“Quả ngọt” mùa đầu
Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh gắn với hàng loạt yếu tố “đầu tiên”. Lần đầu tiên, một đạo diễn phim tư nhân - vốn không thuộc biên chế của bất kỳ một đơn vị sản xuất phim quốc doanh nào được Nhà nước (đại diện là Cục Điện ảnh Việt Nam) quyết định “chọn mặt gửi vàng”. Phải khẳng định cụm từ “lần đầu tiên” là bởi các dự án phim do Nhà nước đặt hàng từ trước đến nay đều được dư luận mặc định là dành riêng cho các hãng phim quốc doanh, với bề dày truyền thống, kinh nghiệm cùng những tên tuổi đạo diễn gạo cội. Thêm một “lần đầu tiên”, Nhà nước quyết định đồng hành với một số đối tác tư nhân (Galaxy M&E, PNC, Saigon Concert, K+ ...) để cùng chung tay góp vốn cho một dự án sản xuất phim rất khả thi. Phim chuyển thể từ cuốn sách cùng tên của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, vốn được xếp vào dòng best seller, với tổng cộng 129.000 bản được phát hành sau 27 lần tái bản. Còn cá nhân đạo diễn Victor Vũ đã trở thành thương hiệu bảo chứng cho doanh thu, khi một số tác phẩm gần đây của anh liên tiếp xác lập kỷ lục phòng vé (mới nhất là Quả tim máu thu được hơn 90 tỷ đồng).
Và nhờ “con mắt xanh” biết nhìn người giao việc ấy, cơ quan quản lý ngành điện ảnh đã thu về quả ngọt. Từ cuối tháng 9, Tôi thấy... giành giải Phim hay nhất tại LHPQT Silk Road 2015 được tổ chức tại Trung Quốc. Nhà sản xuất nức lòng, khi đơn vị phát hành danh tiếng Fortissimo đã đưa phim tham dự Hội chợ phim thường niên AFM (American Film Market) và mở ra cơ hội xuất hiện tại nhiều thị trường điện ảnh quốc tế trong tương lai gần.
Mở ra nhiều cơ hội
Xu hướng đấu thầu sản xuất phim đã được ngành điện ảnh tính toán và cân nhắc từ trước đây khá lâu. Mặt tích cực của phương án này (thu hút được tối đa nguồn nhân lực và vật lực trong xã hội, tạo sự bình đẳng cần thiết cho các cá nhân cùng đơn vị trong và ngoài quốc doanh, đồng vốn được khai thác hiệu quả để cho ra đời tác phẩm đạt chất lượng cao...) là điều không ai phải bàn cãi. Nhưng thực hiện ra sao để hướng tới sự minh bạch, công tâm, công bằng trong lựa chọn đơn vị trúng thầu vẫn khiến số đông nghệ sĩ và khán giả rất đỗi băn khoăn. Thêm vào đó, đội ngũ người làm điện ảnh lâu nay vẫn mang nặng yếu tố “nghệ sĩ”, chỉ biết toàn tâm toàn ý làm nghệ thuật mà xa lạ với những bài toán kinh tế phức tạp. Tham gia vào lộ trình đấu thầu đồng nghĩa với việc phải coi tác phẩm điện ảnh là sản phẩm hàng hóa, phải làm sao để đồng vốn sinh lời theo đúng quy luật điều tiết của thị trường. Chính vì thế, câu chuyện đấu thầu sản xuất phim, dù là hướng đi tất yếu trong lộ trình xây dựng ngành công nghiệp giải trí, sau nhiều đắn đo vẫn giậm chân tại chỗ.
Trong hoàn cảnh ấy, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh được dư luận nhìn nhận như một phép thử khá dũng cảm của những người làm quản lý. Tuy chưa phải là “đấu thầu” đúng nghĩa (khi Nhà nước quyết định đầu tư phần lớn kinh phí sản xuất, “chỉ định thầu” cho một đạo diễn tư nhân cụ thể nhận kịch bản làm phim và sau đó “bắt tay” với một số đối tác bên ngoài để huy động thêm nguồn vốn) nhưng những thành công bước đầu đáng ghi nhận của bộ phim cho thấy hướng đi này cần được khuyến khích và tiếp tục triển khai, trong thời gian sắp tới.
