Gần 80, “yêu như lửa đỏ”

Tuổi 78, nhà thơ Thế Hùng ra tập thơ “Sen” (NXB Mỹ thuật), chỉ để nói chuyện… yêu. Cuộc ra mắt diễn ra tại Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hà Nội, 19 Hàng Buồm, sáng 29/12 giữa nhiều bạn văn nghệ sĩ thân mến ông.

Tranh trong tập thơ "Sen".
Tranh trong tập thơ "Sen".

1. Cả một tập thơ yêu! Nói như thơ Chế Lan Viên, thì “tuổi 50 lòng yêu như lửa đỏ/nhưng bên ngoài vẫn cứ trắng như không”, còn Thế Hùng, ở tuổi gần 80, thi sĩ, họa sĩ, nhạc sĩ, TS mỹ học vẫn cứ yêu diết da, yêu nồng nhiệt, yêu cuống quýt. Bởi thế, cả chọn một số bài từ lâu đã góp phần làm nên “Thế Hùng thơ”, lẫn những bài thời gian qua, trong giọng điệu chung, tình cảm chung, 50 bài thơ, Thế Hùng trước sau lúc nào cũng đắm đuối. Thường các tập thơ vốn chuyển tải nhiều nỗi niềm, nước non, thế sự, người thương, người thân…, nhưng ở “Sen”, với dụng ý của thi nhân, người đọc đắm mình trong một vùng yêu trọn vẹn. Và như thế, cũng có cái thú vị riêng của sự trải nghiệm, nghiền ngẫm ngập tràn trong những xúc cảm, tình huống và cả “triệu chứng” của cái người đang yêu, bất cần tuổi tác.

Lần giở ngay từ đầu tập thơ in đẹp, sang này, cứ vài trang lại gặp những ngọn lửa yêu cháy đỏ, từ “tuyên ngôn” - có lẽ là chung của rất nhiều mày râu: “Em đẹp lắm/Vì anh yêu em lắm/Vẻ đẹp không từ bông sen cuối vụ/Mà/Bát ngát đầm sen trong mắt kẻ si tình” (Lời giới thiệu) đến nỗi mong yêu thường trực “Dẫu quá muộn vẫn nguyên nỗi nhớ” dù đang ở cái cảnh “Phía chân mây hoàng hôn đã đổi màu” (Triền đê). Từ ý thức xác định yêu là dấn thân, là sẵn sàng chấp nhận theo kiểu “Ơ hay/Buông một lời thề/Dẫu biết chìm/Vẫn u mê xuống thuyền” (Ơ hay) đến từng giây phút thăng hoa trong tình yêu với nào vui, nào buồn, nào thương, nào khổ, nào lo, nào hờn giận: “Xin em đừng khóc/Nước mắt lây sang anh” (Xin em đừng khóc), “Anh vẽ em/Bông sen giữa đầm thơm ngát/Cánh ai ngắt rồi/Nhụy phần anh cuối vụ” (Vẽ em), “Bàn tay em ai nắm/Khi xa bàn tay anh… Em đóng triện vào trán anh/Bản quyền tác giả” (Mùa đông ấm), “Anh - tù nhân/Em là cai ngục/Án/Chung/Thân/Chẳng/Biết/Lúc/Nào/Ra” (Tù nhân - cai ngục)…

141a.jpg

2. Nhà thơ có cái khéo của họa sĩ khi phác họa nhanh nhiều hình ảnh sơ lược mà trở nên tạo hình đáng nhớ, khiến câu thơ sinh động, gợi nhiều hơn là tả. Thế nên đọc thơ ngắn, gọn mà có cái thú vị được “ngấm nghía” dài thêm. Cũng dường như cả những giai điệu có sẵn trong một nhạc sĩ nữa, mà Thế Hùng giúp cho câu chữ, vần điệu của mình giàu nhịp điệu, thanh âm đan cài, đọc lên trầm bổng, vút cao, hạ sâu, băng ngang thong thả, lúc rón rén, lúc gấp gáp hòa mạch với “chuyện thơ - chuyện người yêu”, khiến cho đọc tiếng thơ mà có khi ra tâm trạng, xúc cảm. Như mấy khổ trong bài thơ “Giá”: “Giá/Anh yêu em ít đi một chút/Thì lúc xa em không nhớ thế này/…/Giá/Anh nhớ em ít đi một chút/Ơ/Thế mà lại hay/Như kẻ mộng du tìm ngôi sao ấy/Khốn nạn thân anh cứ tự đọa đầy…”.

Nghĩ Thế Hùng chưa bao giờ khỏi “bệnh yêu” cũng được, để vẫn tháng ngày “u mê bước xuống thuyền thơ tình”. Nhưng nhìn đời ông lao động, sáng tạo nghệ thuật, càng hiểu cái lõi yêu đó là khát khao làm nghề, sống với nghề. Và bởi ông lại nhiều tài quá, cả thơ, họa, nhạc và giảng dạy mỹ học, nên lại càng phải tha thiết lao vào tình yêu nghệ thuật. Xem chuỗi tranh hoa sen và cầu Long Biên ông dành nhiều góc nhìn để thể hiện, dành nhiều trạng thái thời gian để đặc tả, dành nhiều suy tư trong chính mình để chi chút, tỉa tót cho những chi tiết trên tranh…, có thể nhận ra phần nào những say mê, miệt mài đó. Rồi nào những phong cảnh, những tĩnh vật, ông vẽ dày lớp mầu, đan chen vệt nét, nhận ra tâm trạng, tình cảm nghệ sĩ cứ hào hứng, sôi nổi trong không gian/thời gian sáng tác thiêng liêng.'

3. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cổ vũ ông: “Thế Hùng, ông là một thí dụ cho sự dấn thân với niềm đam mê nghệ thuật. Ông không bao giờ để ý đến những lời khen chê mấy chục năm nay. Trên gương mặt ông chỉ là những nụ cười trung thực đầy bản lĩnh đi trên con đường đó”. Nhà thơ Bằng Việt nhận xét, tính từ năm 1989 với tập “Mưa lá” của Thế Hùng: “theo dõi tiếp những bước đi của thơ anh, từ đó đến nay, thấm thoắt cũng đã hơn 30 năm! Điều làm tôi thật sự ngạc nhiên, là ngay trong những bài thơ viết từ thời trẻ, Thế Hùng đã có một cách nhìn hiện thực hết sức sắc sảo, thậm chí rành rẽ đến mức thẳng băng và dứt khoát, điều rất hiếm gặp trong thơ cách đây mấy chục năm…”. Còn nhà báo, nhà nghiên cứu Nguyễn Thế Khoa, Tổng Biên tập tạp chí Văn hiến thì tin tưởng và đồng tình: “Trong thời đại chuyên môn hóa cao, “nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”. Thế Hùng là người ngược dòng, chơi “đa nghệ tinh” để vươn tới “đa thân vinh”… Nói về anh, người ta gọi anh là người “lắm nhà”, ông chủ “chung cư” trong nghệ thuật. Gọi thế cũng hay nhưng cũng chưa thật đúng lắm. Riêng tôi, tôi muốn gọi anh bằng cách sửa lại một chữ trong câu tục ngữ nổi tiếng về nghề nghiệp của dân tộc ta: “Tiến sĩ Thế Hùng, đa nghệ tinh, đa thân vinh”…

Người đa tài, đa tình đó, lại có những bài thơ rất ngắn mà vươn tới được “đa ý”: “Với anh/Chỉ/Một/Cây đàn/Một giá vẽ/Với một bàn viết thôi//Và em/Là quá đủ rồi/Dẫu/Thêm/Một/Chút/Cũng hơi bị thừa” (Đủ). “Sen” là tập thơ thứ 7 của ông với 50 bài thơ, 50 bức tranh, tiếp nối hàng chục đầu sách khác ông viết, vẽ, sáng tác nhạc, kể chuyện văn nghệ sĩ, nói về văn hóa sống, văn hóa ứng xử…, như chính ông luôn sống dấn thân với nghề, sống trẻ, sống ý thức rất cao về mình nhưng có khi quên cả mình đi…

Có thể bạn quan tâm

Trao giải A của cuộc thi. Ảnh: ANH QUÂN

Hội thi thơ làng gợi cách hay cho cả nước

Cuộc thi hoàn toàn mang tính xã hội hóa, xuất phát từ một ngôi làng có truyền thống yêu thơ, làm thơ, góp phần khẳng định sức sống bền lâu của thơ ca, văn hóa. Cũng là gợi mở đặc sắc cho việc nuôi dưỡng tình yêu thơ ca trong đời sống đương đại.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra sách mới

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh ra sách mới

NXB Trẻ vừa phát hành truyện dài mới nhất của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh mang tên “Cô bé hàng xóm và bốn viên kẹo”. Chọn bối cảnh Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh những năm 1980, truyện kể về dân nhập cư, những người nghèo sống ở đô thị hoa lệ, về tình làng nghĩa xóm và bao điều đẹp đẽ giờ đây chỉ còn trong ký ức.

Không gian trong chiếc xe "Sách trên mây".

"Sách trên mây" - Nung nấu từ vấp ngã

“Người lái xe” như anh chỉ cần làm một sứ mệnh nhỏ là lái xe, đưa những quyển sách đến tay những người cần, gieo một hạt mầm nhỏ và đợi chờ ngày những hạt mầm đó sẽ trở nên xanh hơn...

Nhà thơ Kevin Bowen và nhà thơ Nguyễn Phan Quế Mai trong cuộc ra mắt tập thơ "Khúc hát thành Cổ Loa" của ông tại Việt Nam. Ảnh: QUANG HƯNG

Khôn nguôi những cuộc kiếm tìm

Chiến tranh ngày một lùi xa nhưng dư chấn của mất mát, hy sinh vẫn luôn day dứt, buốt đau trong tâm khảm những người ở lại, những người thuộc thế hệ sau.

Một góc phòng triển lãm.

Bước ngoặt mới của Đặng Tiến

Sau tám năm, họa sĩ Đặng Tiến trở lại với công chúng mỹ thuật bằng triển lãm cá nhân “Ngày tháng này”, đang diễn ra tại Art30 Gallery (30 Quang Trung, Hà Nội).

Một chuyến về nguồn Thanh Hóa của dòng họ Trịnh ở Đa Sỹ (Hà Đông, Hà Nội).

Tôn vinh các danh nhân họ Trịnh

Nhiều đóng góp của họ Trịnh Việt Nam nói chung, các bậc danh nhân, nhân sĩ họ Trịnh nói chung, đối với lịch sử đất nước, đã được điểm nhắc trong hội thảo khoa học “Họ Trịnh trong tiến trình lịch sử Việt Nam”.

KTS Vũ Hiệp cùng các đồng nghiệp trong cuộc ra mắt sách.

Gọi ra sự gần gũi giữa các ngành nghệ thuật

KTS, họa sĩ, tác giả Vũ Hiệp, giảng viên Trường đại học Giao thông vận tải, đã bắt đầu từ bản nhạc “Rhapsody trên chủ đề Paganini” để tìm kiếm mối liên quan giữa các ngành kiến trúc, điêu khắc, hội họa, văn học, âm nhạc, sân khấu, điện ảnh và cho ra mắt cuốn sách “Tiếng dội của hình” (NXB Mỹ thuật).

Một cuốn Lịch có Kỷ lục số trang nhiều nhất (4.019 trang), nặng 8 kg, NXB Tri thức, 2019.

Háo danh, hư danh và đua kỷ lục

Những tưởng thói háo danh méo mó đã được Ngô Tất Tố cay đắng giễu cợt trong “Góc chiếu giữa đình” từ năm 1933 đã lùi xa trong ký ức. Nhưng đến đầu thế kỷ XXI nó lại “tái sinh” dưới các bản dạng mới, tinh vi và hào nhoáng hơn, như việc chạy đua “lập kỷ lục”.

Họa sĩ Bùi Lê Dũng bên tác phẩm của mình.

“Với tôi, Hà Nội là thưa vắng”

Tại Vân Art Gallery, 10-12 Yên Hoa (Hà Nội), bày 35 bức tranh sơn dầu và acrylic về phố Hà Nội và một số phong cảnh trung du, họa sĩ Bùi Lê Dũng đưa người xem về với sự tĩnh lặng để chiêm ngưỡng những khoảnh khắc bừng sáng của khung cảnh, của tâm hồn.

Các em học sinh giao lưu chia sẻ cảm xúc sau khi đọc tác phẩm của nhà văn Đoàn Giỏi.

Kể thêm nét mới về nhà văn “Đất rừng phương Nam”

Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp với Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh vừa kỷ niệm 100 năm Ngày sinh nhà văn Đoàn Giỏi (1925-2025), cùng nhìn lại hành trình sáng tác độc đáo và những đóng góp của ông cho nền văn học Việt Nam hiện đại. Những tác phẩm tiêu biểu của ông được ví như bản đồ di sản, hiện rõ phong vị đất và người Nam Bộ.

Món cá suối được ướp và nướng bằng phương thức truyền thống của người Cơ Ho.

Quà của núi rừng

Mỗi lần được nhận những món quà đơn sơ, dung dị của bạn bè dân tộc thiểu số, lòng tôi lại xúc động khó tả. Quà của bạn là quà của núi, của rừng, bạn chọn từ trên rẫy, dưới suối; những thức quà thấm nắng, ngấm gió của đại ngàn thân thương.

Tôi neo âm nhạc vào niềm tin, không phải vào khổ đau

Tôi neo âm nhạc vào niềm tin, không phải vào khổ đau

Trong hành trình âm nhạc, nhạc sĩ Đỗ Bảo (trong ảnh) không chỉ soi chiếu cảm xúc của mình mà còn mở ra một thế giới thấm đẫm những suy tưởng về hạnh phúc, khổ đau, ánh sáng và bóng tối. Nhạc sĩ chia sẻ với Thời Nay sự tĩnh tại - một vẻ đẹp âm thầm nhưng lay động sâu xa.

Vẽ để níu thanh xuân đang trôi

Vẽ để níu thanh xuân đang trôi

Vẽ bằng ký ức, hoài niệm và cả nỗi sợ thanh xuân dần trôi, họa sĩ Trần Cường (Kuolg Trần, ảnh) sẽ mang đến không gian triển lãm “Bay - Lạc giữa thanh xuân” (diễn ra từ ngày 22 - 30/9 tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội) một thế giới vừa phảng phất nuối tiếc vừa rực rỡ khát khao.

Thầy Chư tận tình hướng dẫn học viên viết chữ Nôm Dao.

Từ “cấp bản”, cần làm ở cấp tỉnh để giữ chữ Nôm Dao

Tại Bản Cuôn (xã Chợ Đồn, Thái Nguyên), chữ Nôm Dao không chỉ hiện hữu trong những cuốn sách cũ hay các nghi lễ truyền thống, mà đang được truyền dạy lại cho thế hệ trẻ. Cộng đồng người Dao nơi đây coi việc giữ chữ cũng chính là giữ lấy cội nguồn văn hóa của mình.

Bốn nữ nhà văn gặp nhau và chụp ảnh ở Đà Nẵng sau ngày giải phóng miền nam. Hàng trên từ trái qua: Vũ Thị Hồng, Bùi Thị Chiến; hàng dưới từ trái qua: Hà Phương, Trần Thị Thắng. Ảnh tư liệu phục chế mầu

Ngời sáng những dịu dàng qua bom đạn

Tập văn xuôi, thơ “Hoa hồng trong lửa” (NXB Hội nhà văn) của bốn cô gái mới đôi mươi, ngoài đôi mươi năm ấy, sẽ kể những điều có thể coi như đại diện cho thế hệ nữ sinh viên trong số hơn 10 nghìn sinh viên lên đường nhập ngũ từ năm 1970 đến 1972.

“Bản sắc cá nhân chính là nhịp điệu riêng”

“Bản sắc cá nhân chính là nhịp điệu riêng”

Từ những bức tranh phố đậm chất hoài niệm, họa sĩ Phạm Hà Duy Khánh (trong ảnh) trở lại với triển lãm “Lát Phố” (từ ngày 22 đến 31/8 tại Nhà triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội) - một cuộc đối thoại nghệ thuật thầm lặng, day dứt.

Trần Nhật Minh (ngoài cùng bên trái) cùng các đồng nghiệp đọc thơ trên Sân thơ Trẻ - Ngày thơ Việt Nam 2019. Ảnh: THÀNH DUY

Cùng ở lại với mùa xuân

Những khúc hát, những cánh đồng, những mùa xuân, buổi mai tinh khôi và cuộc đời lấp lánh… còn ở lại trong tập thơ mới của nhà báo, thi sĩ Khánh Văn Trần Nhật Minh (1981-2024).

Ông Pả La Ham (ngồi giữa) tham gia hoạt động văn hóa ở địa phương.

Dệt âm thanh tình yêu

Ông Pả La Ham (tên khai sinh là Hồ Văn Dương) là người dân tộc Vân Kiều ở thôn R’Lây, xã Đakrông (tỉnh Quảng Trị). Sinh ra và lớn lên ở ngôi làng nhỏ giữa núi rừng Trường Sơn, cả cuộc đời mình, ông để dành thực hiện ước nguyện dệt âm thanh tình yêu.

Đạo diễn Nguyễn Thành Paven trong một lần tác nghiệp.

Hãy chạm tim mình vào “kho báu xanh”

Đạo diễn, nhà làm phim trẻ Nguyễn Thành Paven là một trong ít những nhà làm phim trẻ thế hệ 9X làm việc quên thời gian và có thể vượt núi băng rừng hàng tuần để ghi lại bằng được những khoảnh khắc vàng của “kho báu xanh”.

“Vào chùa”, Acrylic, 120x80cm.

Lời Kinh Bắc của họa sĩ Đỗ Bảng

“Xẩm Chợ” triển lãm tranh lần thứ hai của họa sĩ Đỗ Bảng (Đỗ Hữu Bảng), vừa diễn ra tại triển lãm 16 Ngô Quyền, Hà Nội. 24 tác phẩm tại đây mang dấu ấn sâu sắc trong hành trình sáng tác hơn ba thập kỷ vừa qua, đa sắc màu và lộng lẫy ánh sáng văn hóa vùng Kinh Bắc.

Bia di tích tại Đền thờ Tham tán Lê Đình Dật.

Giữ lấy Căn cứ kháng chiến Đầm Đen

Đáp lại lời hiệu triệu của Vua Hàm Nghi với ngọn cờ Cần Vương, Tham tán Lê Đình Dật đã về quê hương trung du, dấy binh tụ nghĩa, lập căn cứ nơi núi rừng, vượt sông Hồng, sông Lô, tổ chức các cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp.

Tác giả Giai Du nhận giải cao nhất Giải thưởng văn học Kim Đồng lần thứ nhất.

“Thế giới thẩm mỹ trẻ em là vùng đất không dễ chinh phục”

Vượt qua hơn 600 tác phẩm từ khắp các tỉnh, thành phố và nhiều quốc gia, Giai Du - cây bút trẻ 24 tuổi - đã xuất sắc giành Giải nhất tại Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất với bản thảo tập truyện dài “Nên làm gì khi trời nổi gió”. Thời Nay đã có cuộc trò chuyện cùng tác giả trẻ về cảm hứng tuổi thơ chưa bao giờ vơi cạn.

Nhà báo Alăng Ngước cùng mẹ.

Khi nhà báo hát tri ân dân tộc mình

Nhà nghèo nhưng nỗ lực vượt khó, không ngừng tự học, nhà báo Alăng Ngước, sinh năm 1990, người con của dân tộc Cơ Tu (Đông Giang, Quảng Nam) đã trở thành cây bút phóng sự giỏi nghề. Gần đây, anh nhận thêm sự trân trọng khi ra mắt MV “Kỷ vật của Ama” để tri ân gia đình và đồng bào.

NSƯT Nguyễn Đức Tú giới thiệu về những chiếc mão do ông tạo tác. Ảnh: DƯƠNG NAM

Lửa hát ca còn sáng trên sắc áo

10 năm đứng trên sân khấu chuyên nghiệp, ông đã giành được nhiều giải thưởng quan trọng và được trao tặng danh hiệu NSƯT. Năm 1991, đoàn giải thể, ông Tú trở về địa phương. Tuy nhiên, ngọn lửa nghề trong ông chưa bao giờ ngừng cháy.

Nhà thơ, nhà báo Thuận Hữu chia sẻ tại lễ ra mắt sách của ông và người bạn - tác giả Phan Đức Nhạn. Ảnh: NXB HỘI NHÀ VĂN

Ẩn trong vỏ đá đầy hoa

Tập thơ “Nhặt dọc đường” (NXB Hội nhà văn) ra mắt gần đây được đánh dấu như cuộc trở lại, trở về cùng thơ ca của nhà báo, nhà thơ Thuận Hữu.