Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, kinh tế vĩ mô bốn tháng cơ bản ổn định, nền kinh tế phục hồi và có mức tăng trưởng tích cực, đạt được mục tiêu tổng quát đề ra và nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực. Tuy nhiên, nền kinh tế đứng trước nhiều áp lực, thách thức lớn cả về tăng trưởng và kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Cụ thể, trong bốn tháng đầu năm, chỉ số giá tiêu dùng CPI bình quân tăng 3,93% so với cùng kỳ năm trước, gần cận dưới của mục tiêu cả năm là 4 - 4,5%.
Áp lực lạm phát có thể gia tăng
Từ nay đến cuối năm, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, áp lực lạm phát chịu tác động của các yếu tố bên ngoài do biến động giá dầu, lương thực, chất bán dẫn, chi phí vận tải đường biển, hàng không… thế giới, tác động đến giá xăng dầu, nguyên vật liệu, vận tải… Trong nước, cộng hưởng với các yếu tố bên trong do việc điều chỉnh giá điện, dịch vụ giáo dục, y tế, thực hiện chính sách cải cách tiền lương…
Đặc biệt, tỷ giá dự báo tiếp tục chịu áp lực điều chỉnh do sức ép từ thị trường tài chính, tiền tệ thế giới, làm tăng chi phí nhập khẩu hàng hóa, nguyên, nhiên vật liệu, lãi vay nước ngoài của doanh nghiệp, tác động đến lạm phát trong nước. “Áp lực lạm phát từ phía cầu (yếu tố tiền tệ) là không lớn, mà chủ yếu đến từ phía cung (chi phí sản xuất). Đây là vấn đề cần đặc biệt lưu ý, theo dõi sát để chủ động có giải pháp điều hành giá chặt chẽ, thận trọng, phù hợp, kịp thời, hạn chế thấp nhất mức độ ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của doanh nghiệp, nền kinh tế, đời sống người dân, tăng trưởng kinh tế cả trong ngắn hạn, trung và dài hạn”, Bộ trưởng nêu rõ.
Trước đó, tại phiên họp của Ban Chỉ đạo điều hành giá, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, nhờ công tác điều hành giá chủ động, linh hoạt, nhịp nhàng nên chỉ số giá tiêu dùng trong những tháng đầu năm được điều hành nằm trong kịch bản đề ra.
Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính dự báo ba kịch bản điều hành giá từ nay đến cuối năm. Ở kịch bản thấp, dự báo CPI bình quân năm 2024 tăng khoảng 3,64% so với năm 2023. Kịch bản thứ hai, dự báo CPI bình quân năm 2024 tăng khoảng 4,05% so với năm 2023. Kịch bản dự báo mức cao nhất, CPI bình quân năm 2024 tăng khoảng 4,5% so với năm 2023. Cả ba kịch bản vẫn đang trong ngưỡng mục tiêu mà Quốc hội đã quyết nghị.
Tuy vậy, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cũng cho rằng, từ nay đến cuối năm, một số mặt hàng nguyên vật liệu, hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu dự báo có thể có biến động tăng như giá xăng, dầu vì còn biến động phức tạp theo diễn biến giá và cung cầu thế giới. Bên cạnh đó, giá một số vật liệu xây dựng như cát có khả năng tăng giá cục bộ tại từng thời điểm; giá gạo xuất khẩu có thể sớm ổn định và tăng trở lại trong bối cảnh nguồn cung từ các thị trường xuất khẩu lớn chưa có tín hiệu nới lỏng; và giá vật tư nông nghiệp như phân bón urê có thể tăng do nguồn cung thế giới có thể bị thiếu hụt.
Tuy nhiên, do Việt Nam có nguồn lương thực, thực phẩm dồi dào, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu nên giúp giảm bớt áp lực lạm phát. Bên cạnh đó, một số chính sách hỗ trợ về thuế trong năm 2024 vẫn tiếp tục được áp dụng tương tự như năm 2023 như giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, giảm 2% VAT... góp phần giảm chi phí hình thành giá xăng dầu và các hàng hóa dịch vụ.
Ông Chi cho rằng “Với chủ trương ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát của Chính phủ giúp củng cố niềm tin của doanh nghiệp và người dân vào môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, từ đó ổn định kỳ vọng lạm phát”.
Bảo đảm mục tiêu lạm phát từ 4 - 4,5%
Văn phòng Chính phủ vừa ban hành văn bản thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá tại cuộc họp Ban Chỉ đạo về kết quả công tác quản lý, điều hành giá quý I và định hướng công tác điều hành giá những tháng còn lại năm 2024.
Thông báo nêu rõ, thời gian tới, công tác quản lý, điều hành giá tiếp tục chịu áp lực lớn do ảnh hưởng từ diễn biến, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến nhanh, phức tạp, khó dự báo. Cụ thể, xung đột quân sự chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, tiếp tục leo thang tại một số khu vực ảnh hưởng đến giá năng lượng, nguyên vật liệu, chi phí vận chuyển hàng hóa bằng đường biển; hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp còn nhiều khó khăn; tỷ giá, áp lực lạm phát có xu hướng tăng… gia tăng áp lực đối với công tác quản lý, điều hành giá trong quý II và những tháng cuối năm 2024.
Vì vậy, để chủ động ứng phó, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung theo dõi, bám sát diễn biến tình hình trong và ngoài nước, giám sát chặt chẽ biến động giá cả hàng hóa thế giới và trong nước, kịp thời cảnh báo các nguy cơ tác động đến mặt bằng giá trong nước, chủ động thực hiện theo thẩm quyền hoặc đề xuất, tham mưu cấp có thẩm quyền các biện pháp, giải pháp, kịch bản ứng phó phù hợp, linh hoạt, kịp thời, bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát năm 2024 trong giới hạn 4 - 4,5% theo đúng tinh thần Nghị quyết của Quốc hội trong mọi tình huống.
Đồng thời, chủ động dự báo và có phương án bảo đảm cân đối cung cầu, điều tiết hoạt động sản xuất, bảo đảm cung ứng, lưu thông, phân phối, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng, tăng giá đột biến, nhất là đối với các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu, các mặt hàng có quyền số cao trong chỉ số giá tiêu dùng; kịp thời báo cáo trực tiếp hoặc phối hợp với Bộ Tài chính, cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo để báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá nhằm đảm bảo thông tin kịp thời phục vụ công tác điều hành giá.
Ngoài ra, các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường, chủ động tính toán, chuẩn bị sẵn sàng các phương án giá, lộ trình điều chỉnh giá các mặt hàng để kịp thời điều chỉnh theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét quyết định mức độ, thời điểm điều chỉnh phù hợp với diễn biến, mặt bằng giá thị trường, bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát.
