Ban hành nhiều chính sách chiến lược
Thành phố Hồ Chí Minh xác định tăng trưởng xanh là chiến lược phát triển bền vững, đồng thời đặt mục tiêu giảm 10% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2030 và phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để đạt mục tiêu này, Thành phố xây dựng nhiều giải pháp thúc đẩy phát triển xanh, trong đó có nhóm giải pháp về nguồn nhân lực xanh và tài chính xanh.
Chiến lược Lao động và Việc làm trên địa bàn giai đoạn 2023-2025 và tầm nhìn đến năm 2030 của Thành phố Hồ Chí Minh đã đưa ra nhiều kế hoạch cụ thể: Đẩy mạnh hợp tác trong nước và quốc tế, đào tạo nguồn nhân lực; hợp tác với các địa phương và xã hội hóa phát triển giáo dục và đào tạo; tạo điều kiện cho đối tác nước ngoài mở trường và hỗ trợ các doanh nghiệp nước ngoài trong việc đào tạo nguồn nhân lực; ban hành các chính sách đào tạo nguồn nhân lực, như khuyến khích học tập các ngành nghề mới ở nước ngoài và chính sách hợp tác quốc tế về đào tạo.
Trong xu thế “xanh” hóa, thân thiện với môi trường, Đồng Nai đã lan tỏa tinh thần “khởi nghiệp xanh” đến cộng đồng. Mới đây, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai đã ban hành Quyết định số 1907/2025 về việc thành lập Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ, nhằm hỗ trợ cho tất cả các lĩnh vực liên quan khởi nghiệp xanh, sử dụng nhân lực xanh.
Theo nhiều chuyên gia, nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố quan trọng quyết định thành công của việc thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đảng, Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách quan trọng nhằm định hướng phát triển nhân lực trong các ngành công nghệ mũi nhọn. Gần đây nhất, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1131/QĐ-TTg ngày 12/6/2025 phê duyệt Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược đến năm 2035, định hướng đến năm 2045. Văn bản này xác định rõ các lĩnh vực cần ưu tiên phát triển như trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, vật liệu mới, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo… cho các địa phương.
Đưa giáo dục tiệm cận chuẩn mực quốc tế
Việt Nam đang hội nhập sâu với thế giới, đòi hỏi nguồn nhân lực cũng phải theo kịp xu thế của thị trường. Tuy nhiên, theo ông Đinh Hồng Kỳ, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp xanh Thành phố Hồ Chí Minh, có khoảng 90% doanh nghiệp chưa sẵn sàng cho chuyển đổi xanh. Thực tế, doanh nghiệp cần thay đổi cách suy nghĩ, chuyển đổi xanh không chỉ là cuộc chơi của các doanh nghiệp lớn, mà các doanh nghiệp nhỏ cũng cần tiếp cận xu hướng này, thay đổi quy trình sản xuất và kinh doanh theo hướng thân thiện với môi trường.
Dưới góc độ chuyên gia chính sách, TS Vũ Xuân Hùng (Bộ Nội vụ), cho hay: Để giải quyết các vấn đề phát triển bền vững, cần sự phối hợp liên ngành cùng sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp. “Nhà trường cần định hướng rõ ràng trong tất cả công tác vận hành và đào tạo, đồng thời nỗ lực phối hợp với các doanh nghiệp về chuyển đổi xanh, phát triển nhân lực xanh”, TS Vũ Xuân Hùng nhấn mạnh.
Toàn cầu hóa, quốc tế hóa tạo điều kiện mở rộng giao lưu, hợp tác giữa các nền giáo dục của các quốc gia, góp phần chuẩn hóa nội dung giáo dục tiệm cận với chuẩn mực quốc tế, nhưng cũng đặt ra thách thức về dịch chuyển, cạnh tranh thu hút nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. Việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ nằm ở quy mô đào tạo mà còn ở tư duy và phương thức tổ chức. Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai hàng loạt chương trình đào tạo đạt chuẩn quốc tế, mở rộng hợp tác với các trường đại học uy tín tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Australia. Hơn 98 nghìn sinh viên bậc đại học và hơn 10 nghìn học viên sau đại học đang theo học tại các đơn vị thành viên, tạo nguồn nhân lực dồi dào cho lĩnh vực khoa học-công nghệ và các ngành chiến lược của đất nước.
“Nguồn nhân lực xanh” là lực lượng lao động có năng lực chuyên môn, kỹ năng và nhận thức phù hợp để thực hiện những công việc góp phần bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên và thúc đẩy các giá trị phát triển bền vững .
1. Thế chân kiềng trong tạo dựng nguồn lực phát triển
