Mục tiêu “đối tác chiến lược toàn diện” với ASEAN
Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Nhật Bản, được tổ chức trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 56 (AMM-56) hồi tuần trước tại Indonesia, hai bên thống nhất nhận định: Trong suốt 5 thập niên kể từ khi thiết lập quan hệ đối tác, ASEAN và Nhật Bản đã nỗ lực mở rộng và làm sâu sắc hợp tác, dựa trên sự tin tưởng và bình đẳng. Việc thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Nhật Bản sau nửa thế kỷ hợp tác sẽ là dấu mốc quan trọng, đưa quan hệ đối tác giữa hai bên lên tầm cao mới.
Năm 2013 đánh dấu kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản, khởi đầu từ sự kiện thành lập Diễn đàn Nhật Bản-ASEAN về cao-su tổng hợp năm 1973. Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Hayashi Yoshimasa nhấn mạnh: Trong nửa thế kỷ qua, Nhật Bản và ASEAN đã làm việc cùng nhau trên tinh thần những người bạn thật sự và mối quan hệ chân thành, vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung. Nhật Bản ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, các tiêu chuẩn, quy tắc và Tầm nhìn của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Theo Hayashi Yoshimasa, chủ đề “Tình bạn vàng, Cơ hội vàng” cho năm 2023 nhân kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản cho thấy nhiều cơ hội để tăng cường hơn nữa “Tầm nhìn chung Nhật Bản-ASEAN” nhằm tiếp lửa cho các giai đoạn hợp tác tiếp theo.
Tại Hội nghị, các Bộ trưởng nhất trí thúc đẩy hợp tác chặt chẽ giữa ASEAN và Nhật Bản, hướng tới một tầm nhìn ASEAN-Nhật Bản với định hướng rộng lớn hơn. Hai bên kỳ vọng công bố thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Nhật Bản, tại Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản vào cuối năm nay.
 |
Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio trả lời báo giới sau hội nghị. Ảnh: AP |
Tăng cường đối thoại chiến lược với EU
Tại Hội nghị cấp cao EU-Nhật Bản lần thứ 29, được tổ chức tuần trước tại Thủ đô Brussels của Bỉ, Nhật Bản và EU cũng nhất trí thiết lập cơ chế Đối thoại chiến lược EU-Nhật Bản với mục tiêu phối hợp ứng phó những thách thức đối với an ninh và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Theo đó, Đối thoại chiến lược EU-Nhật Bản sẽ tập trung vào các vấn đề an ninh và kinh tế.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EUC) Charles Michel nhận định, cơ chế mới cho thấy EU và Nhật Bản đã tiến thêm một bước trong hợp tác về an ninh. Nhấn mạnh về tính chất “không thể chia cắt” giữa an ninh của châu Âu và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen khẳng định, EU sẽ tăng cường can dự vào khu vực này.
Chủ tịch EC cũng cho biết, cả EU và Nhật Bản cùng có mục tiêu giảm phụ thuộc quá mức vào một số ít nhà cung cấp các sản phẩm quan trọng đối với nền kinh tế. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác về chuỗi cung ứng nguyên liệu thô quan trọng, cũng như hợp tác về chất bán dẫn.
EU và Nhật Bản tái khẳng định tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư vì lợi ích của người dân và doanh nghiệp. Theo đó, EU thông qua quyết định dỡ bỏ các biện pháp hạn chế đối với nhập khẩu thực phẩm từ Nhật Bản, được áp đặt sau sự cố hạt nhân Fukushima năm 2011, với hy vọng Nhật Bản cũng nới lỏng kiểm soát đối với nông sản của EU. Phát biểu ý kiến tại buổi họp báo sau hội nghị, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio nhấn mạnh: “Động thái này sẽ giúp thúc đẩy tiến trình tái thiết các khu vực bị tàn phá và đây là điều chúng tôi đánh giá cao”.
Hai bên cũng đồng ý nỗ lực dỡ bỏ các rào cản thương mại của Nhật Bản đối với thịt bò, trái cây và rau quả của EU, vốn bị hạn chế tiếp cận thị trường Nhật Bản do các quy tắc an toàn thực phẩm. Hai bên cũng cam kết hợp tác sâu rộng hơn trong chuyển đổi xanh và kỹ thuật số, nghiên cứu và các lĩnh vực khác.
