy bền lâu của khí phách dân tộc trong thời đại mới.
Họa sĩ Tô Bích Hải bên cụm tác phẩm sắp đặt “Totem”.

Người truyền mộng

Họa sĩ Tô Bích Hải năm nay đã gần 80 tuổi. Sinh sống chủ yếu ở Pháp nhưng trong những năm gần đây, bà dành nhiều thời gian về Việt Nam sáng tác và làm từ thiện. Cũng là một cơ duyên với người bạn thân - họa sĩ Lê Bá Đảng, Tô Bích Hải đã có những triển lãm cá nhân tại quê nhà, mới đây là triển lãm “Nguồn cội” tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam. Đây có thể coi là một cuộc tổng kết những thành quả hội họa và điêu khắc, mang đến cho người xem một Tô Bích Hải - người luôn đi giữa thực và hư.