Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng DBS có trụ sở tại Singapore, mặc dù tốc độ tăng trưởng chậm trong bối cảnh kinh tế toàn cầu gặp nhiều khó khăn, nhưng Việt Nam đang hoạt động tốt hơn hầu hết các quốc gia khác và vẫn là điểm đến hấp dẫn đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực sản xuất.
Với tổng vốn FDI đăng ký mới trong nửa đầu năm 2023 tăng khoảng 30% so với cùng kỳ năm ngoái, DBS coi Việt Nam là điểm đến hấp dẫn của FDI nhờ xu hướng chuyển dịch sản xuất, nhiều hiệp định thương mại tự do, triển vọng tăng trưởng trung hạn tươi sáng và xu hướng tăng hệ sinh thái điện tử.
Trong nửa đầu năm nay, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là 3,72%, không như kỳ vọng. Nhưng cả IMF và DBS đều cho rằng, điều này là phù hợp và lạc quan về khả năng phục hồi. IMF dự đoán tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi trong nửa cuối năm 2023, đạt khoảng 4,7% cho cả năm.
Còn theo tổ chức Fitch Solutions, tăng trưởng của Việt Nam sẽ vào khoảng 5% cho cả năm 2023 so với dự báo vào khoảng 5,8% trước đó. Lý do bởi nền kinh tế đã tăng trưởng chậm lại do xuất khẩu yếu và những thách thức gia tăng trong lĩnh vực bất động sản trong nước. Dữ liệu được công bố vào ngày 29/6 cho thấy tăng trưởng GDP thực phục hồi từ 3,3% so với cùng kỳ trong quý I/2023 lên chỉ 4,1% trong quý II/2023, thấp hơn so với dự báo 5%. Sự phục hồi trong quý II bị kìm hãm chủ yếu bởi ngành công nghiệp và xây dựng, vốn chỉ tăng 2,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Sản lượng nông nghiệp tăng cũng không nhiều, với tốc độ tăng trưởng cao hơn từ 2,9% trong quý I lên 3,2% trong quý II. Cuối cùng, sự phục hồi của ngành dịch vụ suy yếu khi tốc độ tăng trưởng chậm lại từ 6,6% xuống 6,1%.
Trong nửa cuối năm 2023, sự phục hồi kinh tế sau dịch Covid-19 của Trung Quốc sẽ góp phần nào đó cho tăng trưởng. Dự báo tăng trưởng GDP của Trung Quốc sẽ phục hồi từ 3% vào năm 2022 lên 5,2% vào năm 2023 và sự phục hồi này sẽ rất có ý nghĩa đối với ngành du lịch Việt Nam. Trước đại dịch, du khách Trung Quốc chiếm khoảng một phần ba tổng số du khách vào Việt Nam. Từ đầu năm đến nay, sự quay trở lại của du khách Trung Quốc đã đẩy tổng lượng khách đến Việt Nam từ 58% mức trước đại dịch Covid-19 (năm 2019) vào tháng 1 lên 82% vào tháng 6. Dự đoán tổng số lượt khách sẽ vượt quá mức trước dịch Covid-19 vào cuối năm.
Tuy nhiên, tác động từ sự phục hồi của nền kinh tế Trung Quốc sẽ bị hạn chế bởi nhu cầu bên ngoài yếu ở những nơi khác. GDP toàn cầu được dự báo sẽ chỉ tăng 2,2% trong năm nay, do điều kiện tín dụng thắt chặt và lĩnh vực ngân hàng yếu kém tại các thị trường phát triển. Sức khỏe của nền kinh tế Mỹ đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam. Các lô hàng đến Mỹ thường chiếm 30% tổng xuất khẩu hàng hóa, tỷ trọng lớn nhất trong số tất cả các đối tác thương mại của Việt Nam, bao gồm cả Trung Quốc. Và trong khi tăng trưởng của Mỹ gây bất ngờ khi tăng lên trong nửa đầu năm, thì trên cơ sở hằng năm, xuất khẩu của Việt Nam đã giảm trung bình 11,5% trong ba tháng qua. Hơn nữa, nếu Mỹ bước vào suy thoái nhẹ trong quý IV/2023, thì xuất khẩu của Việt Nam có thể sẽ giảm thêm, xuống mức thấp nhất là 25 tỷ USD mỗi tháng, từ khoảng 30 tỷ USD mỗi tháng hiện tại.
 |
| Việt Nam là điểm đến hấp dẫn của FDI nhờ xu hướng chuyển dịch sản xuất. Ảnh: NGUYỄN HẢI |
Ở trong nước, căng thẳng tín dụng trong lĩnh vực bất động sản vẫn sẽ là lực cản chính đối với tăng trưởng trong thời gian còn lại của năm 2023. Năm ngoái, việc thắt chặt các điều kiện tín dụng đã dẫn đến tình trạng khó khăn nghiêm trọng trong lĩnh vực bất động sản và số vụ phá sản của nhà phát triển bất động sản đã tăng 38,7% vào năm 2022. Dữ liệu hằng tháng cho thấy số lượng các doanh nghiệp bất động sản ngừng hoạt động tiếp tục tăng. Tổng cộng, hơn 2.500 công ty bất động sản đã ngừng hoạt động từ tháng 1 đến tháng 6, tăng 51,8% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng chậm lại, nhiều tổ chức dự đoán Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) sẽ tiếp tục hạ lãi suất. Ngày 16/6, NHNN đã hạ lãi suất cơ bản xuống 50 điểm cơ bản, đưa lãi suất tái cấp vốn xuống 4,5% và lãi suất tái chiết khấu xuống 3%. Tổng cộng từ đầu năm tới nay, lãi suất điều hành đã được hạ xuống 150 điểm cơ bản, ngay cả khi hầu hết các ngân hàng trung ương trên thế giới vẫn chưa bắt tay vào việc nới lỏng chính sách. Theo Fitch Solutions, có thể đến cuối năm 2023, NHNN sẽ cắt giảm lãi suất thêm 50 điểm cơ bản, với lãi suất tái cấp vốn giảm xuống 4% và lãi suất tái chiết khấu xuống 2,5%. Điều đó sẽ đưa cả hai tỷ lệ trở lại mức thấp nhất trong đại dịch.
Bối cảnh lạm phát cũng tiếp tục được cải thiện đáng kể, tạo dư địa cho NHNN cắt giảm lãi suất hơn nữa. Gần đây nhất, lạm phát đã giảm xuống mức thấp nhất trong 16 tháng, chỉ 2% so với cùng kỳ vào tháng 6, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 4,5%. Do các hiệu ứng cơ bản, lạm phát có thể sẽ chạm đáy ở mức dưới 2% ngay sau quý III/2023. Nhưng nhu cầu trong nước yếu khiến áp lực giá cơ bản không còn, lạm phát sẽ chỉ tăng rất nhẹ trong suốt thời gian còn lại của năm. Fitch Solutions dự đoán lạm phát của Việt Nam sẽ ở mức trung bình 3,3% trong cả năm 2023, điều chỉnh giảm so với dự báo trước đây là 3,8%.
Cuối cùng, chu kỳ thắt chặt chính sách của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) sắp kết thúc, điều này sẽ giúp NHNN có thêm dư địa để nới lỏng chính sách. Với những tín hiệu mới nhất từ cuộc họp hồi tháng 6, FED có thể sẽ tăng lãi suất chính thêm 25 điểm cơ bản lên 5,5% vào tháng 7 này. Nhưng với nền kinh tế Mỹ đang suy yếu và lạm phát có khả năng giảm hơn nữa, FED có thể sẽ giữ nguyên lãi suất sau đó. Nếu vậy, VND sẽ không chịu áp lực mất giá giống như năm ngoái, khi FED vẫn tăng lãi suất mạnh mẽ.
