“Đế đô khảo cổ ký” là một dự án được khởi xướng do một nhóm bạn trẻ đam mê văn hóa, lịch sử dân tộc, thường xuyên tham gia các chuyến tham quan di tích, bảo tàng. Nhận thấy nhu cầu muốn mua các món quà lưu niệm mang đậm bản sắc văn hóa nhưng cũng gần gũi và “thời thượng” đối với thế hệ Gen Z ngày càng nhiều, điều này đã truyền cảm hứng cho nhóm tạo ra “Đế đô khảo cổ ký”, một sự kết hợp độc đáo giữa phong trào sưu tầm đồ chơi nghệ thuật (art toy) nhằm tìm hiểu giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc thông qua những món quà nhỏ được chế tác tinh xảo.
Bộ sản phẩm quà tặng được lấy cảm hứng từ 4 bảo vật nổi tiếng, đại diện cho những giá trị văn hóa, lịch sử của triều Nguyễn gồm: Đại hồng chung chùa Thiên Mụ do Chúa Nguyễn Phúc Chu cho đúc năm 1710; Khẩu hạ (1 trong Cửu vị thần công) được Vua Gia Long ra lệnh đúc năm 1803; Cao đỉnh (1 trong cửu đỉnh) của Vua Minh Mạng ra lệnh đúc năm 1835 và Ngai vàng của vương triều Nguyễn (1 trong 3 chiếc còn được lưu giữ, bảo tồn ở Huế). Những món bảo vật thu nhỏ này được đóng gói theo hình thức “blind box” - mô hình “hộp mù” gây bất ngờ khi mở ra đang được giới trẻ ưa chuộng. Dự án là sự kết hợp giữa công nghệ NFC (Near Field Communication) hiện đại và mô hình trò chơi xé “hộp mù”. Theo đó, sau khi xé vỏ bao, người dùng đưa điện thoại thông minh đến gần chip NFC gắn trên bảo vật, các nội dung số độc quyền, bao gồm thông tin chi tiết về bảo vật, các video tương tác và câu chuyện lịch sử sẽ hiện ra.
“Đế đô khảo cổ ký” có hai phiên bản sản phẩm. Phiên bản trải nghiệm khảo cổ được thiết kế đặc biệt với những món bảo vật bọc trong lớp thạch cao, kèm theo dụng cụ giả lập khảo cổ, tạo cơ hội cho người tham gia tự tay khám phá, tìm hiểu các cổ vật như một nhà khảo cổ thực thụ. Phiên bản phổ thông với bao bì thông thường, dễ dàng trở thành món quà ý nghĩa dành tặng bạn bè, người thân, hoặc gửi qua bưu điện. Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, dự án sẽ mang đến một cách tiếp cận mới trong việc kết hợp công nghệ và di sản văn hóa, mở ra một mô hình khai thác văn hóa độc đáo. Không chỉ là những sản phẩm lưu niệm hay trải nghiệm du lịch thông thường, dự án còn giúp làm sống dậy giá trị của những di sản cổ xưa, đồng thời kết nối chúng với thế giới hiện đại. Thông qua công nghệ này, mỗi câu chuyện lịch sử được chia sẻ giúp người chơi, sưu tầm không chỉ hiểu thêm về các giá trị văn hóa và tín ngưỡng mà còn có cái nhìn sâu sắc về quyền lực và tầm ảnh hưởng của triều Nguyễn đối với lịch sử Việt Nam, góp phần lan tỏa di sản văn hóa một cách sâu rộng đến cộng đồng và thế hệ trẻ.
Đại diện Hội Tin học Việt Nam cho rằng, với sự sáng tạo của giới trẻ, cùng sự hỗ trợ từ cơ quan quản lý nhà nước về di sản và xu hướng chuyển đổi số, dự án là cách mà người trẻ “kéo” lịch sử lại gần hơn, giúp họ thể hiện tình yêu và niềm tự hào về lịch sử dựng nước và giữ nước của cha ông.
