Có điều dễ thấy là về việc xét giải thưởng, danh hiệu, nhiều khi chưa đến ngày công bố, chưa có cả kết quả cuối cùng của các hội đồng chấm chọn, các ban chức năng, đã thấy có tin đồn này kia về tác phẩm nào được giải, ai qua vòng đầu, ai vào vòng trong, ai lọt “tốp đầu”, ai được danh hiệu, ai thành hội viên hội nghề nghiệp danh giá, uy tín, thậm chí cả ai trượt, ai “rơi rụng”… cứ như thật, như đúng rồi!
Từ đâu mà ra những thông tin con cà con kê, buôn dưa lê hậu trường văn nghệ như thế! Hiếu kỳ, bàn tán là nét khá phổ biến trong đời sống văn hóa, văn nghệ, nhưng hiếu kỳ quá đến mức từ đồn đoán đến thêu dệt, “thêm mắm dặm muối” này kia cũng là điều đáng phải suy ngẫm.
Và nữa, không thể không nghĩ đến hiện tượng “phá vỡ quy ước thông thường”. Đó là những quy định mang tính tương đối, không phải là yêu cầu bắt buộc, nhưng cũng được phổ biến trong công tác chấm chọn, xét chọn nói chung, là không hoặc hạn chế tiết lộ thông tin, cung cấp thông tin liên quan ra ngoài, cho những người khác. Việc giữ gìn như trên là nét văn minh, văn hóa cần có của những thành phần, cá nhân liên quan. Qua đó phần nào thể hiện sự nghiêm túc, nghiêm ngắn của giải thưởng, danh hiệu, danh xưng cũng như công tác chấm, chọn; thể hiện tư cách của những bộ phận, cá nhân làm nhiệm vụ. Cũng như phòng, tránh đi những hiện tượng tiêu cực như tâm lý thấy khó đạt được mục tiêu thì dễ nảy sinh nhờ vả, chạy chọt; hoặc ngược lại, có lời nói, sự rêu rao, hành vi phản ứng, phản đối thái quá.
Những biểu hiện như thế vô hình trung ít nhiều đã làm ảnh hưởng tới uy tín của văn nghệ sĩ, hình ảnh giới văn nghệ trong mắt dư luận, xã hội. Chưa kể, còn có những thông tin đồn đoán liên quan đến dấu hiệu tiêu cực trong việc xét chọn, khiến cho công việc này nói chung, không ít khi được liên hệ đến sự vị tình, vụ lợi, mua bán, gây ảnh hưởng… Và như thế, khi những kết quả chính thức được công bố, không hẳn đã như tin đồn, nhưng cũng ít nhiều gây ảnh hưởng, khiến cho công việc xét, chọn, trao tặng vốn rất đẹp, rất trân trọng đã phần nào bị mang tiếng thiếu đàng hoàng, minh bạch, nghiêm túc.
Những quy ước thực tế chỉ mang tính tương đối, nó phụ thuộc vào đạo đức, văn hóa trong làm việc và ứng xử của các bên liên quan. Như vậy, ngoài việc cần có những quy định chặt chẽ hơn của cơ quan chức năng, hội nghề nghiệp trong các khâu xét chọn, trong phát ngôn, thì cơ bản vẫn mong chờ sự tự vấn, tự soi, sự giữ gìn của mỗi cá nhân văn nghệ sĩ được giao trọng trách “cầm cân nảy mực”.