Theo CNN, đề xuất của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc Mỹ tiếp quản Dải Gaza và di dời hơn hai triệu người Palestine khỏi khu vực chiến sự đã tạo ra làn sóng tranh luận dữ dội trên toàn cầu. Ông gợi ý rằng, Ai Cập hoặc Jordan có thể là điểm đến cho những người Palestine bị di dời khỏi lãnh thổ của mình.
Phản ứng trước kế hoạch của Tổng thống Mỹ, nghị sĩ Ai Cập Sahar Albazar đã kêu gọi các quốc gia Arập xây dựng một giải pháp thay thế, đồng thời gọi đề xuất của ông chủ Nhà trắng là giải pháp “phi thực tế và không bền vững” cho hòa bình ở Trung Đông. Bà Albazar, thành viên của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện
Ai Cập khẳng định, thế giới Arab, nhất là Ai Cập, Saudi Arabia và Qatar sẽ đưa ra một đề xuất khác để tái thiết Dải Gaza trong khi vẫn giữ người Palestine trên vùng đất của họ. Bà Albazar cho rằng, chuyến công du Trung Đông trong tuần này của Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio là cơ hội để thay đổi hướng đi.
Về phần mình, Saudi Arabia sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh vào ngày 20/2 để thảo luận về kế hoạch gây tranh cãi của Tổng thống Mỹ Donald Trump liên quan đến Dải Gaza. Hội nghị sẽ quy tụ lãnh đạo của 4 quốc gia Arab, gồm Ai Cập, Jordan, Qatar và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), cùng sự tham dự của Tổng thống Palestine Mahmud Abbas.
Kế hoạch trên của ông Trump, được công bố trong chuyến thăm của Thủ tướng Israel, Benjamin Netanyahu tới Washington mới đây, đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ thế giới Arab. Các nước trong khu vực hiếm khi thể hiện sự đoàn kết như vậy, nhưng lần này họ đồng lòng lên án đề xuất bị cho là "cưỡng ép di cư" của ông Trump.
Đối với người Palestine, kế hoạch của Tổng thống Trump gợi nhớ về Nakba - thảm họa năm 1948 khi hàng trăm nghìn người Palestine bị trục xuất khỏi quê hương trong bối cảnh thành lập Nhà nước Israel. Nỗi đau lịch sử này khiến bất kỳ ý tưởng nào về việc di dời cưỡng ép trở thành vấn đề vô cùng nhạy cảm.
Mặc dù bị phản đối, nhưng ông Trump vẫn tiếp tục thúc đẩy kế hoạch của mình, thậm chí cảnh báo có thể cắt viện trợ đối với các đồng minh lâu năm như Jordan và Ai Cập nếu họ không hợp tác. Điều này đặt các nước trong khu vực vào tình thế khó khăn. Jordan, với dân số khoảng 11 triệu người, hiện là nơi cư trú của hơn 2 triệu người tị nạn Palestine. Hơn 50% dân số của nước này có nguồn gốc Palestine, khiến cho việc tiếp nhận thêm người tị nạn trở nên vô cùng nhạy cảm. Trong khi đó, Ai Cập đã đề xuất một kế hoạch tái thiết Gaza, cho phép người Palestine ở lại lãnh thổ của họ thay vì bị buộc phải di dời.
Saudi Arabia, với vị thế ngày càng quan trọng trên bàn cờ chính trị quốc tế, đã bày tỏ sự sẵn sàng tổ chức một hội nghị để thảo luận về vấn đề này. Riyadh mong muốn củng cố vai trò trung tâm của mình trong việc tìm kiếm giải pháp cho cuộc xung đột Israel-Palestine, đồng thời bảo vệ lợi ích của Ai Cập và Jordan - hai quốc gia Arab chịu ảnh hưởng trực tiếp từ đề xuất của ông Trump.
Trước khi diễn ra hội nghị thượng đỉnh ngày 20/2, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio tuyên bố Mỹ sẵn sàng lắng nghe các đề xuất khác về Gaza. Hồi tháng trước, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Antony Blinken cũng đã đưa ra lộ trình hậu chiến cho Gaza, trong đó nhấn mạnh rằng bất kỳ giải pháp nào cũng cần có sự chấp thuận của Israel về một lộ trình dẫn đến việc thành lập Nhà nước Palestine - điều mà Chính phủ Israel luôn kiên quyết phản đối.
Với việc các quốc gia Arab tập trung tại Riyadh để tìm kiếm một lập trường chung, hội nghị này được kỳ vọng sẽ tạo ra một mặt trận thống nhất nhằm phản đối kế hoạch của ông Trump và đề xuất một giải pháp thay thế khả thi. Ông Umar Karim - chuyên gia về chính trị Saudi Arabia tại Trường đại học Birmingham (Anh) - nhận định "mục tiêu của hội nghị là thống nhất quan điểm, sau đó kêu gọi các nước Arab khác cùng chung tay bảo vệ quyền lợi của người Palestine".
